حرف هایی که نباید به یک فرد افسرده بزنید

گفتگو با فرد افسرده باید هوشمندانه باشد؛ چرا ما نمی توانیم به درستی درک کنیم در وجود یک فرد مبتلا به افسردگی چه می گذرد. بنابراین نباید وضعیت وی را زیر سئوال ببریم و یا تلاش کنیم بیماری او را کم اهمیت جلوه دهیم.

گاهی بهتر است به جای گفتن بعضی حرف ها، از فرد افسرده دور باشیم، چون ممکن است شرایط وی را بدتر کنیم. در واقع نباید دلسوزی بیجای ما در مورد یک فرد افسرده، به قول معروف دوستی خاله خرسه باشد. باید یادتان باشد جملاتی که به کار می برید، به طور مستقیم روی روح و روان فرد افسرده تاثیر دارد.

فردی که تصور کند شرایطش از جانب اطرافیان درک نمی شود، وضعیت بدتری پیدا می کند. می دانیم که زندگی کردن و مراقبت از یک فرد افسرده کار بسیار سختی است. اما شما در گام اول نیاز به آگاهی دارید. بنابراین بهتر است مطالب و جملات زیر را به زبان نیاورید:

۱-چرا نمی توانی مثل همه آدما خوشحال باشی؟

افسردگی حالتی است که باعث می شود ذهن فرد همه چیز را به نوع دیگری ببیند و درک کند. در واقع این حالت روحی، فرد را در احساسات منفی و غم بزرگی فرو می برد. صحبت کردن از شادی با یک فرد افسرده باعث می شود که به طور کامل به هم بریزد، چون نمی تواند چیزی به نام شادی را درک کند، بفهمد و دریافت کند.

یادتان باشد هیچ راه حل سریعی برای برطرف کردن و درمان افسردگی وجود ندارد. این که فرد افسرده را مجبور کنید که با سرعت تغییر کند، می تواند منجر به تشدید بیماری وی شود.

۲-تو فقط تلاش کن زودتر خوب بشی

افرادی که افسرده نیستند نمی توانند تاثیر فقدان انرژی جسمی و روحی که افسردگی به فرد تحمیل می کند را به خوبی درک کنند. خیلی از افرادی که با یک فرد افسرده زندگی می کنند، برای این که او را از رختخواب جدا کرده و به مسافرت و تفریح بفرستند، خیلی تلاش می کنند. درست است که تصور می کنید این کار مفید است، اما همین کارها می تواند ناامیدی فرد افسرده را بیشتر کند.

فرد افسرده بیش از هر کس می خواهد از شرایط به وجود آمده خلاص شود، اما نمی داند به چه شکلی. یادتان باشد که شرایط روحی، افکار و رفتار یک فرد افسرده تحت کنترل خودش نیست. هر چه افسردگی فرد بیشتر باشد، این مشکلات نیز بیشتر می شود. بنابراین اعمال فشار برای مجبور کردن وی به تفریح یا مسافرت و غیره، در حالی که انرژی کافی برای این کار را ندارد، نمی تواند کارساز باشد.

۳-اوضاع تو چندان بد نیست، بقیه شرایط بدتری دارند

هیچ کس دلش نمی خواهد با فردی که بیماری صعب العلاجی دارد و یا با افرادی که در شرایط بسیار وحشتناک زندگی می کنند مقایسه شود. بنابراین نباید یک فرد افسرده را با بقیه مقایسه کنید. آیا تصور می کنید صحبت کردن از بدبختی و مشکلات دیگران می تواند به این فرد کمک کند؟

افرادی که از افسردگی رنج می برند، دچار افکار روان پریش و نامعقولی هستند. اگر تلاش کنید که آنها را با افراد دیگری که در شرایط بدی هستند مقایسه کنید، وضعیت آنها را بدتر خواهید کرد. اگرچه تلاش تان برای روحیه دادن به فرد افسرده قابل تحسین است، اما متاسفانه چنین تلاشی کمکی به وی نخواهد کرد. ما نمی توانیم به درستی درک کنیم در وجود یک فرد مبتلا به افسردگی چه می گذرد.

