معجزه اهل بیت برای اثبات مقام امامت

اشاره:

مقام های که از سوی خداوند به پیامبران و امامان عنایت می شود، مقامات الهی است و بدون دلیل ادعای مدعی این مقامها قابل پذیرش نیست. نوبت و رسالت به هیچ دلیل قابل اثبات نیست جز با معجزه. و معجزه نشانه ای است از سوی خداوند به پیامبران و انبیاء داده می شود تا مردم با دیدن آن ایمان به رسالت آنان بیاورند. با توجه به اینکه امامت نیز از مقامهای الهی است افزون بر اینکه با سخنان پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) قابل اثبات است با معجزه نیز اثبات می‌گردد.

معجزه کاری است بر خلاف مجاری طبیعت که با اتکاء به قدرت الهی انجام می گیرد و دارای این دو علامت است: اولا از راه تعلیم و تعلّم حاصل نمی شود. ثانیا مغلوب عامل دیگری واقع نمی گردد.(۱) مرحوم آیت الله خویی(ره) در این مورد می فرماید: معجزه عبارت است از دلیلی که برای اثبات مقام ارائه می گردد. این مقام، چه مقام نبوت باشد و یا امامت، دلیل بر صدق مدعا را معجزه می گویند که به عنایت الهی صادر شده باشد.(۲)

پس معجزه همان طور که گذشت عبارت است از دلیل و برهان بر اثبات یک مقام الهی. بی گمان امامان معصوم (علیهم‌السلام) نیز برای اثبات مقام الهی خود در مواردی که صلاح می دیدند از خود معجزاتی نشان می دادند. ذیلا به چند مورد، اشاره می گردد:

از اصبغ بن نباته نقل شده است که روزی درمحضر امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بودم، عده ای از اصحاب، که از آن جمله ابوموسی اشعری، عبدالله بن مسعود، انیس بن مالک، ابوهریره و… وارد شدند، به آن حضرت گفتند: از معجزاتی که خداوند به شما اختصاص داده است نشان دهید. حضرت فرمود: شما چگونه هستید و این چه سؤالی است که شما کردید…، خداوند فرموده است: «اگر کسی بعد از حجت ایمان نیاورد به عذاب سخت گرفتار خواهد شد… سپس آنان گفتند: یا امیرالمؤمنین، ما به خدا و رسولش ایمان آوردیم و به او توکل می کنیم. و بعد حضرت فرمود: به نام خدا و برکات او با من برخیزید، و ما با آن حضرت برخاستیم. و درجایی بودیم که هیچ گونه آبی در آنجا نبود، در همان حال ناگهان در برابر خود باغ سرسبزی که نهرهایی از آب در آن جاری بود را مشاهده کردیم. به امام علی علیه السّلام عرض کردیم: یا امیرالمؤمنین، به خدا قسم این نشانه امامت است. و غیر آن را نیز به ما نشان دهید حضرت فرمود: این مرا کافی است و خداوند نیکو وکیل است…(۳)

از قطب رواندی نقل شده است که روزی ابوصلاح کنانی به خانه امام باقر (علیه‌السلام) می رود، در را کوبیده، کنیز و خدمتکار امام (علیه‌السلام) می آید. در این هنگام دست به سوی او برده و اهانتی می کنند. در این زمان امام (علیه‌السلام) از خانه صدا می زند و می فهماند که دیوار خانه مانع از دیدار آن حضرت نمی گردد. و سپس وارد خانه شده به حضرت می گوید: به خدا قسم این کار از روی بی اعتنایی و قصد اهانت نبود. بلکه می خواستم بر یقینم بیافزایم. امام (علیه‌السلام) فرمود: اگر گمان داری که این در و دیوار وسیله ای حائل بین من و شما می شود، پس فرق میان من و شما چه خواهد بود. و بپرهیز که دیگر عملی این گونه ناشایست به جا نیاوری.(۴)

در خصوص معجزات حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) باید گفت: صدّیقه طاهره – سلام الله علیها – در عین اینکه نبی و امام نمی باشد. ولی جزء حجج الهی بوده، فعل، قول و تقریر او حجت است. و در طول زندگی آن حضرت نیز نشانه ها و علاماتی از او ظاهر گردیده است. از جمله:

ابن عباس می گوید:

روزی پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله) وارد خانه فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) شد. و حسنین (علیهم‌السلام) در خواب بودند و بیدار شدند و در این هنگام علی (علیه‌السلام) وارد شد، رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله) رو به طرف آسمان نموده فرمود: خدایا، اینها اهل بیت من اند هر پلیدی را از آنان دور گردان. در این حال حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) در خلوتگاه رفت و دو رکعت نماز خواند، پس دست به سوی آسمان برافراشت و گفت: الهی و سیدی، اینک محمد(صلی‌الله علیه و آله) پیغمبر تو و علی (علیه‌السلام) پسر عموی پیغمبرت، حسن و حسین فرزند زاده پیغمبرت هستند. خدایا مائده ای (نعمت) آسمانی بر ما بفرست، چنانچه که بر بنی اسرائیل فرستادی و آنها خوردند و ناسپاسی کردند. و بر ما بفرست که ما از ایمان آورندگانیم.

ابن عباس می گوید:

به خدا قسم هنوز سخن فاطمه (سلام‌الله علیها) تمام نشده بود که قدحی بزرگ که بوی آن نیکوتر ازمشک و عنبر بود نمایان شد. فاطمه آن را گرفته نزد پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) و علی (علیه‌السلام) گذاشت. و چون علی (علیه‌السلام) به آن نگاه کرد فرمود: ای فاطمه، این را از کجا آوردی، در حالی که چیزی نزد شما نبود؟ رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله) فرمود: یا ابالحسن میل کن و سؤال نکن، شکر خدا را که فرزندی به ما روزی گردانیده است مانند مریم دختر عمران، هر گاه که ذکریا (علیه‌السلام) به محراب عبادت بر او وارد می شد، نزد او روزی می یافت…(۵)

پس، اهل بیت عصمت (علیهم‌السلام) که از مقام و جایگاه والایی برخوردار می باشند، در راستای اثبات حقانیت و جایگاه خود، علامت ها و معجزاتی را اظهار داشته اند، و حقایق پوشیده را آشکار نموده است. و هم چنین فاطمه زهرا (س) نیز، به نوبه خود، معجزاتی را اظهار نموده است که به برخی از آنها اشاره شد.

پی نوشت:

۱. مصباح یزدی، محمد تقی، راه و راهنما شناسی، دفتر انتشارات اسلامی، چ دوم، ۱۳۷۹، ص ۶۰.

۲. خوئی، ابوالقاسم، البیان، قم، چاپ حوزه علمیه، ۱۳۹۴ هـ .ق، ج۱، ص ۴۵.

۳. مجلسی، محمد باقر، بیروت، مؤسسه الوفاء، بحار، ج ۴۲، ص ۵۴،

۴. قمی، شیخ عباس، منتهی الامال، انتشارات هجرت، ۱۳۷۱، ج ۲، ص ۱۹۹.

۵. محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه، تهران، دارالکتب اسلامیه، ج ۱، ص ۱۳۰.

منبع: نرم افزار پاسخ ۲ مرکز مطالعات حوزه.