چگونه کودک را به کتاب خواندن علاقمند کنیم

زمانى خواندن یک کتاب براى کودک خوشایند و لذتبخش است که موجودات خیالی داستان به پرواز درآیند، قطارها به صورت واقعى حرکت کنند و صدا بدهند و خرگوش ها در زیر نور ماه به خواب بروند. هنگامى که براى کودک خود کتاب می‌خوانید فرصت پیدا مى کنید تا با صداهای موجودات و شخصیت‌هاى داستانى سخن بگویید تخیلی رفتار کنید و حتى مانند یک کودک باشید.

به عبارت دیگر از شخصیت واقعى خود خارج شده و مانند شخصیت‌هاى داستانی رفتار کنید. شما تصمیم می‌گیرید که چقدر هیجان زده باشید شادى کنید یا غمگین و حتى عصبانی شوید. چقدر باید روى یک شخصیت تأکید کنید و چه اندازه لازم است که بر هیجان قصه بیفزایید به این ترتیب نتیجه کار منحصر به فرد خواهد بود.

کودک در سنین خیلى پایین (شیر خوارگی) که درکى از معانى واژه ها ندارد و تفاوت ظریف موجود بین آنها را نمی فهمد، از شنیدن صداهاى متنوع شما و دیدن احساسات و عواطف شما لذت مى برد. اداى عبارت‌هاى داستان توسط شما حاوى علایم و نشانه‌هاى محرمانه است که فقط شما و فرزندتان، مفهوم آن ها را درک می‌کنید.

چگونه برای فرزند خود کتاب مى خوانید؟ با صداى آهسته با لحنى گرم و دلنشین با شور و حرارت یا…؟ به هر شیوه اى که براى کودک خود کتاب بخوانید؟ مى توانید بیش از پیش به او نزدیک شده و از کنار یکدیگر بودن لذت ببرید. وقتى که کودک از سنین پایین با کتابخوانى آشنا شود همراهى شما به او کمک می کند که به تدریج مهارت‌هاى فردى خود را گشترش داده و تکامل بخشد. ارزشمندترین دستاورد نیز علاقه‌مند شدن به کتاب است.

 انتخاب کردن کتاب براى کودکان

 به دنبال کتابه‌هایى بگردید که داستان‌هاى مصور و کتاب‌هایی که شما نیز از مطالعه آنها لذت مى برید و کتاب‌هایی که با خلق و خوى کودک شما سازگار است.

براى انتخاب کتاب، مرحله زندگى کودک خود را در نظر بگیرید، و ببینید در چه دوره تکاملى قرار دارد. نخستین دوره کودکى، دوره ای است که بچه ها مهارت‌هاى سرگرم کننده متعددى را فرا مى گیرند و با شرایط تازه اى روبه رو مى شوند. براى کودکان مختلف و مناسبت‌هاى گوناگون کتاب‌هاى متنوعى موجود است تقریباً درباره هر موضوعى کتاب وجود دارد.

به دنیا آمدن فرزند دوم، نگهدارى از کودک، دوست یابی، دوستان واقعى و غیر واقعى، به مدرسه رفتن، اخلاق‌هاى خوب، اخلاق های بد، عواطف و احساسات، همکارى کردن، به دکتر رفتن، به دندانپزشکی رفتن، تنهابودن با خواهر یا برادر خود، خوابیدن و حتى مراسم مذهبی.

آیا تا به حال پس از خواندن عبارتى از یک کتاب، به فکر نیفتاده‌اید که «این موضوع، همان چیزى است که مى خواهم با کودکم در میان بگذارم…»؟ خواندن کتاب کودکان به بزرگسالان (والدین) کمک مى کند تا بتوانند آنچه در ذهن خود دارند بیان کنند چیزهایى که گاه والدین نمى توانند براى اداى آن واژه اى بیابند.

کتابى را برای فرزند خود انتخاب کنید که:

۱- هر دو از خواندن آن لذت مى برید و به موضوع آن علاقه‌مندید.

۲- با خواندن آن کودک شما دانستنی‌هایى درباره جهان پیرامون خوی مى آموزد.

۳- به شما کمک مى کند که آنچه در ذهن خود دارید بیان کنید.

۴- به کودک کمک مى کند تا احساس خوب و مثبتى از خود داشته باشد و به قابلیت های تازه خود پى ببرد.

۵- به کودک کمک کند که بداند در دنیاى اطراف او کودکان دیگرى هم هستند که شرایط و احساسات مشابهى دارند.

۶-  به کودک کمک کند تا مفاهیم و معانى ارزش ها، سنت ها، خانواده، جامعه و… را درک کند.

 در سنین شیرخوارگى

کتاب‌های مورد علاقه کودک در سنین شیرخوارگى

کودک از بدو تولد از شنیدن صداى کتاب خواندن شما لذت مى برد، برای او شنیدن صداى گرم و دلنشین شما لذتبخش‌ترین چیز در دنیاست تا زمانى که کودک با حوصله به سخنان شما گوش مى دهد کتابخوانى را ادامه دهید.

قبل از خواب، هنگامى که کودک با شیئى بازى مى کند و آن را روى زمین مى غلتاند زمان مناسبى براى گوش کردن به کتاب خوانى شماست.

به کودک، امکان آشنا شدن با کتاب به شیوه خودش را بدهید. در این سن، کودک دوست دارد اشیاء را بجود، پاره کند،‌ روى آنها بنشیند یا بایستد. بنابراین از کتاب‌هاى نرم، پارچه اى و مقاوم استفاده کنید.

کتاب هایی که در هر صفحه، یک تصویر کامل و مشخص دارند.

کتاب‌هایى که داستان بسیار کوتاه و درباره موضوع هایی آشنا و ملموس با زندگى کودک دارند.

دوره نوپایى

کتاب‌هاى مورد علاقه کودک در سنین نوپایی

۱-  داستان های کوتاه درباره موضوع‌هاى مختلف و متنوع

۲-  کتاب های کارتى (هر صفحه ازکتاب یک کارت جداگانه است) و داستان هایی که از زندگى روزمره کودک سرچشمه گرفته اند.

۳-  کتاب‌هایی که اشعار موزون دارند و بچه ها مى توانند آنها را تکرار کنند.

۴-  کتاب‌هایی که مضمون واحدى دارند. به طور مثال درباره شکل‌هاى هندسی، رنگ ها یا حروف الفبا نوشته شده اند.

دوره پیش دبستانى

کتاب‌هاى مورد علاقه کودکان پیش دبستانى

کتاب‌هایى که داستان بلند و کمى پیچیده دارند.

کتابه‌هایى که اشعار موزونى دارند و درباره زندگى روزمره کودکان نوشته شده‌اند و براى گسترش دنیاى آنها و افزایش دانسته‌هایشان سودمندند.

لطیفه، قصه‌هاى بلند، قصه‌هاى محلى و سنتى که ترسناک نباشند.

در پایان، ذکر این نکته ضرورى است که هیچ گاه بیش از حد، به مطالعه کتاب اصرار نکنید. چون این امر، نتیجه معکوس داشته است.

منبع: بانک اطلاعاتى مقالات