موسی عالمی بامیانی (ره)

اشاره:

عالم عامل، محقق جلیل، ادیب کامل، فقیه و اصولی فاضل، شیخ موسی عالمی بامیانی از فضلا و نام آوران حوزه علمیه بود. او در سال ۱۳۵۱ قمری در قصبه فولاد بامیان باستان افغانستان به دنیا آمد. تحصیلات در علوم دینی، راه یکاولنگ (از مناطق معروف بامیان) را در پیش گرفت. ادبیات عرب و سطوح متوسط را نزد عالم بزرگ و مدرس معروف شیخ محمد موسی یک اولنگی به پایان رساند و با آغاز آموزش سطوح عالی، تصمیم گرفت به حوزه نجف اشرف که در آن زمان از رونق و شکوه فروان برخوردار بود مهاجرت کند. از این رو در سال ۱۳۷۵ قمری وارد عراق شد و پس از زیارت عتبات عالیات، تحصیل خود را در حوزه علمیه نجف پی گرفت.

 اساتید

او در پرتو استعداد ذاتی و سخت کوشی که قوم و تبارش بدان معروفند توانست سطوح عالی را نزد اساتید مربوط به انتها برساند و وارد حوزه دروس خارج فقه و اصول آیات عظام از جمله حضرت آیت الله العظمی خوئی شود و با انضباط، پشتکار و دقت فراوان به آموزش، تحقیق و کتابت درس‌های یاد شده بپردازد و مانند بسیاری از فضلا و بزرگان آن حوزه مبارک، در کنار تحصیل و تلمذ به تدریس ادبیات و سپس سطوح متوسطه برای طلاب جوان مشغول شده توفیق یافت بارها ادبیات عرب و سطوح متوسط و عالی را پس از تحقیق تدریس کند و از این طریق در مسیر تربیت نسل جوان و گسترش علم و آگاهی خدمتی شایسته نمود .

 تالیفات

آقای بامیانی به نیکی به ارزش قلم و نقش بارز و کم بدیل آثار مکتوب در ماندگاری اندیشه‌های علمی و فرهنگ انسانی و انتقال آن به دیگران توجه داشت. از این لحاظ پس از اتمام سطوح عالی و تحقیق و پژوهش در برخی علوم اسلامی به ویژه معانی و بیان، دست به قلم برد و مفصل‌ترین شرح را برای کتاب با ارزش مطول نگاشت که در نوع خود- پس از المدرس الافضل تألیف استاد مرحوم علامه مدرس افغانی- بی‌نظیر است و بخش عمده آن در حدود سی‌سال پیش در نجف اشرف به چاپ رسید.

شرح مطول که به نام المفّصل فی شرح المطول است هر چند مهم ترین اثر نویسنده است، اما یگانه اثر وی نیست؛ بلکه آثار با ارزش و مفید دیگری نیز تألیف کرده است، از جمله:

۱. المفّصل فی شرح المطول

۲.شرح حاشیه ملا عبدالله

۳.شرح الرسائل

۴. تقریرات فقه آیت الله العظمی خویی

۵. تقریرات اصول معظم له.

آیت الله محمد عیسی محقق خراسانی درباره شخصیت علمی و آثار با ارزش وی به ویژه کتاب المفصل فی شرح المطول، به تفصیل سخن گفته است که، خلاصه آن بدین قرار است:  به نظر من اگر هیچ اثر علمی و خدمات تبلیغی و آموزشی از وی جز المفصل فی شرح المطول سراغ نمی‌داشتیم، این اثر در جاودانی یاد و خاطره و ارائه آرا و بیان نظریات علمی او کافی بود و تسلط او را در میادین گوناگون علمی و صحنه‌های متنوع دانش به اثبات می‌‌رساند. او در این کتاب از آثار مفید گذشتگان استفاده کاملی برده، اما در شیوه و روش به گذشتگان اقتدا نکرده است، بلکه طرحی نو در انداخته و سبکی تازه ابداع نموده است؛ لذا علاوه بر نقلیات، از علوم متعدد دیگر نیز استفاده کرد و در مجموع اثری با ارزش و ماندگار آفریده است…  و درباره شخصیت علمی ایشان چنین نوشته است:  او علامه شریف، فاضل جلیل از فضلای بزرگوار حوزه علمیه نجف و از مفاخر آن است…  و در جای دیگر آورده است:  او فاضل، محقق و ادیب است و انتظار می‌رود در آینده از رهبران فکری شمرده شود و با آن که سن و سال چندانی ندارد، در میدان تحقیق و تدریس و تألیف، خوب ظاهر شده است.

وفات

سرانجام این عالم پرتلاش در اوج فعالیت علمی و فرهنگی، ناگهان حق را لبیک گفته در سال ۱۳۹۲ قمری درگذشت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.