- زمان مطالعه : 11 دقیقه
- توسط : رحمت الله ضیایی
- 0 نظر
اشاره:
مسجد جامع کبیر یزد، یکى از بزرگترین و زیباترین مساجد ایران است که در دوره ایلخانى (قرن هشتم هجرى) بنا شده است. بناى اصلى این مسجد مربوط به قرن ششم هجرى است، اما از ساختمان آن اثرى برجاى نیست ولى به جاى آن در دوره ایلخانى مسجد جامع یزد ساخته شد و در دوره هاى بعدى گسترش یافته و تعمیر، تزئین و تجدید شده است.
دوره های ساخت مسجد جامع کبیر یزد
۱- دوره اول (۷۲۴-۷۲۸ هجرى) بناى گنبد و سر در ورودى و شالودهه اى ایوان مقصوره ساخته شده است.
۲- دوره دوم (پس از ۷۳۵ هجرى) ایوان و همچنین پوششهاى تزئینى تکمیل شده است.
۳- دوره سوم (۷۶۵-۷۷۷ هجرى) شبستان جنوبى، دهلیز و رواقهاى متصل به گنبدخانه همراه با نماى صحن و بناى سر در ورودى و پوشش تزئینى آن (که اکنون بیشترین بخش آن از میان رفته است)
۴- دوره چهارم (۸۰۹-۸۱۹ هجرى) بناى شیستان شمالى، دهلیز و رواقهاى ارتباطى آن، کتیبه ایوان و صحن بعضى پوششهاى تزئینى (احتمالاً ازارهاى از کاشى و منبرى از مرمر) ساخته شده است.
بناى کنونى مسجد با وسعتى حدود ۱۰ هزار متر مربع مشتمل بر سر در ورودى و جلوخان، صحن وسیع، رواقهاى جانبى صحن، ایوان، گنبدخانه و شبستان طرفین آن، شبستان بزرگ ستوندار، کتابخانه، تزئینات غنى و زیبا و کتیبهها و سنگ نوشتههاى تاریخى و غیر تاریخى است.
این مسجد به چند دلیل حائز اهمیت است: نخست آنکه قدیمیترین نمونه معمارى است که طى قرن نهم هجرى، در معمارى مذهبى ناحیه یزد از آن تقلید شده است. این طرح مرکب از یک مقصوده گنبد دار و یک شبستان مسطیل بلند و کشیده است. دیگر ویژگى مهم بنا کاربرد وسیع طاقهاى سراسرى (طاق و تویزه) در شبستانهاست که با تزئین کاشى معرق همراه است. (۱)
کتیبه هاى قرآنى در مسجد جامع یزد
۱- بالاى سر در ورودى تاق مسجد، به خط ثلث از کاشى سفید بر زمینه آبى، آیه ۱۲۷ از سوره بقره آمده است:
«و اذا یرفع ابراهیم القواعد من البیت و اسمعیل ربنا تقبل منا انک انت السمیع العلیم (۱۲۷)
۲- در سر در شرقى مسجد در قسمت پیشانى آن که کاشى کارى جدید است، به خط ثلث از کاشى سفید بر زمینه آبى، آیه ۱ از سوره فتح و قسمت آخر آیه ۱۱ از سوره فتح آمده و به عبارت «صدق الله العلى العظین» ختم میشود:
«بسم الله الرحمن الرحیم. انا فتحنا لک مبینا (۱) بل کان الله بما تعلمون خبیرا(۱۱) صدق الله العلى العظیم».
۳- در سر در شرقى بر قسمت پیشانى به خط کوفى در تاریخ ۱۳۷۰ قمرى از روى کتیبه خط کوفى قدیمى آیه ۳۶ از سوره نور نوشته شده، البته قبل از شروع آیه عبارت «قال عز اسمه» آمده است:
«قال عز اسمه فى بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر فیها اسمه یسبح له، فیها بالغدو و الاصال (۳۶)»
۴- در سر در شرقى محیط بر نیم طاق مقرنس به خط ثلث از کاشى سفید بر زمینه آبى سوره جمعه از اول تا آخر، (آیه ۱ تا ۱۱) به عرض چهل و پنج سانتى متر نوشته شده است:
«یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فىِ السَّمَاوَاتِ وَ مَا فىِ الْأَرْضِ المَْلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الحَْکِیمِ(۱) هُوَ الَّذِى بَعَثَ فىِ الْأُمِّیِّنَ رَسُولًا مِّنهُْمْ یَتْلُواْ عَلَیهِْمْ ءَایَاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَ الحِْکْمَهَ وَ إِن کاَنُواْ مِن قَبْلُ لَفِى ضَلَالٍ مُّبِینٍ(۲) وَ ءَاخَرِینَ مِنهُْمْ لَمَّا یَلْحَقُواْ بهِِمْ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الحَْکِیمُ(۳) ذَالِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ(۴) مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُواْ التَّوْرَئهَ ثمَُّ لَمْ یحَْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یحَْمِلُ أَسْفَارَا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَِایَاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ لَا یهَْدِى الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ(۵) قُلْ یَأَیهَُّا الَّذِینَ هَادُواْ إِن زَعَمْتُمْ أَنَّکُمْ أَوْلِیَاءُ لِلَّهِ مِن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ المَْوْتَ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ(۶) وَ لَا یَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدَا بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَ اللَّهُ عَلِیمُ بِالظَّالِمِینَ(۷) قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِى تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلَاقِیکُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلىَ عَلِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَهِ فَیُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ(۸) یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا نُودِىَ لِلصَّلَوهِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَهِ فَاسْعَوْاْ إِلىَ ذِکْرِ اللَّهِ وَ ذَرُواْ الْبَیْعَ ذَالِکُمْ خَیرٌْ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ(۹) فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَوهُ فَانتَشِرُواْ فىِ الْأَرْضِ وَ ابْتَغُواْ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْکُرُواْ اللَّهَ کَثِیرًا لَّعَلَّکمُْ تُفْلِحُونَ(۱۰) وَ إِذَا رَأَوْاْ تجَِرَهً أَوْ لهَْوًا انفَضُّواْ إِلَیهَْا وَ تَرَکُوکَ قَائمًا قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَیرٌْ مِّنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجَارَهِ وَ اللَّهُ خَیرُْ الرَّازِقِینَ(۱۱)»
۵- میان دو حاشیه کتیبه ها سر در شرقى سوره فتح و سوره جمعه از سمت بالا به پایین هفت قطعه طاق نما و گل اندازى است در قطعه وسط کتیبهاى به خط ثلث سفید بر زمینه آبى عبارت زیر نگاشته شده است:
«لا اله الا الله» «محمد رسول الله» «على ولى الله حقاً حقا»
۶- در قسمت درگاه شرقى مسجد، در مقرنس درگاه در شمسهاى که کاشى آن جدید است به خط نسخ از اسماء بارى تعالى و در شمسهاى دیگر سوره اخلاص و نیز کلمات «الله، محمد، على» به خط کوفى نوشته شده است:
«بسم الله الرحمن الرحیم، قل هو الله احد (۱) الله الصمد (۲) لم یلد و لم یولد (۳) و لم یکن له کفوا احد (۴)»
۷- در دو طرف درگاه شرقى دو طاقچه با طاق نما به شکل محراب که تماماً از کاشى معرق است، وجود دارد. در داخل هر یک سه گل مربع با خطوط کوفى دیده میشود که در آن عبارات «الحمد الله» چهار بار، «الحکم لله» چهار بار، «الملک لله» چهار بار و در دو طرف همین نقش «القوه لله» دست راست و «العزه لله» دست چپ نوشته شده است. در کنارههاى دو طرف این دو طاقچه نامهاى «محمد و على» به خط کوفى تزئین میان گل و بوتههاى کاشى معرق تکرار شده است.
۸- بالاى سر این دو طاقچه دو شمسه بسیار زیبا از کاشى معرق قرار دارد که در داخل آنها به خط کوفى «یا سلطان یا سبحان» تکرار شده است.
– در کریاس چهار گوش که در قرن هشتم دهلیز نامیده میشود، در محل سایه کنونى یک قطعه سنگ جاى آینه با نقوش و کتیبه به اندازه ۳۵×۵۰ سامتى متر که در حاشیه کاشى معرق به اندازه ۵۰×۶۴ قاب سازى شده و خط کتیبه آن نسخ خوش جلى است، عبارات منقور آن عبارت است از:
– چهار گوشه: چهار «محمد» به خط کوفى
– دوره: سبحان الله و الحمد الله و لا اله الا الله. الله اکبر و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظیم.
– پیشانی: «الملک لله» به خط کوفى در یک گل مربع که اطرافش گل و بوته دارد.
