یهودی لاییک کیست؟

اشاره:

لاییک طرفدار آیینی اندکه به موجب آن، نهادهای اجتماعی و وظایف مدنی- بویژه حکومت و سیاست – باید به اشخاص غیر روحانی محوّل شود. اصولاً وصف لاییک، در مقابل وصف دینی و ایمانی است و به معنای بی اعتنایی به مذهب و جدا سازی سیاست از انگاره ها و آموزه های دینی است. در یهودیت به کسانی که برخلاف آموزه های تورات دولت یهودی تشکیل داده لاییک اطلاق می گردد.

یهودیان در حوزه سیاست و اعتقاد به دو دسته تقسیم می شود. این تقسیم در استانه برپایی دولت اسرائیل به وجود آمده است. یک دسته از یهودیان که اقلیت را تشکیل می دهند، یهودیان متدین و ارتدکس اند که در رویارویی با صهیونیسم قرار دارند. آنان به این باور اند که جنبش صهیونیسم، رهایی دنیوی را جایگزین رهایی الهی کرده و پیش از ظهور مسیح نجات بخش، یهودیان را به مهاجرت به فلسطین فرا خوانده و این فراخوانی، نقض آشکار تعالیم تورات است،و افزون بر این، صهیونیسم ذهنیت دینی یهودیان را به ذهنیت لاییکی تبدیل کرده که قوم یهود را همانند دیگر اقوام می شمارد و به  قداست تورات احترام نمی گذارد. گرایش بنیادگرای ارتدوکس نیز به نوبه خود به دو گروه منقسم گردید،که گروه اول  جنبش صهیونیسم را کفر و زندقه می داند و برپایی دولت یهود در فلسطین را کاری  مغایر با ایده انتظار مسیح رهایی بخش می شمارد و از این رو دولت صهیونیسم گناهکار است و همکاری با آن و با سران آن و نهادهای آن شرکت در گناه است. دو گروه ناطوری کارتا و طایفه حریدیه نمایندگان این تفکّر هستند. اما گروه دوم با جنبش صهیونیسم و دولت اسرائیل راه سازگاری پیش گرفته و به عنوان یک«امر واقع»آن را می پذیرد به تناسب نزدیک شدن دولت با احکام شرعی و یا دور شدن آن از تعالیم دینی به  دولت نزدیک و یا از آن دور می شود و در حال حاضر حزب آگودات اسرائیل و دیگیل هیتواره و برخی گروههای دیگر نمایندگان این طرز تفکّر هستند.[۱]

اما در مقابل یهودیان متدین، یهودیان لاییک و بی دین قرار دارند. این دسته از یهودیان بیشتر بر قدرت سیاسی متمرکز شده و به آموزه های تورات پابند نیستند. و دولت صهیونیستی اسرائیل بیشتر بر این دیدگاه مبتنی است. بنابراین دولت اسرائیل  یک دولت دینی نیست زیرا برپایی دولت یهودی در سرزمین فلسطین و کوچانیدن یهودیان از سراسر جهان به آن سرزمین تا پیش از ظهور مسیح منتظر با همان باورهای دین یهودی نیز تناقض آشکار دارد و چهره  دینی آن از مرز سوء استفاده از دین و به کارگیری دین در راه تحقّق اغراض استعماری  تجاوز نمی کند و حکومت عملا در دست لاییک های غیر متدین قرار دارد و بخش  اساسی و عمده قوانین و مقرّرات دولتی برگرفته از فرهنگ و تمدّن غربی و بیگانه با دیانت یهودی است و سیاست خارجی توسعه طلبانه آن بیش از آنکه از تعالیم دینی  نشأت گیرد از منطق زورگویی سرچشمه می گیرد. در درون خود دولت نیز شواهد بسیاری حاکی از مخالفت با ارزش های دینی به  چشم می خورد، چنانکه روابط جنسی میان زن و مرد آزاد است و همجنس بازی به  موجب قانون مصوّب مارس ۱۹۸۳ تجویز گردیده و اسرائیل در زمینه صادرات  فواحش مقام ممتازی دارد.[۲]

پس یهودی لاییک به آن یهودی گفته می شود که نسبت به آموزه های دین یهود پای بندی نداشته و از تقویت حکومت یهودی حمایت می کند که در صهیونیسم تبلور پیدا کرده است

پی نوشت:

[۱] . ماضی محمد، سیاست و دیانت در اسرائیل، ترجمه: سید رضا تهامی،  ص ۳۲۷-۳۲۸، تهران، انتشارات سنا، اول، ۱۳۸۱ش.

[۲] . همان، ص ۳۳۷.