تکنیک های تلقین و تخیل برای افزایش تمرکز و تقویت حافظه

تلقین به عنوان یکی از مفاهیم روانشناسی مورد توجه زیادی قرار گرفته است و دارای کاربردهای فراوانی در زمینه های مختلف از گذشته تا به امروز بوده است. تلقین به معنای وارد کردن یا جلب تغییر در افکار، عقاید، و عملکرد انسان از طریق دستورها و تأثیرگذاری های ذهنی است.

قدرت تلقین

انسان موجودی تلقین پذیر می باشد و تلقین پذیری یکی از ویژگی‌ های انسان است تلقین تاثیر فوق العاده ای بر انسان دارد. شاید یکی از دلایلی که اسلام زندگی را با گفتن اذان در گوش نوزاد آغاز می کند و با تلقین به میت تمام می کند اهمیت تلقین باشد.

به نظر می رسد یک بعد از ابعاد اذکار و عبادات هم بعد تلقینی آنها می باشد. همه انسان ها با درجات مختلف تلقین پذیرند و این تلقین پذیری در خلسه بسیار افزایش می یابد.

دانشمندان به دفعات نشان داده‌‍ اند هر نوع تلقین مورد پذیرش ضمیر ناخودآگاه قرار می گیرد امروزه دانشمندان اثبات کرده‌‍ اند که بخشی از اثرات داروها اثرات تلقینی آنها است لذا در پزشکی امروز استفاده از شبه داروها مطرح شده است که فاقد اثرات خاص دارویی و شیمیایی می باشند.

در تمام اعصار تلقین نقش مهمی در زندگی انسان بازی کرده است. از تلقین می توان برای منضبط کردن و تحت کنترل در آوردن نفس خود استفاده کرد. تلقینِ سازنده، نیروی شگفت انگیزی می باشد. یادتان باشد تلقین فی نفسه قدرتی ندارد مگر این که ما قبولش کنیم. بنابراین با آگاهی از اثرات تلقین از آن در جهت مثبت استفاده کنید و خود را از تلقینات منفی دیگران و محیط در امان نگه دارید.

انواع تلقین

۱- تلقین کلامی
۲- تلقین فکری
۳- تلقین شنیداری
۴- تلقین دیداری
۵- تلقین نوشتاری

شما می توانید از هر یک از انواع تلقین که تمایل داشتید استفاده کنید. یاد آوری می نماییم که جملات تلقینی باید مثبت و کوتاه باشد و از قبل آماده و در دسترس قرار گرفته باشند، توجه کنید که برای تاثیر گزاری بیشتر این جملات را بسیار جدی و محکم و با باوری عمیق در ذهن خود تکرار کنید و یا بر زبان جاری سازید. جملات تلقینی زیر برای رسیدن به تمرکز خوب و تقویت حافظه پیشنهاد می گردد. (البته بسیار بهتر است تلقینات در حالت خلسه انجام گیرد)

– من همواره از هوش، شهامت و ذکاوت سرشارم.
– من به فرایند زندگی اعتماد دارم و ایمن هستم.
– من خودم را دوست دارم و تایید می کنم.
– من از آرامش الهی سر شارم.
– من دارای حافظه عالی و قدرتمند هستم.
– تمرکز من فوق العاده است.
– من با عشق و علاقه مطالعه می کنم.
– من با محبت به خودم توازن می بخشم.
– خواندن و مطالعه کردن به من احساس آرامش می دهد.
– من خوب و راحت مطالعه می کنم و خوب و راحت یاد می گیرم.
– من در جلسه امتحان به خوبی مطالب را از ذهنم به برگه امتحان منتقل می کنم.
– من از درس خواندن و امتحان دادن لذت می برم.
– من نسبت به خود صادق هستم، من مسئول پیشرفت خودم هستم.

خلسه چیست؟

خلسه حالتی بین خواب و بیداری است که امواج ذهنی در شرایط آلفا قرار می گیرند و تلقین پذیری انسان افزایش می یابد. در حالت خلسه انسان در:

۱- آرامش قرار می گیرد.
۲- توجه از امور عادی جدا می شود.
۳- آگاهی و تمرکز بیشتر می شود.
۴- حواس پنجگانه فیزیکی تضعیف می شود.
۵- حواس برتر هویدا و تقویت می شود.
۶- ضمیر خودآگاه کنار رفته و ضمیر ناخودآگاه پدیدار می گردد.
۷- در این حال امواج فکری انسان در سطح آلفا قرار می گیرد و تلقین پذیری انسان بیشتر می شود.

