آئین شینتو آیین روح پرستی نیاکان 

اشاره

شینتو قدیمی ترین آئین در کشور ژاپن است که تا امروز پا برجا مانده است این آیین دارای عقاید و  احکام مخصوص به خود دارد. عقاید این آیین مبتنی بر روح پرستی است و پیروان آن از ارواح نیاکان خود در مراسم خاصی طلب کمک می‌کند. این نوشته به برخی عقاید و احکام این آیین اشاره نموده است.

رفتار پیروان آیین شینتو عمدتاً بر حول سه محور است:

۱. پرستش امپراتور (خدایان ژاپنی ها)‌. ۲. پرستش نیاکان عشیره. ۳. پرستش اجداد خانواده.

آئین شینتو از بهشت یا جهنم و نیز مسائل عقلی و استدلالی صحبت نمی‌کند بلکه فقط مومنان را موظف می‌کند که گه گاهی به زیارت جاهای متبرک بشتابند و با زهد و تقوی به گذشته و نیاکان و امپراتور حرمت گذارند. این آئین کتاب آسمانی ندارد چرا که یک آئین بشری است و فرهنگ ابتدائی ژاپنی های اولیه بود که بر اثر گذشت زمان به تدریج قدرت گرفت و به شکل آئین در آمد. با این حال چند کتاب در آئین شینتو مقدس است:

۱. کوجیکی

آفرینش جهان و انسان و تاریخ باستان ۲ـ نیهونگی: تاریخ ژاپن ۳ـ نیکی شیکی: سروده های مذاهب محلی.(۱)

احکام عملی آیین شینتو۱. عبادت در منزل: با توجه به پرستش اجداد و نیاکان و بزرگان قوم و قبیله, در هر خانه صندوقچه و مکان معینی که نقش معبد را دارد قرار می‌دهند که آن را «کامی دانا» می‌نامند و الواح و یادگاری از چوپ یا کاغذ که بر روی آن اسامی اجداد و نیاکان صاحب خانه و نام خدایان آن محل را نوشته اند نصب می‌کنند و هر بامداد و شامگاه باید هدایایی را تقدیم این معبد خانگی و ارواح نیاکان کنند و پس از وضو گرفتن ( شستن دست و دهان ) در برابر این معبد تعظیم می‌کنند سپس دو بار دست زده (کف می‌زنند) و بار دیگر تعظیم کرده و برای مدت یک دقیقه سکوت می‌کنند.(۲)

۲. عبادت در معبد

برای رفتن به معبد به نظر می‌رسد هر وقت که بتوانند می‌روند و در ایام عیدهای محلی نیز می‌روند و عبادت در معبد چهار بخش دارد:

اول: هارایی: تطهیر: پس از عبور از دروازه اولیه معبد, دست و دهان خود را با آب چشمه طبیعی یا آب موجود در حوض سنگی داخل معبد می‌شویند و علاوه بر این, با ریختن آب بر سر و تمامی بدن را غسل می‌دهند. سپس کاهن معبد با مالیدن شاخه‌ی برگی از درخت ساکاکی (که در معبد کاشته می‌شود) بر روی زیارت کننده، او را پاک می‌کند, پس از این باید دست زده (کف زند) و سر خود را به نشانه احترام فرود آورند و نیازهای خود را زیر لب زمزمه می‌کنند.

دوم: شین سن: تقدیم هدایا: هر کس به مقدار بنیه خویش از حبوبات و شراب و پول نقد به معابد می‌دهند.

