- زمان مطالعه : 3 دقیقه
- توسط : حمید الله رفیعی
- 0 نظر
ضریح و روضه امام حسین علیه السلام از چهار سو به وسیله رواق هایى بسیار زیبا و وسیع احاطه شده است. هر یک از این رواقها حدود چهل متر طول و حدود پنج متر عرض دارد و ارتفاع دیواره هاى آن نیز به دوازده متر مى رسد. این رواقها، هر یک، به نامى خاص معروف اند. بانى اولیه برخى از آنها عضدالدوله دیلمى است که در دوره هاى بعد ترمیم، بازسازى و تزیین شده است.
۱- رواق غربى (رواق ابراهیم مُجاب)
این رواق در غرب ضریح قرار دارد و عمران بن شاهین آن را بنا کرده است که تا مدتها به نام خود او معروف بود.[۱]پس از چندى، به سبب دفن یکى از فرزندان امام کاظم علیه السلام، یعنى سید ابراهیم مُجاب، به آن نام مشهور شد. در قسمت جنوبى رواق، درى است که به طرف صحن باز مىشود و باب ابراهیم مجاب نام دارد و قبر و ضریح ابراهیم مجاب در شمال غربى آن واقع است. دراطراف مرقد او سادات و عالمان زیادى از جمله سید رضى و شریف و مرتضى و دیگران دفناند. این رواق در گذشته در داخل صحن بود ولى با توسعه حرم، در داخل قرار گرفته است. از این رواق یک در دیگر نیز به داخل صحن باز مى شود که به باب حبیب بن مظاهر معروف است.
۲- رواق شرقى (رواق فقیهان)
رواق شرقى یا رواق فقیهان به طول ۴۵ و عرض پنج متر با سنگهاى مرمر در دیواره ها و کف، محل نماز و عبادت زائران است و هم چون دیگر رواقها، با آینه هایى زیبا تزیین شده است. از این رواق درى به سوى صحن و دو در به سوى حرم باز مى شود.
در دورهاى، به سبب دفن آقا باقر وحید بهبهانى، از فقهاى اصولى در اینجا، به نام رواق «آقاباقر» معروف بود[۲]از آن جا که فقیهان و دانشمندان در این رواق دفن اند آن را رواق فقیهان نامیده اند. این رواق به وسیله دودر به صحن متصل است؛ یکى از آنها کنار کفشدارى آل طعمه و روبهروى مسجد سید کاظم رشتى است و دیگرى کنار کفش دارى آل وهاب قرار دارد که در آن شاعرى به نام سید عبدعراقالوهاب (ف ۱۳۲۲ ق) دفن است و در مقابلاش باب على اکبر واقع شده که رواق را به حرم وصل مى کند.
معروفترین فقیهانى که در آن مکان دفن شده اند؛ شیخ محمد باقر اصولى، سید على طباطبایى، صاحب ریاض العلماء، شیخ یوسف آل عصفور، سید کاظم رشتى، سید احمد بن کاظم رشتى، آل کمونه و کلید دار هستند.
۳- رواق جنوبى (رواق حبیب بن مظاهر)
این رواق به سبب وجود مرقد حبیب بن مظاهر، یار با وفاى امام حسین علیه السلام در کربلا، به این نام مشهور شده است. پایین دیوارها و کف آن با سنگهاى مرمر سنگ فرش و بالاى دیوارها از نیمه تا سقف و نیز تمامى سقف آن آینه کارى است و چهل چراغى بزرگ از سقف آن آویزان است. این رواق روبه روى روضه، سمت جنوب غربى ضریح، واقع شده و باب القبله حرم به این سمت باز مى شود. این در نقره اى حاصل کار حاجى حسین خان صدر اصفهانى است.[۳] میرزا تقى خان امیر کبیر در این رواق دفن شده اند.
۴- رواق شمالى (رواق پادشاهان)
این رواق را شاه صفى ساخته است و چون پادشاهان قاجار در آن دفن هستند آن را رواق پادشاهان نامیده اند. شاه صفى، که به زیارت حرم مطهر آمده بود، ضمن بخشش هاى فراوان براى خادمان و فقیران شهر دستور داد تا این رواق را احداث کنند.[۴] ایوانى نیز بیرون آن ساخت که به «صافى صفا» معروف شد. قبر مظفرالدین شاه، محمد على شاه، احمد شاه و محمد حسن میرزا، از پادشاهان ایران، در این رواق قرار دارد که البته مکان آن د قیقاً مشخص نیست.[۵] همه این رواقها به وسیله هفت در به داخل صحن باز مى شوند. ایندرها عبارت است از: ۱- باب حبیب بن مظاهر ۲- باب القبله ۳- باب صاحب الزمان ۴- باب على اکبر ۵- باب الکرامه ۶- باب ابراهیم مجاب ۷- باب رأس الحسین.
مرقد امیر کبیر، صدر اعظم عصر ناصر الدین شاه و عماد الدوله، نوه فتحعلى شاه روبه روى باب الکرامه است.
پی نوشت:
[۱]. عمران بن شاهین یکى از راهزنان در بطائح بود که عضد الدوله دیلمى سپاهیانش را به سوى او فرستاد ووى فرار کرد و به حرم امام على علیه السلام پناهنده شد( ابن اثیر، الکامل، ۸/ ۷۶) و نذر کرد که اگر از دست عضد الدوله رهایى یابد دو رواق براى امام على علیه السلام و امام حسین علیه السلام بسازد. عضد الدوله که به زیارت امام على علیه السلام آمده بود از جرم عمران در گذشت و او را حکومت بطائح داد؛ او نیز نذر خود را ادا کرد.( عبدالکریم ابن طاووس، فرحه الغرى، ۶۷)
[۲]. آل طعمه، همان، ۱۴۷- ۱۴۸.
[۳]. سفرنامه سیف الدوله به مکه مکرمه، ۲۳۱- ۲۳۰.
[۴]. مدرسى، همان، ۳۱۸.
[۵]. در این مورد بنگرید به صفحات بعد در همین فصل.
فایل تصویری در سایت شما
فایل صوتی در سایت شما
به اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی