- اسلام
- قرآن
- پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)
- شیعه
- خانواده
- ادیان و مذاهب
- پرسش ها و پاسخ ها
- کتابشناسی
- کتابخانه
- چندرسانه ای
- زمان مطالعه : 6 دقیقه
- توسط : رحمت الله ضیایی
- 0 نظر
محمد بن حسن (متولد ۲۵۵ق)، مشهور به امام مهدی، امام زمان و حجت بن الحسن، دوازدهمین و آخرین امام شیعیان امامی است و به باور آنان، او همان مهدی موعود است، که پس از یک دوران طولانی غیبت، ظهور خواهد کرد. بر اساس منابع شیعی، تولد امام زمان مخفی بود و جز چند تن از یاران خاص امام حسن عسکری(ع)، کسی او را ندید از این رو پس از شهادت امام حسن عسکری(ع)، برخی از شیعیان دچار تردید شدند و توقیعات امام زمان که عموماً خطاب به شیعیان نوشته میشد و توسط نائبان خاص به اطلاع مردم میرسید، موجب تثبیت دوباره تشیع شد. امام زمان پس از شهادت پدرش، در غیبت صغری به سر برد و در این مدت، به وسیله چهار نائب خاص، با شیعیان ارتباط داشت، اما با آغاز غیبت کبری در سال ۳۲۹ق، ارتباط شیعیان با امام زمان توسط نایبان خاص پایان یافت.
آیا امام زمان (علیه السلام) با اجبار اسلام را در جهان برپا مى کند یا آنکه عملکرد ایشان به نحوه اى است که اسلام را جهانگیر مى کند یعنى تمام جهان به اسلام روى مى آورند؟
از احادیث و روایات بدست مى آید که امام زمان (علیه السلام) اسلام را با اجبار بگونه اى که مردم هیچ گونه توان مخالفت با حضرت را نداشته باشند و اختیار و اراده انسان نقش در پذیرش اسلام و حکومت مهدى (علیه السلام) نداشته باشد پیاده نخواهد کرد زیرا انسان موجودى است که همیشه در قلمرو تکلیف و اختیار در حرکت بوده است در دوران ظهور حضرت نیز همین تکلیف و اختیار موجود مى باشد.
در احادیث داریم که در هنگام ظهور قائم نیز برخى از مردم حق را اختیار مى کنند و از مهدى (علیه السلام) پیروى مى کند و برخى باطل را اختیار مى کند و رو در روى حضرت مهدى (علیه السلام) مى ایستند که اینان نابود مى شوند.
امام باقر (علیه السلام) فرموده است: حضرت مهدى (علیه السلام) به سوى کوفه رهسپار مى شود. در آنجا شانزده هزار نفر مجهز به سلاح در برابر حضرت مى ایستند، آنان قاریان قرآن و دانشمندان دینى هستند که پیشانى هایشان از بسیارى عبادت پینه بسته، چهره هایشان در اثر شب زنده دارى زرد شده است، نفاق سراپایشان را پوشانده است.
آنان یک صدا فریاد بر مى آورند: اى فرزند فاطمه! از همان راه که آمده اى باز گرد، زیرا به تو نیازى نداریم، حضرت مهدى (علیه السلام) در پشت شهر نجف پس از ظهور روز دوشنبه تا شامگاه بر آنان شمشیر مى کشد و همه را از دم تیغ مى گذراند و در این نبرد از یاران حضرت حتى یک نفر زخمى نمى شود( [۱].
همانطورى که از احادیث استفاده مى شود، عملکرد ایشان یعنى رفتار قاطعانه و قدرت شمشیر حضرت یکى از عوامل مى تواند باشد که در پیاده کردن اسلام در جهان نقش خواهد داشت ولى عوامل دیگر مانند: آمادگى جهانى، سلاح مدرن، سلاح علم و انتخاب کار گذاران لایق نیز نقش عمده خواهند داشت که به ذکر هر کدام به طور اختصار پرداخته مى شود:
۱- برخورد جدى و قدرتمندانه با ستمگران
دیگر آن روزگار نخواهد بود که پیامبران و امامان مردمان را موعظه کنند و بسیارى از مردم گوش فرا ندهد و سرگرم جنایت و فساد باشند بگونه اى که پیامبران را بکشند و سنت هاى آنان را محو کنند. حضرت شمشیر در میان نابکاران مى نهد و از احدى توبه نمى پذیرد.