سوم: نوریتو (norito): نماز: با توجه به این که آئین شینتو مادیگراست نمازش نیز خواسته های دنیوی مردم است و لذا هر کاهن به فراخور شغل آن محله ذکری را تنظیم می‌کنند تا پیروانش آن را در معبد به عنوان نماز بخوانند. مهمانی سمبلیک: در این مهمانی، یکی از کاهنان مقداری نوشیدنی و معمولاً عرق برنج به زوار می‌دهد و با خوردن چند قطره از آن به کارهای خود پایان می‌دهند (با توجه به اینکه در این مهمانی فقط چند قطره نوشیدنی است لذا آن را مهمانی سمبلیک می‌گویند).(۳)

سایر مراسم آیین شینتو

۱. رقص: در اعیاد و مراسم شادمانی در معابد و نیز ازدواج، دختران با رقص و سرودهای جذاب و با هماهنگی کاهن معبد تماشاگران را باید شاد کنند.

۲. خواندن اوراد و ذکرهای سِحری و جادوئی

۳. نظافت و پاکیزگی جسمانی: یعنی علاوه بر مراسم «هارایی» باید همه بدن و لباس و محیط را پاک نگه دارند.(۴)

۴. قانون بوشیدو: خودکشی: از جمله احکامی که در آئین شینتو وجود دارد اینکه اگر کسی خیانتی کرد یا شکستی خورد و یا مافوق خود را از دست داد و این باعث شکست روحیه دیگران شد بخصوص در مراکز نظامی, این شخص باید خنجر را به شکم خود فرو کرده و به راست و چپ بغلطاند و شخصی دیگر با شمشیر پشت سرش می‌ایستد که اگر کوتاهی کرد گردنش را بزند.(۵)

۵. زیارت معبد امپراتور ایزه: در آئین شینتو «آماترا سو» خدای آفتاب است که در معبد ایزه قرار دارد بنابراین بر هر فرد شینتویی واجب است حداقل یک بار در عمرش به زیارت این معبد برود.(۶)

۶. تسلیم حکومت: در آئین شینتو بی اعتنایی به ارواح سبب شر و دشمنی آنها میگردد و رضایت ارواح در این است که تابع محض دستورات امپراتوری و قانون حکومت باشند و این به عنوان احترام به ارواح است که بر همه واجب است.(۷)

۷. وظایف اخلاقی:

الف: خانواده: خانواده همانند یک مذهب است و عمل به وظائف خانوادگی عبادت کردن و پیروی از شینتو می‌باشد.

ب: پاکدامنی و رعایت عفت.

ج: راستگویی: در خانه و جامعه باید صداقت حکم فرما باشد.

د: درستکاری: خیانت نکردن به امانت, کم کاری نکردن, دقت در ساخت لوازم مورد نیاز جامعه و…(۸)

۸. مراسم ارواح نیاکان: نیاکان همان خدایان مردم هستند و مراسم شان همان عبادت در منزل و معبد است که توضیح داده شد.(۹)

پی نوشت ها

1. کوجیکی (کتاب مقدس شینتو), ترجمه احسان مقدس, تهران, نیروانا, چاپ اول, ۱۳۸۰ش، ص۱۶. ویل دورانت، تاریخ تمدن, گروه مترجمان, تهران, سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی, چاپ اول, ۱۳۶۵ش، ج۱.
2. کوجیکی (کتاب مقدس شینتو), همان، ص۲۶. جان بی (بای). ناس. تاریخ جامع ادیان, ترجمه علی اصغر حکمت, تهران, شرکت انتشارات علمی و فرهنگی, چاپ نهم, ۱۳۷۷ش.
3. کوجیکی (کتاب مقدس شین تو), همان، ص۲۴.
4. آل اسحاق. بررسی مذاهب و ادیان, قم, بی نا, بی تا، ص۱۳۹.
5. همان، ص۱۴۱.
6. جان بی, ناس. تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی اصغر حکمت, تهران, شرکت انتشارات علمی و فرهنگی, چاپ نهم, ۱۳۷۷ش، ص۴۳۷.
7. بررسی مذاهب و ادیان, همان، ص۱۳۹.
8. همان.
9. تاریخ جامعه ادیان، همان، ص۴۳۵.

منبع: سایت اندیشه قم