– وسط: آینهاى قرار دارد با کلمات «الله اکبر»، «محمد»، «على» در چهار سوى آن
– و نیز یک لوح سنگى دیگر منقور به رنگ قهوهاى که به اندازه ۶۵×۴۰ سانتى متر است. مطالب ذیل آمده است:
– پیشانی: بسم الله الرحمن الرحیم
– حاشیه: قال رسول الله صلى الله علیه و سلم: ان احب الناس الى الله یوم القیمه و اقربهم مجلساً منه امام عادل، رأفه حضرت پادشاه اسلام ظلل الله على الانعام ابوالنصر سلطان حسن بهادر خلد الله ملکه و سلطانه و ابد على العالمین عدله و احسانه مقتضى بر من سن سنه حسنه فله اجرها و اجر من عمل بها و من سنه سیئه فله و زرها و زر من عمل بها»
۹- در سر در ورود به شبستان کتیبه کاشى معرق مورخ سال ۸۶۳ به خط ثلث فرمانى آمده که در قسمت پایانى کتیبه از آیه ۱۸۱ سوره بقره استفاده شده و بعد از این آیه روایتى از امام على (ع) نوشته شده است:
«… فمن بدله بعدما سمعه فانما اثمه، على الذین یبدلونه ان الله سمیع علیم، (۱۸۱) و قال علیه السلم من سن سنه حسنه فله اجرها حسنه و اجر من عمل بها و من سن سنه سیئه فله و زرها و زر من عمل بها. و السلم على من اتبع الهدى، تحریراً فى ربیع الثانى لسنه ثلاث و ستین و ثمانمئه کتبه کمال».
کتیبه هاى مناره
دو مناره مسجد جامع یزد به دستور آقا جمال الدین محمد مشهور به مهتر جمال که در عهد شاه طهماسب سمت وزارت یزد با او بود، ساخته شده. در سال ۱۳۱۳ چون فرو ریخت تجدید بنا شد. بلندى منارهها از سطح زمین قریب ۵۰ متر است و محیط آنها از محلى که بدان وارد میشوند هشت متر است. بدنه آنها کاشى بوده و اسماء جلاله و آیات قرآنى بر آن نقش بسته شده است:
۱- کتیبه قرآنى در زیر قفسه مناره به خط ثلث آیه اول از سوره اسراء نوشته شده است:
«بسم الله الرحمن الرحیم، سبحان الذى أسرى بعبده لیلا من المسجد الحرام الى المسجد الاقصا الذى برکنا حوله لنریه من ءایتنا انه هو السمیع البصیر (۱)»
۲- بر مناره کتیبه قرآنى دیگرى به خط کوفى یو کاشى آبى بر زمینه سفید آیات ۵۱ و ۵۲ سوره قلم که آیه هاى پایانى سوره است نوشته شده است: «و ان یکاد الذین کفروا لیزلقونک بابصارهم لما سمعوا الذکر و یقولون انه لمجنون (۵۱) و ما هو الاذکر للعالمین (۵۲)
۳- در متن مناره «محمد، على» به خط کوفى بنائى تکرار شده است.
۴- در قسمت پایین مناره به خط کوفى بنائى «بسم الله الرحمن الرحیم» نوشته شده است.
۵- در زیر قفسه مناره به خط ثلث عبارت «الله اکبر الله اعظم» تکرار شده است.
کتیبه شبستان شرقى
این شبستان تابستانى در سال ۷۷۷ هجرى به دستور شاه یحیى مظفرى ساخته شد. در آن محرابى ساختهاند. در قسمت فوقانى آن از گچ و مقرنس کارى است.
در محراب هشت قطعه کاشى معرق دیده میشود، در قسمت زیرین آن مستطیلى از کاشى معرق به اندازه ۵۸×۱۰۸ نصب شده که نقش گل و بوته دارد که در آن قسمت آخر آیه ۱۳۷ از سوره بقره بصورت پیچیده و بسیار زیبا تزئین و ترکیب شده است: «فسیکفیکهم الله و هو السمیع العلیم (۱۳۷)»
صحن داخلى مسجد
این صحن که براى اقامه نماز است در قسمت شرقى آن محلى به نام «قرائتخانه» موسوم بوده و آن را محل اعتکاف میدانند. در محرابى که داراى کاشیهاى آبى مسدس شکل است بر روى آن با تراشیدگى کلمات «الله، محمد، على، حسن و حسین، سنه ۸۹۰» را نقر کردهاند.