۴-فردا حالت بهتر می شود

افسردگی مسئله ای نیست که امروز و فردا قابل حل باشد. این قبیل امیدواری دادن ممکن است فرد را بیشتر اذیت کند. فقط افرادی که پیش از این یک دوره افسردگی را پشت سر گذاشته اند، می توانند به معنای واقعی درد و رنج عمیق افراد افسرده را درک کنند.

در دنیای یک فرد افسرده همه چیز رنج و ناامیدی است و فقط با کمک پزشک متخصص می شود این وضعیت رنج آور را به پایان رساند. این مسئله نیز نیاز به زمان دارد. گفتن این که فردا پس فردا خوب می شوی نه تنها کمکی به فرد مبتلا نمی کند، بلکه با مشاهده عدم تغییر در وضعیتش حالات وی را بدتر خواهد کرد.

۵-تقصیر خودت است!

همه ما بر اساس ارزش های شخصی دست به قضاوت افراد می زنیم. اما در اغلب موارد اطلاعات اندکی در خصوص افسردگی داریم و آن را بیشتر ادا می دانیم. در حالی که ممکن است نظر ما اشتباه باشد. بنابراین هیچ گاه یک فرد افسرده را ملامت نکنید. افسردگی معمولا از یک گناه یا تقصیر ناشی می شود.

این وضعیت و تصور این که چوب خدا بوده است، رنج عمیقی برای فرد ایجاد می کند. متاسفانه خیلی از افراد نیز مراعات حال فرد افسرده را نکرده و تمام تقصیرات، اشتباهات و بی صدا بودن چوب خدا را به رخ وی می کشند. این حرف ها اثرات بد و منفی روی وضعیت فرد افسرده به جا می گذارد.

۶-این قدر منفی باف نباش!

زندگی کرن با یک فرد افسرده اگر سخت تر از افسرده بودن نباشد، راحت تر نیز نیست. بی‌حالی و افکار منفی وی می تواند روی بقیه نیز تاثیر بگذارد. در نتیجه ممکن است از طرف بقیه ترد شود. به جای این که مستقیما به وی بگویید از افکار منفی خود دست بردار، بهتر است کاری کنید که احساس کند تمام قد در کنارش هستید. از وی حمایت و مراقبت کنید تا بتواند انرژی و توان لازم را برای غلبه بر شرایط فعلی اش به دست بیاورد.

توصیه های مفید درباره افراد افسرده

همواره به یاد داشته باشید که افسردگی، صرفا یک مشکل روحی ساده نیست و نمی توان انتظار داشت در یک بازه زمانی مشخص بهبود پیدا کند. علاوه بر این هیچ دلیل قطعی برای بروز آن وجود ندارد. افرادی که دچار این شرایط می شوند معنای زندگی را از دست می دهند.

عوامل متعددی مانند مشکلات خانوادگی، مرگ عزیزان یا شکست های کاری و عاطفی و غیره در بروز این شرایط دخالت دارند. افسردگی یک نبرد روزانه است که فرد مبتلا باید هر روز آن را ادامه دهد. یادتان باشد، نباید این افراد را تحت فشار قرار دهید و آنها را مجبور به انجام کاری کنید.

مصرف دارو و مراجعه به پزشک متخصص برای این افراد ضروری است. معمولا افراد افسرده از کمک گرفتن طفره می روند. آنها می ترسند از آنچه احساس می کنند حرف بزنند، چون در جوامع امروزی همه، افراد کامل و به اصطلاح «سوپراستار» را می پسندند و حرف زدن از احساسات واقعی و نشان دادن ابعاد تاریک ذهن چندان جلوه خوبی ندارد.

مصرف دارو نیز یکی دیگر از ترس هایی است که باعث می شود افراد افسرده از مراجعه به پزشک خودداری کنند، چون هنوز مراجعه به روانپزشک یا روانکار و مصرف دارو به خاطر مشکلات روحی روانی جزو تابوها محسوب می شود و از طرف دیگر خطر اعتیاد به این داروها و عوارض جانبی آنها نیز کماکان استرس زا است.

