فرقه رزامیه

فرقه رزامیه یکی از سه فرقه اصلی فرقه ابو مسلمیه است که در میان عباسیان به وجود آمده بود. این فرقه ها عبارت اند از مسلمیّه رزّامیّه و خداشیّه.^[۱]

فرقه «رزّامیّه‏» به مردى از عباسیان منسوب ‏است که رزّام نامیده مى‏شد. در میان رزامیه گروهى نیز از پیروان ابو هریره راوندى به شمار مى‏آیند. فرقه رزامیه مانند سایر فرقه های ابو مسلمیه از حامیان ابو مسلم است و ریشه این فرقه به کیسانیه بر می گردد.^[۲]

عقیده فرقه رزامیه بر این است بعد از امام علی(ع) امامت به محمد بن حنفیه فرزن امام علی رسیده است و پس از او به پسرش ابراهیم و بعد از آن به علی بن عبدالله بن عباس منتقل شده است. پس از او به اولاد او انتقال پیدا کرده است. این فرقه به حلول خداوند در ابو مسلم اعتقاد داشته و می گویند که او زنده است و کشته نشده است. این فرقه ازدواج با محارم را جایز می دانسته است.^[۳]

از عقاید این فرقه این است که هیچ چیز از تکالیف از نماز و روزه و زکات و حج واجب نیست و ایمان و دین در دو چیز خلاصه می‌شود: اوّل معرفت امام؛ دوّم امامت نگهداشتن.^[۴]

البته هریریّه و راوندیّه از فرقه رزامیه می گویند امامت پس از رسول خدا از آن عبّاس بود و ایشان را که گفتند که از آن على علیه السّلام بود کافر گویند و ابو مسلم را معظم و بزرگ می‌دانند. فرقه راوندیه و هریریه به این باور اند که  امامت‏ به میراث است و بعد از رسول از آن عبّاس عموی پیامبر است و هر که بعد از رسول امامت کرد او گمراه بوده است. این دو فرقه مانند ابو مسلمیه معتقد اند که بعد از عبّاس امام عبد اللّه بن عبّاس بود پس علىّ بن عبد اللّه پس محمّد بن على پس ابراهیم بن محمّد بن على. این قوم را از بهر آن هریریّه خوانند که رئیس ایشان ابو هریره دمشقى بود که اصل میراثی بودن امامت به وسیله او تأسیس شده است. به این فرقه شیعه عباسیه نیز گفته می‌شود و کسانى که فرق میان شیعه على و شیعه عبّاسیّه ندانند ایشان را بر شیعه على بندند. برخی از پیروان این فرقه منصور را خدا و ابو مسلم را فرستاده او می پنداشتند. منصور آنانی را که از این سخن توبه نکردند ، کشتند. این فرقه به علت اینکه از اصحاب راوندی بوده راوندیه هم گفته می شود.^[۵]

رزامیه در موالات ابو مسلم افراط کرده است. پیروان این فرقه می گویند که امامت از ابی هاشم عبدالله پسر محمد بن حنفیه به وسیله وصیت ابو هاشم به محمد بن عبدالله بن عباس منتقل شده است. سپس از محمد به پسرش ابراهیم و از ابراهیم به عبدالله (ابوالعباس سفاح اولین خلیفه عباسیان) و از او به ابو مسلم خراسانی منتقل شده است. آنان به این عقیده اند کسی که ابو جعفر منصور او را کشت ابو مسلم نبود بلکه شیطان بود که به صورت ابو مسلم در آمده بود و ابو مسلم زنده است.^[۶]

پی نوشت:

[۱] . ناشئ اکبر، فرقه‏هاى اسلامى و مسأله امامت‏، ص۵۸، ترجمه: علیرضا ایمانى، قم، مرکز مطالعات ادیان و مذاهب، چ۱، ۱۳۸۶ش.

[۲] . حسن بن موسی نوبختی، فرق الشیعه، ص۴۷، بیروت، دارالاضواء، چ۲، ۱۴۰۴ق.

[۳] . سیف الدین آمدی، أبکار الأفکار فی أصول الدین‏، قاهره، دارالکتب، ۱۴۲۳ق،  تحقیق: احمد محمد مهدى‏.

[۴] . سید مرتضى بن داعى حسنى رازى‏،  تبصره العوام فی معرفه مقالات الأنام‏، ص۱۷۹، تهران، انتشارات اساطیر، چ۲، ۱۳۶۴ش. تصحیح: عباس اقبال آشتیانى.‏

[۵] . سید مرتضى بن داعى حسنى رازى‏،  تبصره العوام فی معرفه مقالات الأنام‏، ص۱۷۹، تهران، انتشارات اساطیر، چ۲، ۱۳۶۴ش. تصحیح: عباس اقبال آشتیانى.‏

[۶] . ابو المظفر اسفراینی، التبصیر فی الدین ، ص۱۰۸ -۱۰۹، قاهره، المکتبه الأزهریه للتراث، چ۱، تعلیق: محمد زاهد کوثری. 

منبع: نرم افزار پاسخ مرکز مطالعات حوزه.