کتیبه ایوان اصلى مسجد
در کتیبه کاشى معرق که به خط نسخ است در دور طاق نام «دوازده امام» نوشته شده است.
در قسمت فوقانى دو طرف ستونهاى مدخل ایوان در دو مربع که به خط کوفى است عبارت «الملک لله» آمده است.
در سمت چپ ایوان در زیر ستونهاى دو طرف ایوان که از سنگ مرمر است بر روى هر یک به خط نسخ نقر شده است: «عجلوا بالصلوه قبل الموت»
از ابتداى قسمت خمیده طاق ایوان، کتیبه اى قرآنى که کار کتابت آن از «بهاء الدین هزار اسپ» که از خوشنویسان نسخ زمان خود بوده، دیده میشود. این کتیبه قرآنى از طرف راست طاق ایوان که به خط نسخ جلى خوش «سوره فتح» است شروع و در حیاط دور میزده و در طرف راست تمام میشده، ولى از فسمت حیاط چیزى باقى نیست و از «مستقیماً (۲۰) و اخرى لم» تا «یعجب الزراع (آیه ۲۹)» به طرف مقابل آن ختم میشود:
«بسم الله الرحمن الرحیم، انا فتحنا لک فتحاً مبینا(۱) لیغفرلک الله ما تقدم من ذنبک ما تأخر و یتم نعمته، علیک و یهدیک صراط مستقیماً (۲) و ینصرک الله نصراً عزیزاً (۳) هو الذى انزل السکینه فى قلوب المؤمنین لیزداد و اایمنامع ایمنهم و لله جنود السوات و الارض و کان الله علیماً حکیماً (۴) لیدخل المؤمنین و المؤمنات جنت تجرى من تحتها النهر خلدین فیها و یکفر عنهم سیئاتهم و کان ذلک عندالله فوزاً عظیما (۵) و یعذب المنافقین و المنافقات و المشرکین و المشرکات الظانین بالله ظن السوء علیهم دائره السوء و غضب الله علیهم و لعنهم و اعدالهم جهنم و سآءت مصیرا (۶) و له جنود السموات و الارض و کان الله عزیزاً حکیما (۷) انا ارسلناک شهدا و مبشرا و نذیرا (۸) لتؤمنوا بالله و رسوله و تعز روه و توقروه و تسبحوه بکره و اصیلا (۹) ان الذین یبایعونک انما یبایعون الله ید الله فوق ایدیهم فمن نکث فانما ینکث على نفسه و من او فى بما عهد علیه الله فسیؤتیه اجراً عظیما (۱۰) یسقول لک المفلحون من الاعراب شغلتنا آموالنا و اهوالنا فاستغفر لنا یقولون بالسنتهم ما لیس فى قلوبهم قل قمن یملک لکم من الله سئتا ان ارادبکم ضرا او ارادبکم نفعا بل کان الله ما تعلمون خبیراً (۱۱) بل ظننتم ان لن ینقلب الرسول و المؤمنون الى اهلیهم ابدا و زین ذلک فى قلوبکم و ظننتم ظن السوء و کنتم قوما بورا (۱۲) و من لم یؤمن بالله و رسوله فآنا اعتدنا للکفرین سعیرا (۱۳) و لله ملک السموت و الارض یغفر لمن یشاء و یعذب من یشاء و کان الله غفورا رحیما ۰۱۴) سیقول المخلفون اذا انطلقتم الى مغانم لتأخذوها ذرونا نتبعکم یریدون ان یبدلوا کلم الله قل لن تتبعونا کذالکم قال الله من قبل فیسقولون بل تحسد و ننا بل کانوا لا یفقهون الا قلیلا (۱۵)…
به دلیل طولانى بودن از ذکر بقیه آیهها خودارى شده است.
بر سقف ایوان به خط کوفى بنائى اسماء خداوند به شکل چهار گوش آمده است.