قال الباقر (علیه السلام): إن رسول اللّه (صلى الله علیه و آله و سلم) سار فى امته باللّین، کان یتألف الناس و القائم یسیر بالقتل… و لا یستتیب احداً…
امام باقر (علیه السلام) فرمود: «رسول خدا با امت خویش به نرمى و محبّت رفتار مى نمود ولى امام مهدى (علیه السلام) با کشتن با آنان برخورد کند…و کسى را به توبه فرا نخواند…»[۲]
۲- آمادگى جهانى[۳]
بطورى که از روایات استفاده مى شود پیروزى امام زمان (علیه السلام) به آمادگى جهان نیز بستگى دارد وقتى جهان حالت پذیرش براى حکومت جهانى پیدا کرد و انسان جنگ زده صلح طلب شد پیروزى انقلاب حضرت مهدى (علیه السلام) تحقق مى پذیرد.
در بعضى از روایات آمده است که پیدایش این آمادگى جهانى بر اثر یک جنگ وحشتناک است که انسان جنگ زده بدنبال آب حیات صلح و آرامش مى رود. امام صادق (علیه السلام) فرموده است: حکومت جهانى و رهبرى واحد تحقق پیدا نمى کند مگر روزى که در یک جنگ ویرانگر دو سوم بشر نابود شوند.[۴]
۳- سلاح برتر و مدرن
در بعض روایات آمده است که حضرت مهدى (علیه السلام) از سلاح برتر بهره مند است که جهان تسلیم خواهد شد. پس سلاح ایمان و آلات جنگ مدرن نقش عظیمى مى تواند داشته باشد.[۵]
۴- سلاح علم و دانش
در بسیارى از احادیث به این واقعیت اشاره مى شود که امام زمان (علیه السلام) با قدرت علمى مغزها را متوجه خود مى نماید و جهان علم به او ایمان مى آورند. امام صادق (علیه السلام) فرموده است: تا زمان انقلاب حضرت مهدى (علیه السلام) علم و دانش تا چهار کلمه ترقى مى کند اما در عصر مهدى (علیه السلام) تا ۷۴ کلمه ترقى خواهد کرد و این یکى از اسباب پیروزى است.[۶]
عوامل پیروزی بر قدرتها
البته از احادیث استفاده مى شود که عملکرد قایم (علیه السلام) یعنى رفتار قاطعانه و قدرت شمشیر یکى از عوامل خواهد بود عوامل دیگر مانند آمادگى جهانى، سلاح مدرن، سلاح علم و دانش و انتخاب کار گذاران لایق نیز نقش عمده در پیروزى و گسترش اسلام در ظهور امام زمان (علیه السلام) خواهند داشت.
در گفتار پیشوایان معصوم (علیهم السلام) جنگهاى پس از ظهور مهدى (عج) و فتوحات، به قدرت فردى و انسانى و نیروهایى نسبت داده شده است که از سراسر جهان به یارى حضرت مى شتابند ولى پیروز شدن بر تمام جهان با توجه به پیشرفت علم و صنایع جنگى قبل از ظهور حضرت، کارى است بس دشوار که علاوه بر قدرت فردى و زمینه هاى اجتماعىِ عصر قیام به امدادهاى غیبى و الهى نیز نیازمند است.
خوب است که از نقش تعیین کننده قدرت فردى و انسانى، نیروهاى مردمى و امدادهاى غیبى که در پیروزى انقلاب بزرگ جهانى حضرت مهدى (عج) مى باشد با استفاده از احادیث و روایات بطور اختصار مورد بررسى قرار بگیرد:
دیان پسر صلت مى گوید به امام رضا (علیه السلام) عرض کردم: آیا شما صاحب این امر هستید؟ فرمود: من امام و صاحب امر هستم، ولى نه آن صاحب امرى که زمین را از عدل و داد پر مى کند آنگاه که از ستم و بیداد پر شده باشد. چگونه مى توانم صاحب آن امر باشم، در حالى که ناتوانى جسمى مرا مى بینى؟
حضرت قائم کسى است که وقتى ظهور مى کند در سن پپران است ولى به نظر جوان مى آید. اندامى قوى و تنومند دارد بطورى که اگر دست را به سوى بزرگ ترین درخت دراز کند آن را از ریشه بیرون مى آورد و اگر میان کوه ها فریاد برآورد صخره ها مى شکند و از جا کنده مى شود…([۷]
در روایات نیز داریم که با گفتن تکبیر مهدى (عج) و لشکریانش دیوارهاى شهر به لرزه در مى آید و فرو مى ریزد: در هنگام قیام حضرت قائم (عج) دلهاى شیعیان آن حضرت چنان پاره هائى از پولاد مى شوند که قدرت هر مرد از آنان در روایات به اندازه قدرت چهل مرد بیان شده است.
