جامعه المصطفى (صلى الله علیه وآله) العالمیه‏

زمان مطالعه : 6 دقیقه

توسط : حمید الله رفیعی

0 نظر

جامعه المصطفى (صلى الله علیه وآله) العالمیه، نهادى بین المللى با هویت حوزوى است که با هدف گسترش علوم اسلامى و پرورش طلاب غیرایرانى تشکیل شده است. این مرکز در سال ۱۳۸۶ ش، با تلفیق سازمان حوزه ها و مدارس علمیه خارج از کشور و مرکز جهانى علوم اسلامى با دستور مقام معظم رهبرى حضرت آیت الله خامنه اى (متولد ۱۳۱۸ ش) تشکیل شده و رویکرد آن، آموزشى، پژوهشى و تربیتى است.

این مرکز علمى ۱۷۰ واحد تابعه، و در شصت کشور جهان واحد آموزشى دارد. بنا بر اعلام این مرکز تا سال ۱۳۹۴ ش تعداد پنجاه هزار نفر در آنجا مشغول تحصیل اند و تعداد ۲۵۰۰۰ نفر فارغ التحصیل شدند. این مرکز را هیئت امنا، زیر نظر دفتر مقام معظم رهبرى اداره مى کنند.

در این مرکز علمى، رشته هاى اسلامى فقه، اصول فقه، قرآن، حدیث، فلسفه، عرفان، اخلاق، کلام و تاریخ اسلام و همچنین گرایش هایى مانند علوم تربیتى، حقوق، روان شناسى، اقتصاد، جامعه شناسى، علوم سیاسى، بانکدارى، ارتباطات، مدیریت و زبان و ادبیات زبان هاى فارسى، عربى، انگلیسى، فرانسوى و روسى، با رویکرد اسلامى تدریس مى شود. این علوم در دو نظام آموزشى حوزه اى و آکادمیک در قالب ۱۷۰ رشته و گرایش در سطوح نظام آموزشى حوزوى و نظام آموزشى دانشگاهى آموزش داده مى شود.

سازمان مرکزى جامعه المصطفى (صلى الله علیه وآله) العالمیه در ایران و شهر قم است و بیش از ۱۷۰ واحد آموزشى وابسته آن در داخل و خارج کشور مستقر مى باشد. این واحدها در شهرهاى مشهد، تهران، تبریز، اصفهان، گرگان و بیش از ۶۰ کشور از جمله آفریقاى جنوبى، آلبانى، آلمان، افغانستان، اندونزى، انگلستان، اوگاندا، برزیل، بلغارستان، بنگلادش، بورکینافاسو، بوسنى و هرزگوین، بنین، پاکستان، تانزانیا، توگو، دانمارک، ژاپن، ساحل عاج، سوئد، سنگال، سوریه، سیرالئون، عراق، غنا، فیلیپین، قرقیزستان، کامرون، کنگو دموکراتیک، گامبیا، گرجستان، گویان، گینه، لبنان، ماداگاسکار، مالاوى، مالزى، مالى، میانمار، نروژ، نیجر، نیجریه، هند و … نمایندگى دارد ..

اتحادیه دانشگاه هاى جهان اسلام،^[۱] اتحادیه بین المللى دانشگاه ها،^[۲] اتحادیه بین المللى رؤساى دانشگاه ها،^[۳] اتحادیه دانشگاه هاى آسیا و اقیانوسیه،^[۴] اتحادیه دانشجویان جهان اسلام ^[۵] از سازمان هاى علمى است که جامعه المصطفى العالمیه در آنها عضویت دارد.

الف) مجتمع آموزش عالى فقه

مجتمع آموزش عالى فقه، نهادى غیردولتى و بین المللى است که زیر نظر جامعه المصطفى العالمیه در مدرسه مبارکه حجتیه قم فعالیت دارد. آیت الله العظمى سیدحجت کوه کمره اى (۱۲۷۱- ۱۳۳۱ ق) این مدرسه را در سال ۱۳۲۱ ش در کنار حرم مطهر حضرت معصومه (علیها السلام) تأسیس کرد. این مدرسه با مساحت پانزده هزار متر مربع و به نام مقدس حضرت ولى عصر حجت بن الحسن عجل الله تعالى فرجه الشریف، حجتیه نام دارد. در سال ۱۳۵۸ ش این مدرسه، به طلاب علوم دینى غیرایرانى اختصاص یافت.

مدرسه عالى فقه و معارف اسلامى در سال ۱۳۸۱ ش با ترکیب پنج مدرسه حجتیه، مؤمنیه، شهابیه، مرعشیه و سلمان فارسى در مدرسه حجتیه شکل گرفت. طلاب گرامى این مدارس، در آغاز بیش از ۴۷۰۰ نفر بودند که در دو رشته فقه و معارف اسلامى و فقه و اصول تدریس مى کردند؛ ولى پس از جداشدن رشته فقه و اصول و راه اندازى مدرسه تخصصى فقه و اصول و واگذارى دو مدرسه مرعشیه و سلمان فارسى به آن، مدرسه عالى فقه و معارف اسلامى با مرکزیت مدرسه حجتیه و دو مدرسه: مؤمنیه و شهابیه، با حدود دویست استاد مدرس، ۴۵۰ استاد راهنما و مشاور پایان نامه در سطح یک (کاردانى)، سطح دو (کارشناسى)، سطح سه (کارشناسى ارشد)، سطح چهار (دکتراى تخصصى) و سطح پنج (فوق دکترا)، رشته فقه و معارف اسلامى و گرایش هاى مربوط را در سال هاى ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۷ ش، اجرا نمود.

درپى تدبیر مقام معظم رهبرى حضرت آیت الله خامنه اى مبنى بر تلفیق دو مجموعه بزرگ مرکز جهانى علوم اسلامى و سازمان مدارس و حوزه هاى علمیه خارج از کشور و تشکیل نهاد جامعه المصطفى (صلى الله علیه وآله) العالمیه مقرر شد که همه رشته ها و گرایش هاى مرتبط با فقه و علوم مرتبط، در مجموعه اى گرد آیند و با مدیریت واحدى اداره شوند. براین اساس مدرسه عالى فقه و معارف اسلامى پس از یک دوره شش ساله و انجام موفقیت آمیز مأموریتش و پس از بررسى هاى کارشناسانه، مقرر شد با تلفیق دو مدرسه عالى فقه و معارف اسلامى و مدرسه عالى فقه و اصول در پانزدهم فروردین سال ۱۳۸۸ ش مجتمع آموزش عالى فقه تأسیس شود که با استقرار در مدرسه حجتیه و ساختمان شماره دوم مجتمع و مدارس تابع مؤمنیه و شهابیه و ساختمان غدیر، به فعالیتش با ساختار جدید ادامه مى دهد.^[۶]

کاربران مى توانند پایگاه اینترنتى این مجتمع را به نشانى «feqh .miu .ac .ir» در فضاى مجازى، مشاهده و در آن مطالعه کنند.

این مجتمع، معاونت هاى آموزشى، پژوهشى، فرهنگى- تربیتى، ادارى- مالى و ارتباطات و بین الملل دارد.

ب) مجتمع آموزش عالى امام خمینى

مجتمع آموزش عالى امام خمینى،^[۷] نهادى غیردولتى، حوزوى و بین المللى است که در قم زیر نظر جامعه المصطفى العالمیه فعالیت دارد.

این مجتمع، که از بزرگ ترین واحدهاى آموزشى جامعه المصطفى العالمیه است، از سال ۱۳۷۵ شمسى، فعالیتش را آغاز کرده است و هم اینک با حضور ده ها اندیشمند، متخصص، استاد مجرب و کادر فنى متعهد در مقاطع کارشناسى، کارشناسى ارشد، دکتراى تخصصى، سطح سه و سطح چهار مشغول به پرورش طلاب علوم دینى چه از کشور ایران و هم از کشورهاى دیگر جهان است.

این مجتمع علمى از این مدارس تشکیل شده است؛

مدرسه عالى قرآن و حدیث؛
مدرسه عالى حکمت و دین پژوهى؛
مدرسه عالى تاریخ و ادیان؛
مدرسه تخصصى زبان و ادبیات عربى؛
مدرسه عربى؛
مدرسه معارف اسلامى یک؛
مدرسه معارف اسلامى دو.

کاربران مى توانند پایگاه اینترنتى این مجتمع آموزشى را در فضاى مجازى به نشانى «imam .miu .ac .ir» مشاهده، و در آن مطالعه و از آن استفاده کنند.

این مجتمع علمى نشریات علمى گوناگونى دارد که برخى از مهم ترینشان عبارت است از:

دوماه نامه آفاق مهر؛
فصل نامه طلوع نور؛
دوفصل نامه سخن تاریخ؛
دوفصل نامه نیستان ادیان و مذاهب؛
دوفصل نامه مطالعات تاریخى جهان اسلام؛
دوفصل نامه مطالعات قرآئت قرآن؛
دوفصل نامه قرآن و علم؛
دو فصل نامه قرآن پژوهى خاورشناسان (قرآن و مستشرقان)؛
فصل نامه علوم حدیثى تطبیقى.

ج) مؤسسه آموزش عالى علوم انسانى

مؤسسه آموزش عالى علوم انسانى، نهاد علمى غیرانتفاعى و بین المللى است که زیر نظر جامعه المصطفى (صلى الله علیه وآله) العالمیه، در قم فعالیت دارد. این مؤسسه آموزشى معاونت هاى آموزشى، پژوهشى، ادارى- مالى، فرهنگى تربیتى و ارتباطات و بین الملل دارد.

همچنین این مؤسسه از گروه هاى علمى- تربیتى اخلاق، اقتصاد، تبلیغ و ارتباطات، حقوق، روان شناسى، علوم سیاسى، علوم تربیتى، مدیریت، مطالعات اجتماعى، مبانى اندیشه اسلامى و تاریخ و جغرافیا تشکیل شده است ..

پایگاه اینترنتى این مؤسسه آموزشى به نشانى ensani .miu .ac .ir را مى توان در محیط مجازى، مشاهده، در آن مطالعه و از آن استفاده کرد.

مهم ترین اهداف این مؤسسه عبارت است از:

ایجاد زمینه تحول بنیادین در علوم انسانى بر مبناى جهان بینى و معارف اسلامى؛
فراهم نمودن موقعیت بهره گیرى از داده هاى دینى در علوم اسلامى؛

مراکز علوم اسلامى شیعه در ایران، ص: ۳۸

بهره گیرى از تجربه هاى بشرى و روش ها و ابزارهاى پیشرفته در تبیین و تبلیغ دین؛
تربیت پژوهشگرانى که توانایى تحلیل مسائل فرهنگى و تبلیغى از دیدگاه اسلام را کسب کرده اند؛ و در آنان قدرت نوآورى به وجود آمده باشد؛
فراهم نمودن زمینه کارآمدى روحانیت در عرصه هاى مختلف تبلیغى، تعلیمى، تربیتى، تحقیقى و مدیریتى به ویژه در عرصه بین الملل و تحقیق حوزه کارآمد، متناسب با رسالت بزرگ آن در قبال جهان کنونى؛
حضور مقتدرانه و عالمانه دین و باورهاى دینى در محافل علمى و آکادمیک جهانى.

ج) مؤسسه آموزش عالى بنت الهدى

مؤسسه آموزش عالى بنت الهدى، که نام مقدسش را از نام و نشان بانوى مجتهده و مجاهده، «علویه آمنه بنت الهدى صدر، (۱۳۱۶- ۱۳۵۹ ش) وام گرفته است، در سال ۱۳۶۱ ش با تولیت آیت الله شیخ محمدمهدى آصفى (۱۳۱۶- ۱۳۹۴ ش) و زیر نظر مرکز جهانى علوم اسلامى در حسینیه اى واقع در خیابان دانیال در قم تأسیس شد. اما در شهریور سال ۱۳۷۹ ش طى قراردادى این مؤسسه کاملًا زیر پوشش جامعه المصطفى (صلى الله علیه وآله) العالمیه قرار گرفت و از مهم ترین و فعال ترین مراکز آموزشى و تربیتى بانوان شد.^[۸]

پایگاه اینترنتى این مؤسسه آموزشى به نشانى hoda .miu .ac .ir را مى توان در فضاى مجازى مشاهده، در آن مطالعه و از آن استفاده کرد.

این مؤسسه، نهادى علمى و بین المللى است و استانداردهاى آموزشى، پژوهشى و دانشگاهى و اساس نامه مصوب شوراى عالى انقلاب فرهنگى را دارد و با مجوز شوراى گسترش آموزش عالى وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، از میان دختران، زنان و بانوان کشورهاى خارجى، در دوره هاى گوناگون تحصیلى دانشجو مى پذیرد.

تاکنون این مؤسسه حدوداً میزبان سه هزار نفر از دختران، زنان و بانوان مسلمان از ۸۲ کشور جهان بوده است که در دوره هاى تحصیلى آموزش زبان فارسى و تمهیدى، کاردانى، کارشناسى، کارشناسى ارشد و دکتراى تخصصى و در رشته هاى معارف اسلامى، تاریخ اسلام، زبان و ادبیات عرب، علوم قرآن و حدیث، مطالعات زنان، علوم تربیتى، فقه و اصول، حقوق، تفسیر و علوم قرآن، کلام اسلامى، فقه خانواده، زبان و ادبیات فارسى، روان شناسى تربیتى، تفسیر تطبیقى و … به فراگیرى علوم اسلامى مشغول اند.