وهابیت و تحریف متون دینی

به گواه تاریخ، فرقه وهابیت از زمان پیدایش، برای رسیدن به اهداف شوم خود از شگرد های مختلفی استفاده می کند. پیروان این فرقه به خصوص برای پوشاندن حقیقت و منکوب کردن مذاهب دیگر از اتهام و دروغ گویی و پخش مطالب کذب استفاده می کنند و در این راستا یکی از ابزار های مهم آنان تحریف متون اسلامی است. در نوشتار حاضر ضمن بیان مطالبی مختصر پیرامون تحریف متون دینی توسط وهابیت به سوالاتی با هدف نقد این فرقه اشاره می شود.

علت تحریف متون دینی توسط وهابیت

وهابیت قسمتی از مباحث متون و آثار اسلامی را که با دیدگاه­ های آنان همسو نبوده است، از کتاب­ ها به کلی حذف و یا کلمات مبهم را جایگزین آن کرده‌ اند.[۱]

این گروه برای ترویج افکار و پندارهای خویش دست به هر کاری می ­زنند و از آن هیچ ابایی ندارند. آنان کتب و آثاری را که قرن­ هاست تدوین یافته و هزاران نسخه خطی و چاپی از آن ها در کتابخانه­ های جهان ثبت و رده بندی گردیده ­اند و در اختیار اکثر اندیشمندان اسلامی در اقصی نقاط جهان قرار دارند، بی­ باکانه تحریف می­ کنند.

و آنچه را که در تضاد با پندارهای خود می یابند تقطیع و یا حذف می­ کنند، غافل از اینکه این عمل نه تنها برای اهداف آنان کارساز نیست و به ترویج باورهای این گروه کمک نخواهد کرد، بلکه موجب تنفر و انزجار مسلمانان از این گروه خواهد شد.

در عمل‌کرد وهابیت دو نوع تحریف دیده می ­شود. آنان وقتی در برابر روایات صحیح السند مانند حدیث غدیر قرار می­ گیرند و از جهت سندی نمی­ توانند در آن خدشه کنند و کاری از پیش برند، تلاش می ­کنند که در معنای لفظ تصرف کنند و بر خلاف همه قواعد و شواهد، معنای دیگری از آن ارائه دهند.[۲]

در نوع دوم تحریف (تحریف در لفظ)، وهابیت تلاش بیشتری کرده اند. آنان در این عرصه با شگردهای مختلف چون تلخیص کتاب های مرجع مانند صحیح بخاری، مسلم و…، یا با تقطیع و حذف قسمتی از روایات مخالف عقیده شان، جایگزین کردن واژه ­های مبهم مثل کذا و کذا کوشیده اند حقایق را وارونه نشان دهند.

وهابیت دست به تحریف آثار زیادی زده­ اند که به دو نمونه از آن ها اشاره می­ گردد:

• تحریفی که در تفسیر جامع البیان طبری در ذیل آیه شریفه «وَأَنذِرْ عَشِیرَتَک الْأَقْرَبِینَ»[۳] صورت گرفته است نیز در همین جهت است. ذیل این آیه، حدیث آغاز دعوت این گونه نقل شده است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «فأیکم یوازرنی علی هذا الأمر، علی أن یکون أخی و کذا وکذا؛ کدام یک از شما وزیر و کمک کار من در این امر (امر رسالت) خواهد شد تا برادر من و کذا و کذا باشد.

