آشنایی با شیعیان کشور هند

جغرافیای انسانی

جمعیت‌: ۱۰۲۹۹۹۱۱۴۵ نفر
جمعیت شهری‌: ۲۷%
جمعیت روستایی‌: ۷۳%
نرخ رشد جمعیت‌: ۱/۵۵%
اقوام و نژادها: هندواروپایی‌: ۷۲%، دراویدی‌: ۲۵%، مغولی و غیره ۳%.
زبان و خط‌: زبان رسمی هندی است‌. البته انگلیسی نیز در برخی موارد به کار گرفته می‌شود. و به طور کلی‌، قانون اساسی هند پانزده زبان را به رسمیت می‌شناسد، خط رایج نیز خط هندی است‌.
هند از نظر وسعت جغرافیایی یکی از بزرگ‌ترین کشورهای جهان است و موقعیت سوق‌الجیشی آن به لحاظ دسترسی به آب‌های آزاد و قرار گرفتن آن در حد فاصل آسیای جنوب غربی و آسیای شرقی حایز اهمیت می‌باشد. این کشور همچنین از نظر سلاح‌های استراتژیک‌، سازمان نظامی بسیار فعال بوده و تاکنون در زمینه‌های گوناگون به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است و دارای توان تسلیحاتی بالایی‌، از جمله تسلیحات اتمی‌، می‌باشد. هند با همهء کشورهای دنیا، به ویژه با کشورهای غربی‌، رابطه دارد بسیاری از مسائل آن تحت تأثیر ارتباط و مسائل فی‌مابین با کشور پاکستان است‌. در این کشور حدود ۸۵۰۰ کالج و ۲۲۶ دانشگاه وجود دارد. نظام آموزش هند از نظام آموزش انگلیس اقتباس شده است‌. دولت سعی فراوانی در گسترش آموزش و سواد دارد. این کشور قریب به ۲۰۰ ایستگاه رادیویی دارد. تلویزیون ملی هند نیز دارای ۳ کانال ملی‌، ۲ کانال اشتراکی مخصوص و ۱۰ کانال منطقه‌ای است‌.

ادیان

ادیان و درصد پیروان آنها: هندو ۸۱/۳%، مسلمان ۱۲%، مسیحی ۲/۳%، سیک ۱/۹%، ادیان دیگر ۲/۵%.

اسلام

مذاهب و فرق اسلامی‌: اهل سنت (حنفی‌)، اهل حدیث‌، بریلوی‌ها، دیوبندی‌ها، قادیانی‌ها، وهابیت‌، شیعهء اثنا عشری‌، بهره‌، خوجه (آغاخانی‌).
مناطق مسلمان‌نشین‌: جامو و کشمیر، کلکته‌، لکنهو، دهلی‌، احمدآباد، گجرات‌، بنگلور، مبارک پور و… .
جمعیت شیعیان‌: ۳۰ میلیون نفر (البته از ۷ میلیون تا ۱۱۰ میلیون گفته شده است‌).
شیعیان بومی‌: در قرون گذشته شیعیان بسیاری به این کشور مهاجرت کردند ولی می‌توان گفت اغلب شیعیان بومی هستند، گرچه اجداد برخی از آنها مهاجر بودند.
شیعیان مهاجر: شیعیان مهاجر یزدی و بلوچ ایرانی در شهر بومبالی‌، حیدرآباد و پونه سکونت دارند.
مناطق مهم‌: جامو و کشمیر، کلکته‌، لکنهو، دهلی‌، احمدآباد، گجرات و بنگلور و…
فرق رایج‌: اثنا عشری‌، بهره‌، خوجه (آغاخانی‌).
اماکن مهم‌: فاطمان (منسوب به حزین لاهیجی‌)، حسینیه‌ها و تکایا که در آن مراسم مذهبی برگزار می‌شود، امام باره‌ها و آستانه‌ها و….
مساجد مهم‌: مسجد جامع شهدای بدگام‌، مقال‌، چاتاپال و دال گیت‌، مسجد جامع شیعیان لکهنو، مسجد جامع شیعیان دهلی‌، مسجد آصف‌نگر حیدرآباد و… .
مراسم مذهبی‌: عزاداری‌ها برای ائمه به ویژه برای امام حسین(ع) که البته همراه با تعصب است‌. برای مثال‌، در عزاداری برای امام حسین(ع) برگزاری مراسمی شبیه به قمه‌زنی بسیار رایج است که در آنها حمام خون جاری می‌شود. به طور کلی‌، ویژگی اصلی شیعه در هند تکیه تام بر انجام مراسم سوگواری در محرم است‌.
احزاب و گروه‌های وابسته به شیعیان‌: اتحادالمسلمین‌، انجمن شرعی شیعیان‌، شیعه ایسوسی ایشن‌، انجمن شیعه‌، انجمن علما و واعظین‌، آل ایندیا و شیعه کنفرانس‌.
مراکز و موسسات وابسته به شیعیان‌: تنظیم‌المکاتب (با ۹۳۷ مکتب آموزش دینی‌)، کمیته یادبود امام خمینی‌، کمیته امدادالعباسی‌، اداره ابوالفضل عباس‌، بنیاد امام حسین‌، مدرسه مشارع‌الشرایع‌، حوزهء علمیه امام رضا، حوزهء علمیه امام حسین‌، حوزهء علمیهء امام خمینی‌، جامعه باب العلم‌، معارف علوم اسلامی (دارالجواد)، سلطان المدارس‌، مدرسه جوادیه‌، شیعه کالج‌، مدرسه ایمانیه‌، مدرسه الواعظین‌، جامعه الزهرا، توحید المسلمین‌.
سطح زندگی شیعیان از نظر اقتصادی‌: بیشتر شیعیان وضع خوبی ندارند، البته تعداد کمی در حد بالا و تعداد کمی نیز در حد متوسط قرار دارند. سطح زندگی شیعیان از نظر فرهنگی‌: وضعیت فرهنگی آنها خوب نیست و از لحاظ اطلاعات مذهبی نیز در سطح خوبی قرار ندارند.
شیعیان در بین مسلمانان در اقلیت می‌باشند و مسلمانان نیز در کشور هند اقلیت محسوب می‌گردند، از این رو، شیعیان در هند اقلیت در اقلیت می‌باشند. شیعیان از نظر سیاسی جایگاه خاصی در هند ندارند ولی به دلیل موازنه موجود در قدرت‌، رأی جامعه شیعیان در انتخابات عمومی هند با اهمیت محسوب می‌گردد.
مسلمانان که به طور رسمی حدود ۱۵ و به طور غیررسمی حدود ۲۰ درصد از جمعیت بیش از یک میلیاردی هند را تشکیل می‌دهند جامعه جداگانه‌ای در هند به شمار می‌روند. آنان دارای قوانین اجتماعی خاص خود برای ادارهء اموری همچون ازدواج‌، طلاق و ارث هستند. بر اساس برخی از گزارش‌ها، مسلمانان در هند خود را به طور کلی از روند تحولات جامعهء این کشور دور نگاه داشته و فعالیت‌های خود را بیشتر به دلیل فقدان انگیزه و امکان تبعیض بر ضد آنان به حرفه‌های آزاد همچون تجارت‌، خیاطی‌، مغازه‌داری و مکانیکی محدود کرده‌اند، به گونه‌ای که حضور آنان در همه زمینه‌های اجتماعی‌، از نیروهای مسلح گرفته تا پزشکی‌، مهندسی و مدیریت‌، به مراتب کمتر از نسبت جمعیت آنان در هند است‌، هرچند که ای پی جی عبدالکلام رئیس جمهوری و پدر برنامه موشکی هند و اعظم پرمجی صاحب شرکت رایانه‌ای ویپرو (ثروتمندترین افراد هند) مسلمان هستند، اما عملکرد علمی مسلمانان به دلیل قطع ارتباط مؤسسات و مراکز آموزشی آنان از روند اصلی جامعه هند، نامطلوب می‌باشد. آنان اغلب دانش‌آموزانی را تحویل