خاستگاه و پیدایش آیین  شینتو

اشاره:

شینتو، نام مذهب بومی کشور ژاپن می باشد. که اصلاً از لغت چینی گرفته شده و مرکب از دو کلمه (شن+تائو ) به معنی طریق خدایان می باشد این دین مجموعه ای است از اعتقادات باستانی که از آنیمیسم یا پرستش ارواح، نشأت گرفته است و تا پیش از قرن ششم میلادی نامی نداشته در آغاز مبتنی بر اصول و فروع کلامی نبوده است، بلکه بعدها برای مقابله با طریقه ی بودایی که به تازگی در ژاپن رواج گرفته بود، دارای مبادی اساسی شده.

تاریخ پیدایش این آئین مانند دیگر مذاهب ابتدائی معلوم نیست (چون در آن زمانها مبنائی برای تاریخ نبوده است. بنیاد گذار آن نیز معلوم نیست و احتمالا از چین و هند و دیگر عقاید و اقوام ابتدائی اقتباس شده است.

کتابهای مقدّس این آئین عبارتند از: ۱ـ کوجیکی Kojiki = تاریخ دوران باستان.۲ـ نیهونگی Nihongi =تاریخ ژاپن. ۳ـ ینگی شیکی Yengi shiki = سرودها.

عقاید آئین شینتو: اغلب ساکنین مجمع الجزایر ژاپن با این عقیده که موجودات طبیعی دارای روح و روان هستند، آنها را می پرستیدند، به همین جهت به این آئین «راه روانهای نیک» نیز گفته شده است. آنها معتقد بودند که آفتاب ماه خورشید، رودخانه و باران هر یک را روانی است که مورد پرستش و ستایش آنها قرار می گیرد.

درآئین شینتوی قدیم نوعی (پلی ته ایسم) یا تعدد آلهه (منو ته ایسم) یا خدایان طولی بود، آنها ارواح، نفوس، امپراطور، برخی درختان و گیاهان، صخره ها، طبیعت و حیواناتی چون مار، شیر، گرگ، کلاغ، روباه، خرس را مورد پرستش قرار می دادند.

به نظر معتقدین آئین شینتو، آلهه یا خدایان بی شماری برفراز خانه ها و ساکنان آن شناور بوده و در شعله و پرتو چراغ ها رقص می کردند، امّا در میان این آلهه گوناگون بعد از اخذ فن کتابت از چینیان، پرستش ارواح نیاکان و مرده پرستی درمیان ژاپنیها، رواج بیشتری پیدا کرد بطوری که آئین شینتو در نظر ژاپنیها در درجه اول آئین ارواح و مردگان میباشد که اجداد خانواده مورد پرستش قرار می گیرد و هر نوع حوائج خود را به کامی یا ارواح این مردگان ارجاع میدهند و بدبختی و خوشبختی را از آنها می‌دانند، فلذا اشیاء گرانبها را در گورها و کنار اجساد مردگان میگذاشتند و گاهی چون بزرگی در میگذشت، ملازمانش را نیز با او بخاک میسپردند.

افسانه شینتو

در اساطیر قوم ژاپن، طی افسانه ای جالب، سرگذشت اصل و مبدأ آن سرزمین و آن مردم و پیدایش خاندان سلطنتی آن قوم بیان شده و در کتابی بنام کوجیکی، بسیاری از اساطیر باستانی مذکور است. خلاصه آن افسانه از این قرار است: در ابتدا عالم وجود به صورتی آشفته در هم آمیخته بود و در طول ایام، آسمان و بحر محیط از یکدیگر جدا شدند و خدایانی چند در کیهان مه آلود، مبهم و تیره نمایان گشتند و بتدریج نابود گردیدند تا سرانجام در صحنه هستی فقط دو خدای قادر توانا باقی ماندند که آنها جزایر ژاپن و ساکنان آن را آفریدند. این دو آلهه یکی مذکر بنام ایزاناگی و دیگری مؤنث موسوم به ایزانامی بودند که پلی متحرک بین زمین و آسمان (احتمالا به صورت قوس و قزح) خلق کردند. در آن هنگام جهان به صورت شورابه ای غلیظ بود و ایزاناگی از فراز پل فرود آمد و نیزه جواهر نشان خود را در آن شورابه فرو برد. آن را به هم آمیخت و آن قدر این عمل را ادامه داد تا غلظت یافته، جمود حاصل کرد، پس نیزه خود را از آن بیرون آورد، مایعی که از نوک آن فرو می ریخت بر روی هم گرد آمده به صورت جزیره ای درآمد، پس آن دو خدای نر و ماده برفراز آن جزیره رفته، ساکن گشتند. خدای ماده، ایزانامی در آنجا بزایید و از زهدان او هشت جزیره دیگر به دنیا آمد… .

اسطوره شینتو بسیار در هم آمیخته و طولانی است و باید بدقت در آن نگریست،‌ وقایعی را که در حول و حوش مبدأ و منشأ آن به وقوع پیوسته و موجب و موجد وقایع و حوادث عظیم شده در نظرآورد.

فرقه های شینتو:پس از تصویب و تأسیس قانون اساسی ژاپن، مورخ ۱۸۶۸م که بر طبق آن آزادی عقیده مذهبی به تمام افراد مملکت عطا گردید، فرقه های شینتو به صورتهای چند، متشکل شدند و کیش شینتو مانند سایر مذاهب جهان چون بودایی و مسیحی و غیره به شعب و فرقه های چندی منشعب شد. هم اکنون تعداد این فرقه ها را تا ۸۰۰۰ فرقه ثبت کرده اند که هر یک دارای عقاید و رسوم جداگانه می باشد، ولی همه در چارچوبه دین شینتو قرار دارند و به هزینه معتقدان خاص هر فرقه اداره می شود.

وضعیت شینتو در حال حاضر و تعداد معتقدین به آئین شینتو: در سال ۱۹۴۷ میلادی هیروهیتو امپراطور ژاپن الوهیت یعنی خدایی خود را در آن کشور نفی کرد و حاکمیت ملّت را به رسمیت شناخت. دین های رایج در ژاپن در حال حاضر در درجه اول دین ملی آن کشور شینتویی و در درجه دوم بودایی و در درجه سوم مسیحیت است.

شماره پیروان آئین شینتو بالغ بر هفتاد میلیون نفر است. اما در عین حال پیروان آن می توانند پیرو دین بودا و مسیحیت یا تائویی نیز باشند.

شینتو از زبان مفسّرین خودشان:«هیرانا» مفسر مذهب شینتو که در قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی می زیسته می گوید: در این مذهب همه مردگان به صورت خدا جلوه گر می شوند و حوادث جهان طبیعت، معلول کار مردگان است این مردگان هستند که سرنوشتها را تعیین می کنند، جهان را مسکون می سازند و انسانها را پدید می آورند، مزارع و کشتزارها را حاصلخیز می سازند و موجب پیدایش فصول چهارگانه سال می گردند. و هم آنان هستند که بلا و قحطی و کارهای خوب و بد از آنان صادر می شود.

منبع: نرم افزار پاسخ مرکز مطالعات حوزه.