بعد از آنکه علی (علیه السلام) این مقام را پذیرفت، پیامبر به علی (علیه السلام) فرمود: «إنّ هذا أخی و کذا و کذا؛ تو برادر من و کذا و کذا هستی».[۴]

با مراجعه به تاریخ طبری به دست می­ آید که به جای کذا و کذا «إنّ هذا أخی و وصیی وخلیفتی فیکم» بوده، که دست تحریف آنها را حذف کرده و به جای آن کلماتی مبهم قرار داده است.[۵]

• در کتاب صحیح بخاری (چاپ دار الفکر، بیروت) بخاری حدیثی را درباره متعه (ازدواج موقت) آورده است. او چنین نقل می کند: «عن عمران بن حصین قال: نزلت آیه المتعه فی کتاب الله ففعلناها مع رسول الله (صلی الله علیه و آله) و لم­ ینزل قرآن یحرمه ولم ینه عنها حتی مات: قال رجل برایه ما شاء، قال محمد: یقال إنه عمر؛

عمران بن حصین می گوید: آیه متعه در کتاب خدا نازل شد و ما این کار را با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) انجام دادیم (یعین هنگامی که همراه حضرت بودیم این عمل را انجام می دادیم و ایشان مخالفت نمی فرمودند) و آیه‌ ای در تحریم آن نازل نشد و تا وقتی که نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) از دنیا رفت، آن را منع نکردند. بعد مردی آمد و به رای خودش عمل کرد. محمد گفت: می­ گویند: او عمر بود.

آنجا که می­ گوید: «قال رجل برأیه ما شاء»، منظورش این است که مردی آن را (متعه را) تحریم کرد. جایی که می­ گوید: «قال محمد یقال إنه عمر»، مقصود از «محمد»، محمد بن اسماعیل بخاری صاحب کتاب صحیح بخاری است.

در چاپ­ های بعدی (دار إحیاء التراث العربی، بیروت؛ دار الکتب العلمیه، بیروت؛ دار المعرفه، بیروت) جمله «قال محمد یقال إنه عمر» را حذف کرده اند و عبارت تحریف شده، چنین است: «عن عمران بن حصین قال: نزلت آیه المتعه فی کتاب الله ففعلناها مع رسول الله (صلی الله علیه و آله) ولم ینزل قرآن یحرمه ولم ینه عنها حتی مات قال رجل برأیه ما شاء».

سوالات ما از وهابیت

در اینجا چند سوالی از وهابی ها می شود که ملزم به پاسخ آنها است:

۱. ایا این کار وهابیت خیانت به فرهنگ دینی نیست؟

۲. وهابی ها با تحریف متون اسلامی چه هدفی را تعقیب می کنند؟ آیا آنان با این کار باعث انحراف مسلمانان نمی شوند؟

۳. آیا کار آنان همان کار یهودیان نیست که کتاب های خداوند را مورد تحریف قرار داده و باعث گمراه شدن یهودیان گردیدند؟

۴. اگر فرقه وهابیت خود را مسلمان و پیرو سلف می ­داند _همانطور که شعار آنان پیروی از سلف است_ باید باورهای خود را با دیدگاه‌ های سلف تطبیق دهند، نه اینکه با تحریف آثار و متون ارزشمند اسلامی، سلف را با پندارهای خود هماهنگ سازد.

نویسنده: حمیدالله رفیعی

پی نوشت ها

[۱] عبدالقادر عبدالصمد، الرد علی کتاب أصول مذهب الشیعه الأمامیّه الأثنی عشریّه للقفاری، بیروت: دارالوحده الإسلامیه، مطبعه التوحید، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.ص۱۸- ۱۹.

[۲] عبدالقادر عبدالصمد، الرد علی کتاب أصول مذهب الشیعه الأمامیّه الأثنی عشریّه للقفاری، بیروت: دارالوحده الإسلامیه، مطبعه التوحید، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.ص۱۸- ۱۹.

[۳] سوره شعراء، آیه ۲۱۴.

[۴] اگر فرقه وهابیت خود را مسلمان و پیرو سلف می ­داند ـ همانطور که شعار آنان پیروی از سلف است ـ باید باورهای خود را با دیدگاه‌ های سلف تطبیق دهند، نه اینکه با تحریف آثار و متون ارزشمند اسلامی، سلف را با پندارهای خود هماهنگ سازد.

[۵] محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.، ج ۲، ص ۳۲۱.