کتیبه هاى گنبد مسجد
در دوره طاق گنبد و متصل به خمیدگى آن «آیه ۱ تا؟» از «سوره اسراء» به خط نسخ کتیبه شده است، متاسفانه مشخص نیست با کدام آیه پایان مییابد:
سبحان الذى اسرى بعبده لیلا من المسجد الحرام الى المسجد الاقصى الذى به کنا حوله لنریه من، ایتنا انه هو السمیع البصیر (۱) و ایتنا موسى الکتب و جعلنه هدى لبنى اسرائیا الا تتخذوا من دونى و کیلا (۲) ذریه من حملنا مسع نوح انه کان عبدا شکورا ۰۳) و قضینا الى بنى اسرائیل فى الکتب لتفسدن فى الارض مرتین و لتعلن علوا کبیرا (۴) فاذا جاء و عدا و لهما بعثنا علیکم عبادا لنا اولى باس شدید فجاسوا خلل الدیار و کان و عدا مفعولا (۵) ثم ردد نا لکم الکره علیهم و آمدد نکم باموال و بنین و جعلنکم اکثر نفیرا (۶)…
۱- زیر طاق گنبد به خط کوفى بنائى و کاشى فیروزهاى «الله اکبر» تکرار شده است.
۲- در داخل مقرنسها «محمد» و «على» به خط کوفى تکرار شده است.
۳- زیر گوشواره ها «الله اکبر» به خط کوفى تکرار شده است.
۴- بالاى سر در گاههاى زیر گنبد «على» به خط کوفى تکرار شده است.
۵- بر دیوارههاى شرقى و شرقى زیر گنبد «الله» «محمد» با کاشى و به خط کوفى بنائى نوشته شده است.
۶- بر دیوارهاى شمالى و جنوبى با کاشى و کوفى بنائى عبارت زیر نوشته شده است:
«سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر»
«لا اله الا الله محمد رسول الله»
۷- در قسمت بالاى محراب و در دو طرف آن دو گل به شکل شبدر از کاشى معرق نصب شده که در درون آن چهار «على» و «بسم الله الرحمن الرحیم، شهد الله انه لا اله الا الله خیر الرازقین» نقش شده است.
۸- در قسمت پیشانى محراب به خط کوفى آیه ۷۸ و قسمتى از آیه ۷۹ از سوره اسراء نوشته شده است:
«اقم الصلوه لدلوک الشمس الى غسق الیل و قرءان الفجر ان قرء ان الفجر کان مشهودا (۷۸) و من الیل فتهجد به نافله لک (۷۹)
۹- نیز در همین قسمت (پیشانى محراب) به خط نسخ آیه ۷۸ و ۷۹ از سوره اسراء نوشته شده است:
« نیز در همین قسمت (پیشانى محراب) به خط نسخ آیه ۷۸ و ۷۹ از سوره اسراء نوشته شده است:
«اقم الصلوه لدلوک الشمس الى غسق الیل و قرءان الفجر ان قرءان الفجر کان مشهودا (۷۸) و من الیل فتجهد به نافله لک عسى ان یبعثک ربک محموداً (۷۹)
۱۰- نیز در همین قسمت به خط نسخ درشت عبارت زیر نوشته شده است:
«لا اله الا الله محمد رسول الله على ولى الله حقاً حقا»
۱۱- در همین قسمت به خط نسخ ریز نام «دوازده امام» نوشته شده است.
۱۲- در صحن زیر گنبد در دو طرف راه دالانى آمد و شد مشبک از کاشیهاى ظریف جود دارد (براى زنانى که میخواستهاند بر کنار از جماعت مردان، بریا سؤال از امام مسجد به پیش او بیاید) که بر بالا آنها دو کتیبه به خط نسخ از کاشى معرق نصب شده است که آیه ۱۶۳ از سوره بقره و آیه ۱۸ از سوره جن بر آن نوشته شده است:
دست راست: «قال الله تعالى»: «و الهکم اله و حد لا اله الا هو الرحمن الرحیم(۱۶۳)»
دست چپ: «قال الله سبحانه تعالى»: «و ان المساجد لله فلا تدعوا مع الله احدا (۱۸)»
کتیبه دالان ها و شاه نشینهاى متصل به ایوان
۱- در دیوار جرزهاى واقع در دالانهاى متصل به صفحه اصلى در لابلاى اشکال هندسى به خط کوفى کلمات «الله، محمد، على» نوشته شده است.
۲- بر روى آجرهاى سقف دالان دست چپ متصل به صفحه اصلى خطوط هندسى از گچ کلمه «الملک لله» بصورت زنجیرى تکرار شده است. در وسط سقف در دایرهاى کلمه «محمد» چهار بار با کاشى سفید و چهار بار از کاشى زرد بطور درهم و به خط کوفى تزئینى بسیار زیبائى نصب است در مرکز آن سه بار نام «على» به خط کوفى نوشته شده است.