بنابراین مناسب است که در حالت خلسه از تلقین استفاده نمود تا تاثیرات بیشتری به همراه داشته باشد. باید توجه داشت که خلسه از نظر کیفیت به دو نوع مثبت و منفی تقسیم بندی می شود باید خلسه منفی را شناخت و اگر پیش آمد از خلسه خارج شد.

ویژگی های خلسه مثبت

۱- تنفس آرام و عمیق است.
۲- ضربان قلب طبیعی است.
۳- شخص احساس آرامش و رهایی دارد در حالی که در خلسه منفی تنفس تند و سطحی است و شخص حالت اضطراب و تنش دارد.
در زندگی روزمره حالت هایی پیش می آید که مشابه خلسه می باشند باید در این شرایط و موقعیت ها به خود تلقین مثبت نمود.

حالت های مشابه خلسه

۱-مواقعی که در حال استراحت هستید.
۲- زمانی که خیلی خوشحال یا خیلی ناراحت هستید.
۳-لحظاتی قبل از این که به خواب بروید.
۴- بلافاصله بعد از بیدار شدن.
۵-قرار گرفتن در مکان هایی که جزء اهداف شما است.
۶-در موقع بیماری، حوادث لحظات قبل از به خواب رفتن و بلافاصله بعد از بیدار شدن یک خلسه طبیعی عالی، مثبت، عمیق و بسیار سودمند و مفید می باشد.

این دو نوبت خلسه بسیار ارزشمند می باشد و می توان از آن در جهت تغییر در عادات و رفتار و نیز تصحیح باور های ذهنی غلط در سطح ناخودآگاه استفاده نمود. بنابراین برای افزایش تمرکز و تقویت حافظه شما باید از این دو نوبت خلسه طبیعی استفاده نمایید.

خلسه فی نفسه مفید می باشد بدین معنی که اگر شما در حالت خلسه قرار بگیرید و تلقین هم نکنید، صرف قرار گرفتن در خلسه برای سلامتی جسم و ذهن و تقویت تمرکز مفید می باشد.

تکنیک ساده برای قرار گرفتن در حالت خلسه

یک روش ساده و موثر برای رفتن در خلسه استفاده از تنفس و شمارش معکوس می باشد بدین ترتیب:

۱-زمانی برای رفتن به خلسه در نظر بگیرید که در شرایط متعادل باشید و فرصت کافی برای انجام تمرین داشته باشید.

۲-بر روی زمین دراز بکشید و دست های خود را در کنار بدن قرار دهید. (می توانید روی یک صندلی مناسب خود را رها کنید)

۳-بدن خود را رها کنید به طوری که هیچ قسمت از بدن شما منقبض نباشد.

۴-قبل از شروع تمرین به خود یاد آوری کنید که با هر شمارش معکوس آرامش و ر هایی شما بیشتر می شود و با رسیدن به عدد یک شما در خلسه ای مناسب قرار می گیرید و کاملا آماده انجام تلقینات هستید.

۵-تنفس عمیق و آرام با توجه بر دم و بازدم انجام دهید.

۶-شمارش معکوس را از ۲۰ تا ۱ انجام دهید. هر عدد را در ذهن خود مجسم کنید، لحظه ای خیره به آن نگاه کنید و سپس به عدد بعدی بروید.

۷-تلقینات مورد نظر را انجام دهید.

۸-با چند نفس عمیق، آرام آرام به حالت طبیعی برگردید.

قبل و بعد از تمرین به خود تلقین کنید که در تمرینات بعدی با شمارش های کمتر و در زمان کوتاهتری به خلسه های عمیق تر خواهید رفت.

تکنیک مراقبه گاشو

مراقبه گاشو یک تکنیک ساده و مفید برای ایجاد و تقویت تمرکز و افزایش قدرت حافظه می باشد. گاشو (Gasho) به معنی دست های به هم چسبیده است، دست هایی که برهم قرار گرفته‌‍ اند و در مقابل قلب قرار داده شده‌‍ اند. مراقبه گاشو را می توان به صورت نشسته روی صندلی، یا روی زمین به صورت دو زانو یا چهار زانو انجام داد.

نکته مهم در انجام این مراقبه صاف بودن کمر و ستون فقرات می باشد. زیرا در این حالت جریان انرژی در کانال اصلی آن در بدن (که ساشومنا نامیده می شود و منطبق بر نخاع است) به سهولت و سادگی به حرکت در می آید.

مراقبه گاشو به تن هایی مراقبه کاملی است و هر کس می تواند روزانه ۱۰ الی ۲۰ دقیقه آن را انجام دهد. بسیار مناسب و لازم است که شما این مراقبه را انجام دهید و در انجام آن به مهارت برسید. نکته دیگر در انجام مراقبه گاشو این است که توجه و تمرکز باید بر محل تماس انگشت وسط باشد (انگشت آتش).

در روز های اول تمرین این مراقبه ممکن است تمرکز شما از این نقطه قطع شود و فکر های پراکنده به ذهن شما برسد، در این حالت باید همچنان آرام باشید و هیچ عکس العمل تدافعی در مقابل این افکار نداشته باشید فقط به آنها به صورت ذهنی نگاه کنید و آنها را بپذیرید و دوباره تمرکز خود را به محل تماس انگشت وسط باز گردانید.

با این روش بزودی می توانید افکار خود را در کل زمان انجام تمرین مراقبه گاشو به این محل متمرکز کنید بدون این که افکار مزاحم حواس شما را از این نقطه منحرف کنند.

توصیه می شود مراقبه گاشو را هر روز انجام دهید و به آن به صورت یک کار روزانه و لازم مثل مسواک زدن نگاه کنید، از انجام این مراقبه لذت ببرید و به نتایج بدست آمده از انجام روزانه و مرتب این تمرین توجه و تمرکز کنید.

به زودی از انجام این تمرین لذت فراوان خواهید برد و نتایج خوبی بدست خواهید آورد، یادتان باشد این مراقبه در کمال سادگی بسیار قدرتمند است و می تواند یاوری خوب و همیشگی برای شما در تحصیل و زندگی باشد.

مزایای مراقبه گاشو

۱-ایجاد آرامش
۲-افزایش تمرکز
۳-افزایش انرژی های فردی

مراحل انجام مراقبه گاشو

۱-در حالتی آرام روی صندلی با پشتی صاف و چشمان بسته و یا نشسته روی زمین به صورت دوزانو و یا چهار زانو قرار بگیرید.
۲-دستان خود را به هم گرفته و در مقابل قلب قرار دهید.
۳-تمرکز و توجه خود را به محل تماس انگشتان وسط هدایت کنید.
۴-مدت ۱۰ الی ۲۰ دقیقه در این حالت بمانید.
۵-تمرکز خود را از محل تماس انگشت وسط قطع کنید و دستان خود را پائین بیاورید.
۶-از خودتان به خاطر انجام این تمرین سپاسگزاری کنید.
۷-چند نفس عمیق بکشید و به حالت عادی باز گردید.

تخیل و تصویر سازی ذهنی

تخیل نیرویی است که اندیشه را به ترتیبی تازه و متفاوت گردهم می آورد. تخیل یعنی توانایی آفرینش آرزو، هدف یا تصویری در ذهن، در تخیل هدفمند و ارادی از این توانایی برای تجلی و تحقق اهداف یا آرزوها استفاده می شود. شما بر این خواسته و تصویر تمرکز می کنید و انرژی می دهید تا به صورت عینی در عالم مادی محقق شود. روش تفکر کنونی شما فقط یک عادت است که می تواند تغییر کند.

تخیل و تصویر ذهنی کلید ذهن شهودی هستند. استفاده از تجسم خلاق شنا کردن در مسیر آب است یعنی بدون تلاش و تقلا، به اعتقاد روانشناسان بزرگ تخیل بزرگترین نیروی ذهن است.

دانشمندان علوم ذهنی می گویند انسان می تواند آنچه را در تخیل خود تصور می کند بیافریند. آدمی همان می شود که در خیال خود تصویر می کند. تخیل نیرومندتر از اراده است و اگر نبردی بین این دو رخ دهد تخیل پیروز میدان خواهد بود.

برتری شما در این است که کشف کنید چگونه نظام باورهای خود را تحت تاثیر قرار دهید. برای این منظور یکی از موثرترین راه ها تصویر سازی ذهنی است.

تجسم و تخیل مثبت و هدفمند تمرینی برای استفاده از توانمندی ها و انرژی های ذهنی می باشد. برای رسیدن آسانتر به اهداف و ایجاد تحول در خود، تقویت اراده، افزایش تمرکز و تقویت حافظه. تخیل هدفمند و مثبت ابزاری قدرتمند در دست شما است.

با سخاوت کائنات خلاقیت نامحدود در هر لحظه از زندگی شما جریان دارد. اگر آنچه را می خواهید واضح و شفاف به ذهن خلاق خود بدهید، خواست هایتان به سراغتان می آیند. تخیل مثبت و هدفمند، فن استفاده از نیروی خیال برای آفرینش خواسته های شما است.