جامعه می‌دهند که دانش آنها با شرایط امروز هند و جهان سازگاری ندارد. وضعیت مسلمانان در شهر علیگر، که زمانی یکی از مراکز مهم آموزش عالی به شمار می‌رفت‌، روز به روز وخیم‌تر می‌شود، به گونه‌ای که اکثر آنان اکنون در حلبی‌آبادها و مناطق غیربهداشتی این شهر زندگی می‌کنند و نرخ باسوادی در میان آنان روز به روز کاهش می‌یابد. بر اساس آخرین سرشماری دولت هند، حدود ۶۳ درصد از مردم این کشور باسواد هستند، اما این رقم در جامعهء مسلمانان تنها ۱۷/۲۴ درصد است‌. از تحقیقات مؤسسه دوستان تحصیل‌ چنین برمی‌آید که از مجموع ۴۲۶ مقام بلندپایه موجود در همهء وزارت‌خانه‌ها تنها ۹ نفر مسلمان هستند. وضعیت مسلمانان در جبهه انتخاباتی نیز مطلوب نیست‌، به گونه‌ای که آنان با وجود تشکیل ۲۰ درصد از جمعیت در اوتارپرادش‌، ۴/۱۷ درصد در بیهار، ۱۴ درصد در مادیاپرادش‌، ۶۵ درصد در جامو و کشمیر، ۲/۱۴ درصد در کارناتاکا، ۱۱ درصد در هیماچل‌پرادش‌، ۸/۱۵ درصد در گجرات‌، ۱۲ درصد در بنگال غربی و حدود ۹ الی ۱۰ درصد در ایالت‌های دیگر، از اهمیت چندانی برخوردار نیستند و تنها به صورت یک بانک آراء برای احزاب سیاسی عمل می‌کنند. دلایل گوناگونی برای عقب‌ماندگی تحصیلی‌، علمی‌، اقتصادی و اجتماعی مسلمانان در هند ذکر شده است‌. برخی از کارشناسان امور اجتماعی هند معتقدند که مسلمانان این کشور به دلیل سوء استفاده رهبران مذهبی و سیاسی از آزادی آنان در جهت تأمین منافع شخصی خود در یک شرایط تبعیض‌آمیز غیررسمی به سر می‌برند. به گفتهء این کارشناسان‌، هندوها و مسلمانان از همدیگر دوری می‌کنند و این امر منجر به ظهور طبقه‌ای از سیاست‌مداران شده که به عنوان رابط میان جامعه مسلمان و مابقی جامعه هند عمل می‌کنند. عدهء کمی از کودکان مسلمان به مدرسه می‌روند و عده زیادی از آنان نیز تحصیل را نیمه تمام گذاشته به مشاغل آزاد کوچک روی می‌آورند. این وضعیت نامطلوب تحصیلی ریشهء اصلی مشکلات مسلمانان در هند است‌. فاصله بسیار وسیعی بین مسلمانان مشغول کسب تحصیلات نوین و برادران آنان در حوزه‌های علمیه‌و مدارس اردو زبان وجود دارد و این شکاف روز به روز وسیع‌تر می‌شود. خانم مقبول نیکت مهدی از فعالان اجتماعی‌، تنبلی و فقدان انگیزه در میان مسلمانان هند را به عنوان یکی از عوامل عمدهء عقب‌ماندگی جامعه مسلمان این کشور توصیف کرده و می‌گوید: متأسفانه مسلمانان فاقد انگیزه لازم برای نیل به جایگاه‌های بلند هستند و اکثر آنان ادامه شغل پدری را ترجیح می‌دهند. عده‌ای از کارشناسان نیز تقسیم شبه قاره هند را در سال ۱۹۴۷ به عنوان عامل مهمی در عقب‌ماندگی مسلمانان در هند ذکر می‌کنند. به گفتهء این کارشناسان‌، اکثر مسلمانان باسواد و مرفه بعد از تقسیم شبه قاره هند، به پاکستان مهاجرت کردند و مسلمانان باقی در هند اغلب فقیر و بی‌سواد بودند و این وضعیت همچنان به قوت خود باقی مانده است‌. امور سیاسی هند نیز موفقیت جبهه دموکراتیک متحد آسام را در انتخابات اخیر مجلس این ایالت به عنوان گشایش روزنه امیدی برای مسلمانان دیگر ایالت‌های هند توصیف و تشکیل اخیر جبهه دموکراتیک مردم تحت رهبری یک روحانی شیعه به نام کلب جواد را به عنوان دلیلی برای صحت این ادعای خود ذکر می‌کنند. این کارشناسان معتقدند که تشکیل جبهه دموکراتیک مردم هرچند می‌تواند به نفع حزب ملی‌گرای بهارتیاجاناتا بی جی پی در انتخابات آتی مجلس اوتارپرادش تمام شود، اما این جبهه می‌تواند نقش چشمگیری را در بیداری مسلمانان و ایجاد انگیزه در آنان ایفا کند. آنان اکنون امکان گزینش یک مسلمان را به عنوان سروزیر ایالت اوتارپرادش کاملاً محتمل توصیف کرده و می‌گویند: اگر یاداوها با حدود هفت درصد جمعیت می‌توانند بر اوتارپرادش حکومت کنند چه دلیلی دارد که مسلمانان با حدود ۲۰ درصد جمعیت نتوانند زمام امور این ایالت را به دست گیرند.
منبع: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.