۳- در شاه نشین دست چپ که روبه محراب است سنگ مرمرى به اندازه ۳۵×۶۳ سانتى متر به دیوار نصب است و بر دوره آن به خط نسخ آیه ۱۸ از سوره آل عمران آمده و با عبارت «ان الذین عند الله الاسلام» ختم میشود: «قال الله تبارک تعالى» «شهد الله انه لا اله الا هو و الملئکه و اولوا العلم قائما بالقسط لا اله الا هو العزیز الحکیم (۱۸)» «ان الذین عندالله الاسلام».
۴- در همین شاه نشین سنگ مرمرى به دیوار نصب است که در وسطش نقش گل به شکل سرو و دو لچک در قسمت فوقانى نقر شده و در دورهاش به خط نسخ آیه ۷۸ و ۷۹ از سوره اسراء نوشته شده و با عبارت «صدق الله العظیم» ختم میشود:
«قال الله تبارک تعالى» «اقم الصلوه لدلوک الشمس الى غسق الیل و قرءان الفجر ان قرءان الفجر کان مشهودا (۷۸) و من الیل فتهجد به نافله لک عسى ان یبعثک ربک محموداً (۷۹) صدق الله العظیم فى ربیع الثانى لسنه ثلث عشره و ثمانمئه»
۵- بر دیوار شاه نشین طبقه بالائى (در طرف دست چپ ایوان) یک محراب از کاشى معرق قرن نهم نصب است که بر آن به خط نسخ نوشته شده است: «لا اله الا الله محمد رسول الله و قاید ته بعلى»
کتیبه هاى قرآنى سنگ قبرهاى مسجد جامع
۱- سنگ قبر خاکى رنگ به اندازه ۳۶×۶۹ سانتى متر که از زیر خاک گرمخانه علاء الدوله کرشاسپ بدست آمده، بر آن به خط کوفى قسمتى از آیه ۱۸۵ از سوره آل عمران نقر شده است:
«بسم الله الرحمن الرحیم» «کل نفس ذائقه الموت و انما توفون اجورکم یوم القیمه فمن زحرح عن النار و ادخل الجنه فقد فاز… (۱۸۵)»
۲- سنگ قبر خاکى رنگ به اندازه ۳۸×۵۸ سانتى متر از زیر خاکهاى خرابههاى شبستان علاء الدوله گرشاسپ به دست آمده و بر آن به خط کوفى آیه ۲۱ و قسمتى از آیه ۲۲ و قسمتى از آیه ۱۸ سوره آل عمران نقر شده است:
حاشیه اول: «بسم الله الرحمن الرحیم» یبشر هم ربهم برحمه منه و رضوان و جنات لهم فیها نعیم مقیم (۲۱) فیها خالدون… (۲۲)
حاشیه دوم: «بسم الله الرحمن الرحیم» «شهد الله انه لا اله الا هو و الملئکه و اولو العلم قائما بالقسط.. (۱۸)»
پیشانى سنگ قبر: «لا اله الا الله محمد رسول الله»
پی نوشت:
۱- کیانى، ۱۳۷۹، ص ۷۴٫ مشکوتى، ۱۳۴۹، ص ۷۲٫ افشار، ۱۳۷۴، ص ۱۱۷٫ دایرهالمعارف بناها «مساجد»، ۱۳۷۹، ص ۲۵۵)
۲- افشار، ایرج، ۱۳۷۴، یادگارهاى یزد. ج ۲، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
منابع:
۱- افشار، ایرج، ۱۳۷۴، یادگارهاى یزد. ج ۲، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
۳- کیانى، محمد یوسف، ۱۳۷۹، تاریخ هنر معمارى ایران در دوره اسلامى. ج ۳، تهران، سمت.
۴- مشکوتى، نصرت اله، ۱۳۴۹، فهرست بناهاى تاریخى و اماکن باستانى ایران. تهران، سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ایران.
۵- دایرهالمعارف بناهاى تاریخى ایران در دوره اسلامى «مساجد تاریخى» ۱۳۷۹٫ تهران، حوزه هنیر پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامى.
منبع :نشریه گلستان قرآن؛شماره ۱۳۱
مسعود نصرتى
فایل تصویری در سایت شما
فایل صوتی در سایت شما
به اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی