کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین

مَکتَبهُ الامام اَمیرُالمؤمنین العامّه (کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین) کتابخانه‌ای عمومی در نجف (عراق) که در سال (۱۳۷۳ق ـ ۱۹۵۳م) توسط علامه امینی تأسیس شد. این کتابخانه دارای بخش‌های مختلفی بوده و توسط هیأت امناء انتخابی اداره می‌شود.

تأسیس

عبدالحسین امینی (نویسنده الغدیر) در ماه جمادی الاولی سال ۱۳۷۳ق. کتابخانه مکتبه الامام امیرالمؤمنین العامه (کتابخانه عمومی امام امیرالمومنین (ع)) را در نجف در منطقه الحویش تأسیس کرد که پس از ۲ سال و اندی در روز عید غدیر سال ۱۳۷۶ق. افتتاح شد. معماری این کتابخانه به سبک اسلامی و عربی است.[۱] [۲]

امینی این کتابخانه را وقف آستان قدس رضوی کرده است.[۳] وی در دریافت کتاب برای کتابخانه، هر کتابی را نمی‌پذیرفت. اگر کتاب خوبی به کتابخانه اهدا می‌شد که پیش از آن در کتابخانه وجود داشت، با کسب اجازه از اهداکننده، آن را می‌فروخت و کتابی دیگر برای کتابخانه می‌خرید.[۴]

بخش‌های کتابخانه

این کتابخانه دارای بخش‌های مختلفی است:

بخش اسناد و مدارک: این شامل دو قسمت بخش‌های «اسناد و مدارک عراقی و عربی» و «اسناد و مدارک غیر عربی» است.

بخش حاج محمد سعید شمس: این بخش مشتمل بر کتابخانه شخصی حاج محمد سعید شمس و وارثین او می‌باشد که از خانه‌اش به کتابخانه انتقال یافته است. او مجموعه کتب شخصی را در سال ۱۴۲۲ق به کتابخانه عمومی امیرالمؤمنین وقف کرده که بیش از چهار هزار جلد است.

بخش هایی از کتابخانه امام امیرالمؤمنین(ع)

بخش زبان‌های غیر عربی: این بخش شامل بیش از پنجاه هزار مجله و کتاب است که در موضوعات مختلف طبقه بندی شده است.

بخش کتاب‌های خطی: این بخش شامل اداره کتب خطی، مخزن کتب خطی، قسمت عکسبرداری از اسناد و مدارک، قسمت اسناد و مدارک، قسمت موزه آثار، قسمت سمعی و بصری و قسمت فیلم‌ها است.

بخش آثار و هدایا: شامل مجموعه‌ای از میراث قدیمی و نوشته‌هایی از طلا بر روی قطعه‌هایی از قالی کاشان و همچنین فرش‌های بافته شده از ابریشم و برخی آثار با ارزش دیگر.

بخش رایانه: خدمات این بخش شامل فهرست کردن همه کتاب‌های خطی و چاپی از روش هاسی جدید است.

بخش حفاظت و نگهداری کتب: شامل دو قسمت حفاظت و نگهداری کتاب‌های چاپی و کتاب‌های خطی است.[۵]

آثار موجود

تعداد کتاب‌های این کتابخانه در سال ۱۳۹۶ق.[۶] حدود ۴۲ هزار جلد بوده. از این شمار، حدود ۴ هزار نسخه خطی، ۴۰۰ نسخه عکسی، و ۷۵۰ نسخه فیلم بوده است. فهرست کتابهای خطی، در ۴ جلد و فهرست کتاب‌های عکسی در ۳ جلد نگاشته شده است.[۷]

مجله کتابخانه

کتابخانه امیرالمؤمنین (ع) مجله‌ای به نام صحیفه المکتبه به زبان عربی و فارسی منتشر کرده است. شماره‌های منتشر شده آن حاوی مطالبی درباره نسخه‌های خطی و مآخذ مهمی است که علامه امینی در کتابخانه‌های کشورهای مختلف دیده بوده است. همچنین در سراسر مجله مطالبی درباره اهمیت کتاب و کتابخانه و تأکید سخت و سفارش به مسؤولان و کارمندان کتابخانه‌ها و کتابداران بوده است تا در برخورد با مراجعان و کتابخوانان رفتاری درخور مقام کتابداری و نشر فرهنگ در اجتماع داشته باشند.[۸]

ارتباطات جهانی

امینی همواره در صدد بود تا با مراکز مهم علمی دنیا، از جمله کتابخانه‌های مهم جهان در تماس باشد، تا هر نسخه‌ای که در کتابخانه عمومی امام علی (ع) نیست را از کتابخانه‌های دیگر بخواهند و در برابر، نسخه‌هایی به آنان بدهند. از این رو، پس از تأسیس این کتابخانه، با برخی از مجامع علمی و مؤلفان و ناشران و ارباب مطبوعات کشورهای گوناگون ارتباط برقرار کرد و هدایایی میان کتابخانه امیرالمؤمنین (ع) و سایر کتابخانه‌ها مبادله شد.[۹]

پی نوشت:

1. حکیمی، حماسه غدیر، صص۳۰۶-۳۰۷.
2. فائزه سادات طباطبایی امیری، آشنایی با کتابخانه علامه امینی در کشور عراق.
3. حکیمی، حماسه غدیر، ص ۳۱۹.
4. حکیمی، حماسه غدیر، ص۳۰۸.
5. فائزه سادات طباطبایی امیری، آشنایی با کتابخانه علامه امینی در کشور عراق.
6. طبق تاریخ نگارش کتاب «حماسه غدیر» در مقدمه، ص۱۶.
7. حکیمی، حماسه غدیر، صص۳۰۸-۳۰۷.
8. حکیمی، حماسه غدیر، ص۳۰۸.
9. حکیمی، حماسه غدیر، ص۳۱۶.

منابع:

۱. حکیمی، محمدرضا، حماسه غدیر، دلیل ما، ۱۳۸۶ش.

۲. طباطبایی امیری، فائزه السادات، آشنایی با کتابخانه علامه امینی در کشور عراق، کتاب ماه کلیات، فروردین ۱۳۸۹ – شماره ۱۴۸.

منبع: ویکی شیعه