بنابراین قدرت فردى هم در انقلاب مهدى (عج) بى اثر نخواهد بود.
نقش نیروهاى مردمى در انقلاب جهانى حضرت مهدى (عج)[۸]
در احادیث آمده است که حضرت مهدى (عج) هنگام ظهورش از مردم کمک و یارى مى طلبد و این بدان سبب است که هم مردم را به راه سعادت و حق ببرد و قیام جهانى خویش را تا جایى که ممکن است با دست و توان خود مردم به ثمر برساند. در احادیث مى خوانیم:
مهدى (عج) از مردم یارى مى طلبد. یکى از یاران خود را مى خواهد به او مى فرماید: به نزد مردم مکه برو، و بگو اى مکیان! من فرستاده مهدى ام، مهدى مى گوید: ما خاندان رحمتیم، ما مرکز رسالت و خلافتیم… مردمان به ما ستم کردند… حق ما را از ما ستاندند. اکنون من از شما یارى مى طلبم به یارى من بشتابید!([۹]
(یا ایها الناس! انا نستنصر اللّه و من أجابنا من الناس)[۱۰] «اى مردمان! ما از خدا یارى مى طلبیم و از هر کسى از مردم که دعوت ما را بپذیرد و در صف یاران ما درآید…»
(انا نستنصر اللّه الیوم و کل سلیم)[۱۱] ما امروز از خدا یارى مى طلبیم و از هر مسلمانى که در جهان هست باز هم در حدیث مى خوانیم که: هنگامى که قائم قیام کند، خداوند شیعیان را از همه شهرها، نزد او گرد مى آورد([۱۲]
از امام باقر (علیه السلام) نیز روایت شده است که بانوان نیز در این قیام بزرگ مشارکت دارند که فرمود: چون مهدى فریاد بر آورد که ما از خدا یارى مى طلبیم و از هر مسلمانى، سیصد و سیزده تن از مردان نزد او آیند که با آنان پنجاه زن نیز هست، این جماعت در مکه گرد آیند.[۱۳]
این شمار، شمار نخستین گروه از یاران مهدى است. سپس دسته دسته مردمانى که جزء یاران او خواهند بود از زن و مرد به آنان خواهند پیوست. بنابراین در پیروزى انقلاب جهانى حضرت مهدى (عج) نیروهاى مردمى، قدرت فردى و انسانى نقش عمده اى خواهند داشت.
پی نوشت ها
[۱]. مجلسى، بحار الانوار، ج ۵۲؛
[۲]. محمود بجستانى، چهل حدیث سیره مهدوى، نشر معروف، اسوه قم، چاپ سوم مرداد ۷۹، ص ۳۸؛
[۳]. محمد دشتى، شماره هاى: ب، ج، د از کتاب ایدئولوژى و عقاید اسلامى، چاپخانه مهر قم، انتشار مهرماه ۱۳۶۰، ص ۲۳۰ـ۲۲۸؛
[۴]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۷، ح ۴۴؛
[۵]. مجلسى بحارالانوار، ج ۵۲ ص ۳۲۱؛
[۶]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۷؛
[۷]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲ (مؤسسه وفا، بیروت ـ لبنان) ص ۳۲۲؛
[۸]. این قسمت گرفته شده از کتاب خورشید مغرب، محمد رضا حکیمى (چاپ و نشر فرهنگ اسلامى، چاپ ششم، زمستان ۶۸) ص ۲۹۵ـ۲۹۰؛
[۹]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، همان، ص ۳۰۷؛
[۱۰]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، همان، ص ۲۳۸؛
[۱۱]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، همان، ص ۲۲۳؛
[۱۲]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، همان، ص ۲۹۱، حدیث ۳۷؛
[۱۳]. مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، همان، ص ۲۲۳؛
منبع: مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه