ماه رمضان، بهار دعا برای فرج امام زمان (عج)

بسم الله الرحمن الرحیم
لِکُلِّ شَی‏ءٍ رَبیعٌ … (۱)
السلام علیک یا ربیع الانام یا صاحب الزمان و السلام علیک یا ربیع الدعاء یا شهر رمضان
با توجه به آیات قرآن کلام الله المجید و احادیث معصومین علیهم السلام
هدف از خلقت انسات چیست ؟
ما خلقت الجنّ و الإنس إلّا لیعبدون (۲)
هدف از خلقت انسان ، عبادت و بندگی خداوند متعال است
در ابتدا باید دانست که عبادت چیست !؟

در سوره غافر آیه ۶۰ که مربوط به اهمیت دعاست خداى تعالى فرموده :
«و قال ربُّکمادعونى استجب لکم انَّ الَّذین یستکبرون عن عبادتى سید خلون جهنَّم داخرین»
»بخوانید مرا (دعا کنید) تا اجابت کنم شما را همانا کسانی که تکبر می ورزند از عبادت من (دعا) با خوارى به دوزخ در افتند.«
امام باقرعلیه السلام در تفسیر این آیه فرموده اند : عبادت همان دعا است (۳) در همین آیه خود خداوند هم دعا را عبادت خوانده است ادعونی ، عبادتی
اهمیت دعا و فضیلت آن به حدى است که خداى تعالى در قرآن کریم در جای دیگری آن را هدف خلقت و آفرینش انسان قرار داده و فرموده:
»قل ما یغبؤبکمْ ربّى لوْلا دُعاؤکُمْ«
بگو اگر دعاى شما نبود پرودگار من به شما هیچ توجهى نداشت (۴)
و رسول خداصلى الله علیه وآله فرموده اند:
الدُّعاءُ مخُّ العبادهِ / دعا مغز عبادت است (۵)
از رسول بزرگوار اسلام روایت شده:
«ان الدعا هو العباده؛ (۵) یقینا دعا عبادت است .»
از حضرت باقر علیه السلام روایت شده:

و بدین ترتیب نتیجه مى ‏گیریم که هدف ازخلقت انسان همان عبادتى است که مغز آن دعا و بلکه به فرموده خداوند متعال و امام باقر علیه السلام عبادت خود دعاست
بنابراین هدف از خلقت انسان دعاست
بهترین ماه خداوند برای عبادت ( دعا ) کدام ماه است ؟
رسول الله حضرت محمد (صلوات الله علیه و اله ) ماه رمضان ماه خدا ، نامش نام خدا و بهترین ماه خداوند است که اعمال بندگان در آن مقبول و دعاهایشان نیز در آن مستجاب است ماهى که نزد خداوند روزهایش بهترین روزها ، شبهایش بهترین شبها و ساعاتش بهترین ساعات است (۶)

وشب قدر که از هزار ماه برتر است لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ از شبهای مخصوص به این ماه است و در روایات برای تعیین شب قدر به شب بیست و سوم ماه رمضان تاکید بیشتری شده است بندگان از سوی خداوند متعال در همه ی ایام امر به دعا شده اند اما در برخی ایام خاص مانند ماه مقدس رمضان تاکید بیشتری بر دعا و کثرت آن شده است (۷)

در ضمن در این ماه دعای روزه دار رد نمی شود پیامبر اکرم (ص) : خداوند در هر شب ماه رمضان می فرماید :« به عزت و جلالم سوگند ، به فرشتگان فرمان داده ام درهای آسمان را بر روی بندگان دعا کننده من بگشایند » (۸)

و باز پیامبر اکرم (ص) فرموده اند : ماه رمضان ماه استغفار ، ماه روزه و ماه دعا است ، (۹) امام سجاد (علیه السلام) هم در ماه رمضان جز به دعا و تسبیح و استغفار و تکبیر لب نمی گشودند (۱۰)بنابراین ماه رمضان بهترین ماه دعاست

بهترین دعاها چیست ؟

امام صادق علیه السلام در بهترین ماه و بهترین شب آن هم شب ۲۳ رمضان می فرمایند که دعای سلامتی و فرج امام زمان عج اللهم کن لولیک … را در این شب بخوانید و در همین روایت تاکید به کثرت این عمل نیز شده است در همه حالات و اوقات در رکوع و سجود و … (۱۱)

با توجه به اینکه امام صادق علیه السلام در بهترین ماه ، بهترین شب و بهترین ساعات به بسیار خواندن این دعا امر فرموده اند میتوان فهمید که بهترین دعا، دعا برای فرج امام زمان (عج) است.

