کاهش مشکلات شخصیتی نوجوانان و جوانان

چند توصیه جهت کاهش مشکلات شخصیتى

۱ـ مسائل و مشکلات مشترک و همانند در نوجوانان و جوانان نباید این تصور را پیش آورد که علل و عوامل آن مسائل نیز مشترک و همانند است. بنابر این براى کمک به نوجوان و جوانان در حل مشکلات شخصیتى شان باید عوامل پیدایش آن‌ها را جستجو نمود و ریشه یابى کرد، سپس بر اساس آن علت ها به درمان پرداخت.

۲ـ رعایت مسأله بهداشت روانى بسیار اهمیت دارد. کار‌های ارجاعى به نوجوانان نباید آن قدر دشوار باشد که نتوانند از عهده آن بر آیند، و با آنان طورى برخورد نشود که به ناامیدى و سرخوردگى کشیده شوند، به خواست‌های معقول آن‌ها توجه شود و نیاز‌های طبیعى آن‌ها ارضاء گردد، شخصیت آن‌ها باید مورد توجه قرار گیرد و از طرد شدنشان جلوگیرى شود، محیط خانوادگى آن‌ها را نیز باید اصلاح کرد و به خواب، استراحت، تفریح و غذاى کافى آن‌ها توجه کرد.

۳ـ نوجوانان و جوانان را باید متوجه این امر نمود که آن‌ها خود مسؤول حل مسائل و مشکلات خودشان هستند و والدین و مربیان فقط وظیفه کمک و راهنمائى دارند. باید نیرو و استعداد خودشان را براى حل مسائلشان به کمک گرفت، تا به اعتماد به نفس برسند.

۴ـ اصولاً مطرح نمودن مسائل شخصیتى نوجوانان و جوانان نباید آن چنان باشدکه در آن‌ها ایجاد اضطراب و ترس نماید و این تصور برایشان به وجود آید که آن‌ها یک ناراحتى و بیمارى خطرناکى دارند و یا یک شخص غیر طبیعى و غیر عادى هستند، بطورى که همه اطرافیان متوجه آن‌ها شده اند و براى درمان شان تلاش مى نمایند؛ بلکه باید از طرق غیر مستقیم نوجوانان را به وجود مشکلات سنى خود متوجه کرد و به آن‌ها فهماند که همه مردم در سنین نوجوانى و جوانى داراى مشکلات مشابه مى باشند و همه آن مسائل و مشکلات نیز قابل حل است و حتى اگر مشکلى هم وجود داشته باشد که قابل حل نباشد چندان غیر طبیعى نیست و هیچ گونه خطرى براى آن‌ها ندارد.

۵ـ به نوجوانان و جوانان باید کمک کرد تا خود را بهتر بشناسند، با تغییرات بدنى و فیزیولوژیک خود به درستى آشنایى پیدا نمایند و آن‌ها را بپذیرند، امکانات فطرى و اکتسابى خود را بشناسند و چگونگى برخوردارى و استفاده از این امکانات را بدانند، محیط و امکانات را بشناسند و چگونگى سازگارى مطلوب با محیط و اطرافیان را نیز خوب یاد بگیرند.

۶ـ به نوجوانان و جوانان باید آموخت که بهترین کسانى که مى توانند مشاور آن‌ها باشند، در درجه اول والدین هستند و همیشه از آن‌ها راهنمایى بخواهند و براى آن‌ها دردل کنند. در عین حال هر نوجوانى باید فرد صالحى را که بیشتر دوست دارد، معلم، مدیر و یا یک فرد روحانى را به عنوان مشاور انتخاب کند و مسائل و مشکلاتش را با او در میان بگذارد. در مسائل مذهبى عمیق شود، حقایق دینى را مورد مطالعه قرار دهد و با شخص مطلع و مورد اعتماد درباره آن‌ها به بحث و گفتگو بنشیند.

