شش راه برای گفتگوی درست با نوجوانان

آیا مایلید با نوجوانتان، یک ارتباط نزدیک تر و صمیمانه تر داشته باشید؟ توانایی شما برای ایجاد یک ارتباط موثر با نوجوانان یکی از مهارت های ارزشمند و مفید است که شما باید آن را روز به روز بهتر کنید. ما فکر می کنیم گفت و گو راهی است که از طریق آن می توانیم حرف هایمان را بزنیم و خود را ابراز کنیم. این مطمئنا مهم است اما گوش کردن هم یکی از مهارت های مهم ارتباط برقرار کردن است. گفت و گو و ارتباط برقرار کردن با نوجوانان، کار زیاد آسانی نیست. مخصوصا وقتی آنها زیاد مایل نیستند با والدینشان صحبت کنند.

این جا تکنیک‌هایی وجود دارد که به شما در این رابطه کمک می کند:

۱- به فرزند خود توجه بیشتری کنید

به نوجوانتان توجه کنید و به او اهمیت دهید. مشکل است چون کمی کارتان سخت و وظایفتان سنگین تر می شود، با این حال برای گفت و گوی درست و روشن باید روش های اشتباه خود را کنار گذاشته و واقعا به حرف های فرزندتان گوش کنید. وقتی ببیند شما به او اهمیت داده و به حرف هایش گوش می دهید، فرصت بیشتری پیش می آید که او هم حرف های شما را گوش کند.

۲- به دنبال جزئیات باشید

معمولا نوجوان ها مختصر حرف می زنند و به سوالات، جواب های کوتاه می دهند، در صورتی که ممکن است جزییات مهم باشند و این وظیفه شماست تا بحث را باز کنید و بیشتر با آنها حرف بزنید.برای مثال:

بچه: از معلمم متنفرم!

والدین: منظورت این نیست که از او بدت میاد؟

– نه ازش متنفرم!

– نمی خوام این حرف ها رو بشنوم مطمئنم ازش متنفر نیستی.

– نه من از همه معلما بدم میاد!!

– فکر می کنی اگر ازش متنفر باشی نمره ات خوب می شه؟!

و این جر و بحث همین طور ادامه دارد…

یک راه پیشنهادی

بچه: از معلمم متنفرم!

والدین: عجیبه! تو معمولا از کسی متنفر نمی شی، اون چه کار کرده که این طوری درباره اش حرف می زنی؟

– چند تا از بچه ها تکالیفشان رو انجام ندادند اما او، همه رو تنبیه کرد و میخواد فردا دوباره امتحان ریاضی بگیره.

– به نظر منصفانه نیست.

– نه اصلا منصفانه نیست برای امتحان مسخره فردا هم درس نمیخونم و میرم خونه دوستم. این معلم همه رو دیوونه کرده!

والدین فقط گوش داده و با این کار، اجازه می دهند فرزندشان حرف هایش را بزند و احساس کند که از سوی والدینش تایید شده. متوجه شدید که این پدر یا مادر با فرزندشان جر و بحث نکردند. شما مجبور نیستید با احساسات او موافق باشید اما حالا می دانید که چه احساسی دارد. ما نمی توانیم به او کمک کنیم چه احساسی داشته باشد باید محدودیت‌هایی برای رفتارهایی که خوشایند ما نیست داشته باشیم و رفتار مناسب را بررسی کنیم.

ابزار بیان احساسات خوب است، اما باید از بیان احساسات منفی که همراه با فریاد زدن و داد و بیداد کردن است، جلوگیری کرد و برای این کار باید کمی صبر کنیم و بگذاریم آرام شود و دوباره گفت و گو را شروع کنیم.

۳- سوالاتی بپرسید که جای بحث و گفت و گو داشته باشد

سوالاتی نپرسید که جواب آنها فقط بله و نه باشد. در مثالی که در بالا آمده والدین می توانند بپرسند:

می توانی از معلمت بخواهی نظرش را درباره امتحان تغییر دهد؟

بچه: مطمئن نیستم آدم سرسخت و سمجیه.

والدین: با او صحبت کنید و راه های بهتری برای برخورد با بچه‌هایی که تکالیفشان را انجام نداند پیشنهاد کنید.

بچه: شاید بتونم با او صحبت کنم. سعی می کنم.

۴- رفتار انتقادی برای نوجوان؟ نه!

حالا بهتر است بعد از گوش کردن، صحبت کنید و اگر می خواهید تغییری در رفتار نوجوانتان ببینید به شخصیت او توهین نکنید بلکه درباره کاری که کرده صحبت کنید و بگویید کارت درست نبوده. برایش توضیح دهید که چرا از او می خواهید رفتارش را عوض کند. ممکن است شما با این مساله مواجه شده باشید: نوجوان شما به جای اینکه کارهای روزانه اش را انجام دهد بیرون رفته. در این مثال نشان داده می شود که توهین نکردن به شخصیت او بهترین برخورد است:

والدین: چرا کارهایت را انجام ندادی؟ تو بچه نا مرتب و تنبلی هستی، من همیشه باید کارهای تو رو انجام بدم.

نوجوان احساس بدی نسبت به خود دارد حالا اینجا مثالی هست که نشان می دهد که چگونه باید برخورد کرد:

والدین: وقتی بیرون میری و کارهایت را انجام نمیدی من خیلی ناراحت و عصبانی میشم.

ما قبلا توافق کردیم که تو کارهای خودت را انجام بدی بعد بیرون بری. من به تو احتیاج دارم که در بعضی کارها به من کمک کنی نه اینکه کارهای تو را هم انجام بدهم. او با خودش فکر می کند که حرف های شما درست است و حق با شماست. به خاطر داشته باشید که اگر حرفتان را با این جمله که تو چنان و چنین هستی و توهین کردن به او شروع کنید در واقع انتقاد می کنید نه گفت و گو.

۵- اجازه دهید نتیجه اعمالش را ببیند

یک مشکل نسبتا بزرگ که پدر و مادرها با آن مواجه اند، این است که به دنبال تنبیه مناسب برای نوجوانانشان هستند. معمولا برای این رده سنی، تنبیه باید این گونه باشد که والدین این حق انتخاب را به آنها بدهند تا نتیجه کارشان را ببینند.

محدود کردن برنامه های تفریحی، بازی‌ها و کارهای مورد علاقه شان می تواند یک تنبیه منصفانه باشد. با این کار، آنها پیامد کار خود را می بینند. شما بااین کار به آنها می فهمانید که مسئول اعمال خود هستند و برای امتیاز گرفتن از شما باید تلاش کنند.

۶- تحسین توصیفی

همه ما آگاهی بچه ها را تحسین می کنیم مثلا: تو پسر باهوشی هستی. تو خیلی خوب پیانو می زنی. متاسفانه این نوع تحسین و تمجید، روی احساس خوبی که بچه ها نسبت به خود دارند، تاثیر مطلوبی نمی گذارد چرا؟ چون ما کارهایشان را ارزیابی می کنیم. با این نوع تحسین، شاهد و مدرکی برای تصدیق ادعایمان نداریم.

باید جزییات کارشان را توضیح دهیم. این طوری می فهمد شما برای تحسین او، مدرکی دارید و کلمات صادقانه و مناسبی برای ارزیابی اعمال آنها به کار بردید و مهر تایید بر آنها زدید. برای روشن شدن این موضوع به مثال زیر توجه کنید:

تحسین ارزیابی

بچه: من از درس هندسه نمره ۲۰ گرفتم.

والدین: عالیه تو نابغه هستی.

او با خودش فکر می کند من این نمره را چون دوستم در درس خواندن به من کمک کرد گرفتم، در واقع او نابغه است نه من.

تحسین توصیفی

بچه: من از درس هندسه نمره ۲۰ گرفتم.

والدین: تو باید خیلی خوشحال باشی چون برای امتحانت خیلی تلاش کردی.

او با خودش فکر می کند وقتی زیاد روی هندسه کار می کند، نمره اش خوب می شود. اعمال فرزندانتان را توصیف کنید به جای این که با کلماتی مثل خوب، عالی و یا تنبل و گیج ارزیابی کنید.

ابتدا این کار سخت است چون کمی غیر عادی به نظر می رسد، اما به تدریج که از این روش استفاده کنید، برای شما عادی می شود. بچه ها نیاز دارند به یک نوع احساس برسند تا به آنها کمک کند مستقل، خلاق و متفکر باشند و همیشه دنبال این نباشند که کسی آنها را تایید کند. این نوع تحسین باعث می شود آنها به خودشان اعتماد کنند و نیازی به عقاید دیگران نداشته باشند تا به آنها بگویند چه کار کنند.

یک مشکل دیگر این است که چگونه از نوجوان انتقاد کنیم. به جای این که با کلمات نادرست به آنها توهین کنیم، بهتر است کاری را که درست است و آنچه را که باید انجام دهند برای آنان شرح و توضیح دهیم. مثال: نوجوان شما قرار بوده لباس های چرک را در ماشین لباس شویی بریزد اما هنوز این کار را نکرده.

والدین: لباس ها را ریختی توی ماشین؟

بچه: دارم انجامش میدم.

– می بینم لباس های خودت و بقیه را جمع کردی و توی سبد لباس چرک ها گذاشتی نصف کارت رو انجام دادی.

این شکل صحبت کردن، دلگرم کننده است. کاری را که انجام داده، تایید می کند در حالی که اشاره ای به آنچه انجام نداده، نمی کند.

منبع: مجله راز موفقیت؛ شماره ۱۸۲