البته که در روایات دیگر هم به آن تصریح شده ، افضل الاعمال انتظار الفرج و همچنین رسول خدا حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و اله می فرمایند : أفضل العباده انتظار الفرج / بهترین عبادت، انتظار فرج است با توجه به اینکه عبادت همان دعا میباشد پس بهترین دعا ، دعا برای فرج می باشد (۱۲)

همچنین از سوی امام زمان حضرت مهدی (عج) هم مهمترین دعا ، به دعای بسیار برای تعجیل در امر فرج تاکید شده است (۱۳)
بنابراین بهترین دعا ، دعا برای فرج است
اینک باید دانست راه دعا (عبادتِ) خداوند چیست !؟

راه دعا (عبادتِ) خداوند معرفت اوست (۱۴) که معرفت خداوند همان معرفت امام است (۱۵) ، جالب اینجاست که به فرموده ی امام زمان عج بهترین عمل برای کسب معرفت باز هم خود دعاست و آن دعا ، دعا برای فرج امام زمان عج است (۱۶) که موجب تحصیل معرفت نسبت به خداوند می شود .

این هم دلیل دیگری برای این موضوع است که دعا برای فرج افضل اعمال یعنی افضل عبادات می باشد (۱۷) ، و بر همگان واجب است نه فقط بر عده ای و اوج مطلب اینجاست که بدون این عبادت (انتظار فرج) هیچ عملی از بندگان پذیرفته نیست (۱۸)

و همچنین برای همین است که امام حسن عسکری علیه السلام هم فرموده اند در اخر الزمان همه هلاک می شوند مگر کسانی که به توفیق الهی موفق به دعا برای فرج شوند (۱۹) این یعنی اگر ریشه و اصل عبادت یعنی دعا برای فرج نباشد دیگر عبادات مثل نماز و روزه و حج و زکات و … به تنهایی موجب جلوگیری از هلاکت نمی شوند همانند.

بسیاری از دشمنان اهل بیت که چه بسا اهل نماز و روزه و حج و … هستند اما اهل اتش اند (۲۰) البته این اتش و جهنم برای دشنان اهل بیت است و هلاکت برای شیعیان و محبان اهل بیت اینگونه نیست که انها هم اهل اتش باشند بلکه هلاکت درجات مختلفی دارد مثلا برای دوستان و محبان گناهکار یا حتی محبانی که اهل نماز و روزه و … هستند.

اما اهل دعا برای فرج نیستند همین اندازه از هلاکت کافیست که یا تقربشان به خداوند کم است یا با دعا و دیگر اعمالشان باعث تعجیل در فرج حجت خدا نیستند یا از اصحاب امام زمان عج نمی شوند یادر دنیا مکافات غفلت خویش را با گرفتاری ها و عذاب های دنیوی می بینند یا در برزخ گرفتار مشکلات مخصوص به آن عالم می شوند.

همچنین در اخرت در درجات پایین بهشت قرار می گیرند و بسیاری موارد دگر که اینها همه از درجات هلاکت است اما شیعیان واقعی ای که اهل دعا برای فرج و دیگر عبادات و دستورات الهی هستند و از محرمات الهی پرهیز می کنند و همچنین اهل تقوا ، ورع ، حسن خلق و … هستند.

هر کدام به میزان اعمال ، یقین و اخلاصشان درجات بالایی در زمان ظهور امام زمان عج دارند و از انصار و اصحاب مولا صاحب الزمان هستند و در بهشت نیز همنشین اهل بیت بوده و در درجاات عالی قرار خواهند گرفت و حقیقتا اینها اهل نجات کامل و از همه درجات هلاکت به دور هستند .بنابراین هدف از خلقت انسان انتظار و دعا برای فرج می باشد .

این موضوعِِ مهم کاملا منطلقی و عقلانی نیز می باشد زیرا نتیجه ی نهایی افضل عبادات (انتظار و دعا برای فرج) تحقق و برپائی افضل اهداف یعنی حکومت خداوند متعال بر روی کل زمین به وسیله ی اخرین حجتش حضرت حجت بن الحسن العسکری سلام الله علیه است که زمین از زمان حضرت آدم علیه السلام تا به حال شاهد تحقق این بزرگترین وعده الهی نبوده است.

حال با توجه به مطالب فوق ۳ روایت دیگر در ذیل میاوریم تا نتیجه ای عالی از آیات و روایات بگیریم
امام صادق (علیه السلام) : التقدیر فى لیله تسعه عشر و الابرام فى لیله احدى و عشرین و الامضاء فى لیله ثلاث و عشرین.
مقدرات در شب نوزدهم ماه رمضان تعیین ، در شب بیست و یکم تایید و در شب بیست و سوم امضا می شود (۲۱)
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
” دعا، قضاء الهی را بر می‌گرداند،اگر چه قضاء الهی محکم شده باشد، از این رو زیاد دعا کن که آن کلید هر رحمت و بر آوردن هر حاجت است (۲۲)
از رسول اکرم(ص) سؤال شد که: آیا دعا می‏تواند سرنوشت را تغییر دهد و جلوی قدر الهی را بگیرد؟ حضرت فرمود: دعا می‏تواند سرنوشت را تغییر دهد. دعا جلوی قدر الهی را نمی‏گیرد، بلکه خود دعا نیز از قدر الهی است (۲۳)

نتیجه گیری : با توجه به آیات و روایات اصل عبادت دعا و اصل دعا ، دعا برای تحقق حکومت الهی یعنی دعا برای فرج و ظهور اخرین ذخیره ی الهی امام زمان عج است زیرا بنا بر اراده خداوند با ظهور امام زمان عج حکومت خداوند بر روی زمین محقق می شود و دیگر عبادات مانند نماز و روزه و حج و زکات و … از شئونات و دستورات دعا و زیر مجموعه آن می باشد.

حال با توجه به اینکه دعا تقدیرات الهی را تغییر می دهد و شبهای قدر هم شبهای تعیین و تاکید و امضا قدر الهی می باشد و همچنین با در نظر گرفتن اینکه ماه رمضان بهترین ماه خداوند و انتظار و دعا برای فرج بهترین اعمال بندگان است.

توفیق به جا آوردن بهترین عمل را در بهترین ماه از خداوند عزوجل و حجت عزیزش مولا صاحب الزمان عج ( آنهم به صورت همگانی که این مهم نیز مورد تاکید احادیث می باشد (۲۴) ) برای همه روزه داران گرامی خواستاریم.

امام صادق علیه السلام : در ماه رمضان منتظر ظهور قائم آل محمد باشید (مفاتیح الجنان)
ان شاء الله با دعای جدی و همگانی در این ماه عزیز شاهد ظهور عزیز خداوند باشیم

پی نوشت ها

۱ – امام باقر(علیه السلام) می‏فرماید: لِکُلِّ شَی‏ءٍ رَبیعٌ وَ رَبیعٌ الْقُرآنِ شَهْرِ رَمَضان/ هرچیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است / وسائل، ج ۷، ص ۲۱۸٫
۲- سوره الذاریات ایه ۵۶
۳- اصول کافى، بایب فضل الدعاء،
۴ – سوره فرقان، آیه ۷۷
۵ – بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۳۰۰ و محجه البیضاء، ج ۲، ص ۲۸۳ – ۲۸۲ .
۶ – امالى شیخ صدوق
۷ -. الکافى ، ج ۴ ، ص ۸۸
۸ – فضائل الاشهر الثلاثه، ص ۹۹
۹ – فضائل الأشهر الثلاثه ، ص ۱۱۷
۱۰- امام صادق علیه‏السلام : کانَ عَلِیُّ بنُ الحُسَینِ علیه‏السلام إذا کانَ شَهرُ رَمَضانَ لَم یَتَکَلَّم إلاّ بِالدُّعاءِ و التَّسبیحِ و الاِستِغفارِ و التَّکبیرِ/ الکافى ، ج ۴ ، ص ۸۸
۱۱ – مفاتیح الجنان ، الکافی ج ۴
۱۲- کمال الدین، ص۶۴۴ و بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵، ح ۱۱ ؛ کمال الدین، ص ۲۸۷، ح ۶
۱۳- کمال الدین ،ص۴۸۴
۱۴ – امام رضا(علیه السلام) می فرمایند : نخستین قدم برای سیر در آسمان بندگی خداوند معرفت اوست / شیخ صدوق، توحید، باب التوحید و نفی التشبیه، ح ۲
۱۵ – امام حسین علیه السلام : معرفت خدا عبارت است از اینکه اهل هر زمان امامی را که اطاعتش بر آنان واجب است، بشناسد /|علل الشرایع، ج ۱
۱۶ – از امام زمان (عج) سوال شد وظیفه شیعیان در عصر غیبت چیست ؟ فرمودند : برای ظهور من بسیار دعا کنید برای شما معرفت حاصل می شود هر گاه به این معرفت رسیدید خدا را شکر کنید و منتظر ظهور باشید | منتخب الاثر ص ۹۰
۱۷ – رسول خدا (ص): افضل العباده انتظار الفرج برترین عبادت انتظار فرج است بحارالانوار جلد ۵۲ صفحه ۱۲۵٫
۱۸ – امام صادق فرمودند : هیچ عملی بدون انتظار فرج و ظهور امام زمان (عج) نزد خداوند پذیرفته نیست . | بحارالانوار ۵۲/۱۴۰
۱۹ – امام حسن عسکرى(علیه السلام) می‏‌فرماید:به خدا، فرزندم مهدى را غیبتى است که در آن هیچ کس از هلاکت نجات ‏نمى‏یابد، مگر کسى که خداى (عزوجل) او را بر اعتقاد نسبت به امامتش ثابت قدم بدارد و او را در دعا براى تعجیل فرجش توفیق عنایت‏فرماید / اکمال الدین و اتمام النعمه، ج ۲، ص ۳۸۴
۲۰ – امام صادق (علیه السلام) فرموده اند:
اِنَّ النّاصِبَ لَنا اَهلَ البَیتِ لایُبالی صامَ اَم صَلی، زَنی أَم سِرَق، اِنَّهُ فیِ النّارِ. اِنَّهُ فی النّار
همانا دشمن ما اهل بیت تفاوتی نمی کند که نماز بخواند و روزه بگیرد یا زنا و دزدی کند. او در هر صورت در آتش است ثواب الاعمال، ص ۲۰۳ بحارالانوار ج ۲۷ ص ۲۳۵ ح ۵۱
۲۱ – وسائل الشیعه، ج ۷ ص ۲۵۹
۲۲ – اصول کافی، ج ۴، ص ۲۱۶
۲۳ – اقتباس و نقل به مضمون از مجموعه َآثار، ج ۱، ص ۳۹۵
۲۴ – شخصی ازامام محمد باقر علیه السلام می پرسد : چرا در امت های گذشته وقتی حجت خدا غائب میشد غیبت او این مقدار طولانی نمیشد ؟ حضرت فرمودند :زیرا آنها برای برطرف شدن غیبت،برای توبه وتضرع و دعا “اجتماع” میکردند ، ولی دراین امت تاکنون چنین اجتماع و تجمعی صورت نگرفته است/ کتاب شیوه های یاری قائم آل محمد صلی الله علیه وآله فقیه ایمانی ص ۶۹

منبع : نهضت جهانی دعای فرج