۷ـ تغییر محیط گاهى اوقات براى نوجوانان و جوانانى که دچار اختلالات شخصیتى شده اند مؤثّر واقع مى شوند، یعنى ممکن است لازم باشد کلاس و یا مدرسه آن‌ها را عوض نمود، یا تغییر منزل و از محله اى به محله دیگر رفتن و یا در موارد حاد حتى از شهرى به شهر دیگر منتقل شدن مى تواند به بهبود آن‌ها کمک نماید.

۸ـ براى جلوگیرى از مبتلا شدن جوانان و نوجوانان به ترس و اضطراب علاوه بر رعایت نکات یاد شده باید از تهدید و ایجاد رعب و وحشت در آن‌ها خوددارى نمود و تا حد امکان مسائل را براى آن‌ها قابل حل جلوه داد و آن‌ها را وادار کرد که به خود تلقین نمایند که دلیلى براى ترسیدن وجود ندارد و دیگران نیز در شرایط مشابه نمى ترسند.

ضمناً چون در دوره نوجوانى و جوانى، امر همانند سازى از اهمیت خاصى برخوردار است بهتر است آن‌ها با افراد جسور، شجاع و با شهامت دوست شوند و رفت و آمد نمایند تا افراد ترسو و بزدل سرمشق آن‌ها قرار نگیرند، هم چنان تمرینات ورزشى براى قوى نمودن جسم، قبول مسؤولیت‌های اجتماعى، ایجاد اعتماد به نفس و تقویت اراده، و اطمینان دادن به آن‌ها که خطرى متوجه شان نیست، در از بین بردن ترس و اضطراب بسیار مؤثر است.

۹ـ ایجاد اشتغال و سرگرمى بسیار اهمیت دارد، هر قدر که بیکارى و فراغت بیشتر باشد، ترس و اضطراب آن‌ها افزایش مى یابد، باید سعى نمود آنان به وظیفه و فعالیتى معین اشتغال یابند، همچنین وجود کار‌های فکرى مفید که مشغول کننده نیز باشند، خود در جلوگیرى از پدید آمدن خیالات و تصورات مربوط به ترس و اضطراب مؤثر است.

۱۰ـ دعا کردن و راز و نیاز نمودن با خدا و سخن گفتن با او، کمک خواستن از او، توسل جستن به او، عبادت کردن و مسائل خود را با او در میان گذاشتن نیز باعث آرامش و سکون شده، در کاهش ناراحتى‌های شخصیتى مؤثّر واقع مى شود.

۱۱ـ معاشرت با دیگران و داشتن زندگى جمعى، دورى نمودن از انزوا و تنهایى، رابطه صمیمانه و گرم داشتن با افراد مختلف و مسافرت‌های دسته جمعى با افراد همفکر و هم شأن مى تواند در بهبود بعضى از اختلالات شخصیتى مؤثّر باشد.

۱۲ـ در مواردى که هیچ یک از طرق و توصیه ‌های مزبور مؤثر واقع نگردید لازم است نوجوان و یا جوان را به روان شناس و یا روان پزشک حاذق معرفى نمود و براى درمان جدى آن‌ها مراقبت ‌های درمانى لازم را به عمل آورد و در مواردى که آنان از ملاقات با روان شناسان و یا متخصصین اعصاب و روان به خاطر مسائل فرهنگى و بدبینى‌های اجتماعى امتناع دارند، باید برایشان دقیقاً توضیح داده شود که اختلالات روانى نیز مانند بیماری‌های جسمانى یک امر طبیعى است و هر کس همان طور که ممکن است مبتلا به بیمارى‌های جسمى شود و در اثر درمان بهبود حاصل نماید، به همان اندازه احتمال دارد که دچار ناراحتى ‌های روانى نیز بشود و مى تواند جهت درمان تحت نظر یک متخصص بیمار‌ی‌های روانى قرار گیرد و بهبود یابد.

منبع: محمد خدایاری فرد؛ مسائل نوجوانان و جوانان، ص ۸۴ – ۸۷