تمام این مسائل باعث می شود فرد افسرده از کمک خواستن خودداری کند که متاسفانه به سلامتی روحی و جسمی وی بیشتر و بیشتر آسیب می رساند. بهتر است تحت درمان بودن را به فرد افسرده گوشزد کنید، اما هرگز وی را مجبور به این کار نکنید. یادتان باشد فرد افسرده برای انجام هر کاری نیاز به زمان دارد تا دست به انتخاب بزند.

نکاتی که افزاد افسرده نمی خواهتد بشنوند!

افسردگی از بیماری های جدی است که معمولا عموم مردم درک اشتباهی از آن دارند. مت داچمینسکی، در یاداشتی توصیه هایی برای مواجهه با فرد افسرده و رعایت هشت نکته را برشمرده است. در این نوشته آمده است که آیا تا به حال، با یک آدم افسرده رو به رو بوده اید؟

متاسفانه، بسیاری از آدم ها که هرگز از این بیماری رنج نبرده اند، تمایل دارند اثرات زیانبار آن را بر سلامت جسمی، عاطفی، و روانی فرد دست‌کم بگیرند. خیلی از دوستان ممکن است با نیت خوب چیزی بگویند یا کاری بکنند تا به کسی که دوستش دارند کمک کنند که در نهایت، وضعیت فرد بیمار را خیلی بدتر می کنند.

اگر می خواهید در این مرحله بسیار سخت زندگی، به دوست‌تان کمک کنید، از گفتن هر کدام از این‌ عبارت های زیر خودداری کنید. چون هیچ آدم افسرده ای دوست ندارد آن ها بشنود:

۱. …. را امتحان کردی؟ بله بله! امتحان کردم. ورزش کردن، بیرون رفتن، دیدن یک روانپزشک. همه چیز را امتحان کرده ام. هر کاری می کنم که مدام این احساس را نداشته‌ باشم. متاسفانه، درمان افسردگی، یک روند است. راه یگانه ای برای درمان آن نیست. باور کنید، چیزی که شما پیشنهاد می کنید، قرار نیست کلیدی را در مغز من فشار بدهد و افسردگی ام را خاموش کند.

۲. نباید به این چیزها زیاد فکر کنی! حق با شماست، من نباید این کار را بکنم. ولی دست خودم نیست. این دقیقا همان کاری است که افسردگی می کند. همه‌ جنبه های منفی زندگی یک فرد را می گیرد و آنها را هزار بار بزرگتر می کند، بنابراین غیرممکن است که تابش پرتویی از نور را در میان توده ابرهای سیاه و غول پیکر ببینیم. وقتی مغزتان فقط اجازه می دهد چیزهای منفی را ببینید، تقریبا غیرممکن است به چیزهای منفی فکر نکنید.

۳. چرا این قدر غمگینی؟ اگر می دانستم، حلش می کردم. افسردگی، یک بیماری مبهم است که این، تشخیص دقیق مشکل را سخت، و برطرف کردن آن را غیر ممکن می کند. می دانم چیزهای خوبی در زندگی من جریان دارد، ولی واقعا نمی توانم برای آنها خوشحال باشم. آگاهی از این مسئله فقط کمک می کند بیشتر ناراحت شوم. می دانم می خواهید کمک کنید، ولی فقط بگذارید به حال خودم باشم، برای شاد بودنم دلیل نیاورید.

۴. فقط خوش باش! آه، به همین سادگی؟ چشم الساعه! در واقع، وقتی می فهمید که دیگر از چیزهایی که قبلا برایتان لذتبخش بود، لذت نمی برید، افسردگی به حادترین حالت می رسد. وقتی “روحیه ی بد” دارید، تماشای یک کمدی، یا رفتن به زمین گلف می تواند به بهبود روحیه تان کمک کند. ولی وقتی افسرده هستید، حتی این تفریحات سرگرم کننده هم برای بهبود روحیه‌‌تان کافی نیستند. و باز، وقتی می فهمید که دیگر از چیزهایی که قبلا عاشقشان بودید لذت نمی برید، این تنها گودال افسردگیتان را عمیقتر می کند.

۵. نباید برای شاد شدن، به قرص ها اتکا کنید. همه آدم هایی که از افسردگی رنج می برند، به دارو تکیه نمی کنند، ولی آنها که این کار را می کنند، به عنوان آخرین پناه به سراغ آن می روند. عوارض جانبی داروی افسردگی، به‌ طور مضحکی زیاد است. به همین دلیل، هیچ کس داوطلبانه آنها را به جان نمی خرد، مگر این‌ که قطعا گزینه دیگری وجود نداشته باشد. ما به راحتی از دوست دوستمان که اتفاقا پزشک است نمی خواهیم نسخه دارو را برایمان امضا کند؛ واقعا نیاز داریم بتوانیم نیمه عادی عمل کنیم.

۶. گریه نکن! چرا که نه؟! من احساس ناراحتی را به هیچ ترجیح می دهم، و گاهی، واقعا حالم را بهتر می کند. اگر دست از گریه بردارم، فقط به شما خدمت کرده ام؛ احتمالا شما فکر می کنید آنچه من را ناراحت کرده بود، “تمام” شده‌ است. ولی اگر اشک هایم را به خاطر دیگران مهار کنم، فقط همه‌ چیز را در خودم ریخته ام و به خودم ستم کرده ام.

۷. چیزهای زیادی داری که برایشان خوشحال باشی. می دانم! می دانم سقفی بالای سرم و غذایی در یخچال دارم، ولی این ها ربطی به علت ناراحتی من ندارد. من حتی نمی توانم از طعم یک غذای خوب لذت ببرم، چون ذهنم همه‌ قسمت های دیگر بدنم را فریب می دهد. می دانم شغل خوبی دارم، ولی این برای این‌ که در بدترین روزها من را بیدار کند و از تخت بیرون بکشد، کافی نیست. همان طور که قبلا گفتم، ذکر کردن دلایلی که باید برایشان خوشحال باشم، فقط نتیجه عکس خواهد داشت.

۸. زود خوب شو؛ چرا به فکر خودم نرسید؟! این عبارت، حتی نباید هرگز به کسی که آشکارا ناراحت است گفته شود، چه برسد به کسی که از افسردگی رنج می برد. اگر پایتان شکسته باشد، نمی توانید تصمیم بگیرید که از این لحظه به بعد دیگر نمی خواهم پایم شکسته باشد. در مورد افسردگی هم همین است.

برای این که به درستی درمان شود، نیازمند مراقبت پزشکی، درمان، و بازگشت تدریجی به شرایط عادی هستید. تلاش برای غلبه بر آن، بدون آمادگی، فقط در درازمدت مشکل را تشدید می کند. فقط زمانی را که برای بهتر شدن لازم دارم به من بدهید، بالاخره به حالت عادی برمی گردم.

جمع بندی

فرد افسرده بیش از هر کس می خواهد از شر افسردگی خلاص شود، اما باید توجه داشت که شرایط روحی، افکار و رفتار یک فرد افسرده به طور کامل تحت کنترل خودش نیست. هر چه افسردگی فرد بیشتر باشد، مشکلات فرد افسرده نیز بیشتر می شود. به هنگام دیدار با افراد افسرده باید دقت داشت تا از توصیه ها و راهنمایی های کلیشه ای رایج در جامعه مانند غمگین نباش، شاد باش و… استفاده نکرد چرا که بیماری افسردگی، صرفا یک مشکل روحی ساده نیست و نمی توان انتظار داشت در یک بازه زمانی مشخص بهبود پیدا کند. گاهی بهتر است به جای گفتن بعضی حرف ها، از فرد افسرده دور باشیم، چون ممکن است شرایط وی را بدتر کنیم!

منابع اقتباس: تبیان؛ میگنا (دانشنامه روانشناسی و علوم تربیتی)