گریه امام حسین در روز عاشورا

آیا حدیث معتبری مبنی بر این که امام حسین ـ علیه السلام ـ در واقعه عاشورا برای شهادت عزیزانش گریه کرده است وجود دارد؟

پاسخ:

واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری از جمله وقایع نادری است که با آن کیفیت به وقوع پیوست و در پی آن عزیزترین افراد خاندان پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ برای برپا ماندن اسلام و نجات آن از تحریفات اموی به شهادت رسیدند که تا حیات و زندگی بشری ادامه دارد این واقعه ماندگار خواهد ماند در این واقعه علاوه بر اصحاب و یاران امام حسین ـ علیه السلام ـ جمع زیادی از برادران و برادر زادگان و فرزندان و اقوام نزدیک امام حسین ـ علیه السلام ـ به شهادت رسیدند و موقع شهادت امام را بر بالین خود طلبیدند. و امام ـ علیه السلام ـ نیز بر بالین اکثر آنها حاضر می شد و لحظات به شهادت رسیدن عزیزان خود را با چشم های خود نظاره می کرد و لذا در مقاتل و منابعی که در باب واقعه عاشورا می باشند به این امر اشاره شده و گریستن آن حضرت در شهادت عزیزان را گزارش کرده اند چنان چه امام حسین ـ علیه السلام ـ در غم بسیاری از این شهداء سخت گریستند که در اینجا به برخی از آنها اشاره می شود.
۱. وقتی که امام حسین ـ علیه السلام ـ علی اکبر را روانه میدان جنگ نمود و آن بزرگوار عازم میدان گشته و مدّتی جنگید وقتی که عطش بر او غلبه کرد به خیمه برگشت و تحمل تشنگی و سنگینی اسلحه را طاقت فرسا خواند، امام گریست و او را به صبر و مقاومت فرا خواند.^(۱)
و نیز وقتی علی اکبر ـ علیه السلام ـ دوباره به میدان بازگشت در اثر ضربات شمشیر دشمنان از اسب به زمین افتاد. پدر را به کمک طلبید. امام حسین ـ علیه السلام ـ با سرعت خود را به علی اکبر رساند و صورت به صورت پسر گذاشت فرمود: فرزندم! خدا کشندگان تو را از رحمت خود به دور کند.
اینان چه بسیار بر خدا و هتک حرمت حریم رسول خدا گستاخند. اشک دیدگان امام جاری شد.^(۲)
۲. حضرت ابا عبدالله الحسین ـ علیه السلام ـ در شهادت برادر بزرگوارش عباس بن علی ـ علیه السلام ـ نیز به شدت گریستند چنانچه در منابع نقل شده است که: وقتی که کوفیان ابوالفضل را به شهادت رساندند امام حسین ـ علیه السلام ـ در شهادت برادر گریه شدیدی کرد.^(۳) در جای دیگر آمده است که بعد از شهادت حضرت ابوالفضل ـ علیه السلام ـ امام بر بالین وی آمد و در حالی که با شدت گریه می کرد می فرمود: اکنون پشتم شکست، و رشته تدبیرم از هم پاشید و دشمن بر من چیره شد و شماتت کرد.^(۴)
۳. هم چنین بر اساس برخی نقل ها امام ـ علیه السلام ـ بعد از آن که تیری از سمت دشمن آمد و گلوی علی اصغر شیرخواره را برید، امام گریه کنان فرمود: خدایا میان ما و گروهی که ما را دعوت کردند تا کمک کنند. ولی ما را کشتند داوری فرما.^(۵)
۴. امام حسین ـ علیه السلام ـ در شهادت برادر زاده اش قاسم بن حسن نیز گریه کردند. چنان چه در برخی منابع آمده است. وقتی که قاسم که نوجوانی بیش نبود به میدان رفت و با دشمنان جنگ سختی نمود و چندین نفر را کشت امّا در نهایت در اثر شدت جراحات و ضربات دشمن از اسب به زمین افتاد و در این هنگام عمویش را کمک طلبید حضرت به سرعت خود را به میدان رسانید و جنگی سخت نمود تا خود را به پیکر بی جان قاسم رسانید که در زیر سم اسبان پامال شده بود. در این حال امام، صدایش به گریه بلند بود و اشک از چشمانش جاری بود، فرمود: ای برادر زاده ام بر عمویت سخت است که تو او را بخوانی دعوتت را پاسخ ندهد، و اگر پاسخت دهد سودی نداشته باشد. سپس نعش برادر زاده را به سینه چسباند و به سوی خیمه ها برد.^(۶)
بنابراین با توجه به گزارش برخی از منابع که مورد قبول بزرگان و دانشمندان نیز می باشند روایات و اقوالی درباره گریه امام حسین ـ علیه السلام ـ در شهادت عزیزانش نقل شده است.

پی نوشت ها:

سید بن طاووس، لهوف، ترجمه محمد دزفولی، قم، مؤمنین، ۱۳۸۵ش، ص۲۱۰.
۲. اسفراینی، ابواسحاق، نورالعین فی مشهد الحسین، تونس، المنار، بی تا، ص۳۵.
۳. ابن طاووس، همان، ص۲۱۸.
۴. شیخ شریفی، کلمات الامام حسین، قم، دارالمعروف، ۱۴۱۶ق، ص۴۷۲.
۵. قمی، شیخ عباس ، نفس المهموم، قم، انتشارات بصیرتی، ۱۴۰۵ق، ص۳۵۰.
۶. اسفراینی، همان، ص۴۳.