تخیل کلیدی است برای دستیابی به تمرکز و آرامش در زندگی. صاحبنظران می گویند استفاده از تخیل هدفمند و هوشیارانه معجزه می کند. آنچه را در ژرفترین لایه ذهن به آن می اندیشید و منتظرش هستید به سوی خود جذب می کنید. تجسم یا آفرینش ذهنی موضوع تازه ای نیست، انسان های پیش از تاریخ هم با تخیل و اثرات آن آشنایی داشتند.

دو هزارو پانصد سال پیش یونانیان قدیم از این قانون ذهنی استفاده می کردند. چارلز فیلمور می گوید تخیل این توانایی را به آدمی می دهد تا خود را از زمان و مکان برون فکند و وراء هرگونه محدودیت قرار گیرد. اگر در نیت و خواسته خود صمیمی، صادق و آماده تغییر باشید، براحتی به هدف می رسید.

در استفاده از تخیل لازم است ذهنی باز داشته باشید. وقتی تجسم خلاق به هوشیاری مداوم و آگاهی شما بدل شد، می فهمید خود آفریننده زندگی خویش هستید.

هدف نهایی این است که تخیل مثبت در هر لحظه از زندگی شما در حال ساختن آرمان هایتان باشد… هدف محقق شده را خود را در ذهن نگهدارید. از جملات تلقینی هم استفاده کنید و از خود و همه سپاسگزاری کنید. هر چقدر نسبت به خودتان احساس بهتری داشته و قدردان خود باشید، شادتر خواهید بود و انرژی خلاق شما افزایش می یابد.

کاربرد های تخیل و تجسم

۱-افزایش تمرکز
۲-تقویت حافظه
۳-ایجاد آرامش
۴-موفقیت در آزمون ها
۵-افزایش اراده و اعتماد به نفش
۶-رسیدن به اهداف مادی، عاطفی، ذهنی، معنوی و …

تکنیک تخیل و آزمون ها

برای استفاده از قدرت تخیل جهت موفقیت در کنکور و تقویت تمرکز باید هدف خود را به تصویر بکشید. اساتید اعتقاد دارند بهتر است تصویر مربوط به بعد از رسیدن به هدف باشد.

به عنوان نمونه برای قبولی در کنکور بهتر است مراسم جشن فارغ التحصیلی خود را تصویر سازی کنید برای این منظور ابتدا تصویری باشکوه از مراسم جشن فارغ التحصیلی خود بسازید که در آن مراسم شما را به عنوان دانشجوی نمونه و ممتاز معرفی می کنند، هر قدر می توانید تصویر مراسم را باشکوه و احساس بیشتر بسازید.

تشویق های دیگران را ببینید، خوشحالی خود و دوستان و خانواده خود را احساس کنید و…. شما باید قبل از انجام تکنیک تصویر مربوطه را کامل و بدون اشکال در ذهن خود ساخته باشید.

مراحل انجام تکنیک

۱-زمان مناسب را برای انجام تکنیک انتخاب کنید.
۲-در حالت خلسه قرار بگیرید. (می توانید از تکنیک خلسه استفاده کنید)
۳-تصویر مراسم جشن فارغ التحصیلی را با دقت و تامل در ذهن مرور کنید.
۴-با چند تنفس عمیق و آرام به حالت طبیعی باز گردید..
۵-برنامه ای منظم برای تکرار تکنیک در نظر بگیرید.

توجه: می توانید از خلسه طبیعی قبل از خواب استفاده کنید. قدرت ذهن ناخودآگاه برای فهم بهتر یکی از بهترین راه‌ های تقویت توانایی یادگیری و بالا بردن نمراتتان این است که راه و روش کار کردن با قدرت ذهن ناخودآگاهتان را یاد بگیرید.

نتیجه گیری

تلقین پذیری به عنوان یکی از ویژگی‌ های مهم انسان، تاثیر فوق العاده ای بر زندگی وی داشته و به پنج نوع تقسیم می شود. در معارف و احکام دین اسلام نیز به موضوع تلقین توجه شده است. تلقین در حالت خلسه بهتر انجام می گیرد، به همین منظور به حالت و تکنیک خلسه، تکنیک مراقبه گاشو و مزایا و مراحل آن، تخیل و تصویرسازی ذهنی و تکنیک تخیل و آزمون ها اشاره گردید.

منبع: میگنا (پایگاه خبری، علمی و تخصصی روانشناسی و بهداشت روان) با تغییرات