احتجاج امام علی(علیه السلام) با مرد یهودی

ابوطفیل عامر بن وائله می‌گوید: آن گاه که لقب «امیرالمؤمنین» برای خلیفه دوم تثبیت گردید، روزی نزد او نشسته بودیم که مردی یهودی از اهل مدینه وارد شد. وی بر این باور بود که از نوادگان هارون، برادر حضرت موسی است! نزد خلیفه ایستاد و به وی گفت: ای امیرمؤمنان! کدام یک از شما آگاه‌تر به دانش پیامبر و کتاب پروردگارتان هستید تا من از او آنچه را می‌خواهم، پرسش کنم؟!

خلیفه اشاره‌ای به سمت علی بن ابی‌طالب(علیه السلام) کرد، مرد یهودی گفت: آیا چنین است ای علی!؟ امام فرمود: آری، هر چه می‌خواهی بپرس. مرد  یهودی گفت: از تو درباره سه مطلب پرسش می‌کنم، بعد از سه مطلب و سپس از یک مطلب. امام علی(علیه السلام) فرمود: برای چه نمی‌گویی از هفت مطلب از تو پرسش می‌کنم؟!

یهودی گفت: زیرا سه مطلب از شما می‌پرسم، اگر پاسخ صحیح دریافت کردم، از سه مطلب دیگر سؤال می‌کنم، و اگر جواب صحیح دادید، مطلب آخر را می‌پرسم؛ اما اگر در سه مطلب اول خطا کردید، دیگر از شما سؤالی ندارم. فرمود: تو از کجا می‌دانی که جواب‌های من به شما صحیح است یا خطا؟

در این هنگام، مرد یهودی از جیب لباس خود کتاب کهنه‌ای را خارج کرد و گفت: این کتاب را که من از پدران و اجدادم به ارث برده‌ام، املای حضرت موسی و دست خط هارون است. در این کتاب مطالبی که می‌خواهم بپرسم، وجود دارد.

امام علی(علیه السلام) فرمود: پس باید در صورتی که جواب صحیح به تو دادم، به سرعت اعتراف کنی. مرد یهودی گفت: به خدا سوگند! اگر جواب مرا به شکل صحیح بدهی، حتماً در جلوی چشمان شما تسلیم خواهم شد. امام فرمود: پس بپرس.

مرد یهودی گفت: به من بگو اولین سنگی که بر زمین قرار گرفت، کدام بود؟ اولین درختی که بر زمین رویید، چه بود؟ اولین چشمه‌ای که بر زمین جوشید، چه نام داشت؟

امام علی(علیه السلام) فرمود: ای یهودی! اولین سنگ روی زمین، حجرالأسود بود که خداوند آن را همراه حضرت آدم در بهشت قرار داد، سپس آن را به عنوان رکن بیت خود (خانه کعبه) قرار داد؛ به گونه‌ای که مردم آن را مسح کرده، می‌بوسند و عهد و میثاق خود را با پروردگار خویش با آن سنگ تجدید می‌کنند؛ اگر چه یهودیان بر این باورند که اولین سنگ، همان صخره‌ای است که در بیت المقدس وجود دارد. مرد یهودی با شنیدن اولین پاسخ، بلافاصله گفت: خدا را شاهد می‌گیرم که درست گفتی.

امام علی‌(علیه السلام) فرمود: اما اولین درختی که روی زمین رویید، درخت خرمایی بود که میوه‌ای به نام عَجوَه داشت و خداوند آن را در بهشت با حضرت آدم قرار داد؛ اما یهودیان بر این باورند که آن درخت، درخت زیتون است. مرد یهودی با شنیدن این پاسخ، گفت: خدا را شاهد می‌گیرم که درست گفتی.

امام فرمود: اما اولین چشمه‌ای که روی زمین جوشید، چشمه حیاتی است که یار همراه موسی در آن، ماهی شور را از روی فراموشی جا گذاشت و وقتی آب چشمه با آن ماهی تماس پیدا کرد، ماهی زنده شد و حرکت کرد. مرد یهودی گفت: خدا را شاهد می‌گیرم که بی‌گمان درست گفتی.

امام علی(علیه السلام) به او فرمود: بپرس! یهودی گفت: به من بگو آیا در امت اسلامی بعد از پیامبرشان پیشوای عادلی وجود دارد؟ به من بگو منزلگاه ابدی محمد کجاست و او در کجای بهشت جای دارد؟ همچنین چه کسانی با او در آن منزلگاه ساکن و محشورند؟

امام علی(علیه السلام) فرمود: ای یهودی! برای این امت بعد از پیامبرشان دوازده پیشوای عادل مقرر گردیده که مخالفت مخالفان و دشمنان آنان، بدان‌ها هیچ ضرری نمی‌رساند. یهودی با شنیدن این جواب مجدداً پاسخ را تصدیق کرد.

امام فرمود: اما منزلگاه محمد(صلی الله علیه و آله) در بهشت، همان بهشت عدنی است که در وسط بهشت قرار داشته، نزدیک‌ترین نقطه به عرش الهی محسوب می‌گردد. یهودی گفت: راست گفتی.

امام فرمود: اما کسانی که با محمد(صلی الله علیه و آله) در بهشت فوق محشور می‌شوند، همان دوازده پیشوا هستند. یهودی گفت: خدا را شاهد می‌گیرم که درست گفتی.

امام علی(علیه السلام) فرمود: بپرس! یهودی گفت: از وصی محمد(صلی الله علیه و آله) برایم بگو که از خانواده و اهل او محسوب می‌گردد، چقدر بعد از وی در دنیا زندگی می‌کند؟ آیا با مرگ طبیعی از دنیا می‌رود یا کشته می‌گردد؟

امام علی(علیه السلام) فرمود: ای مرد یهودی! او بعد از پیامبر، سی سال زندگی می‌کند. بعد امام اشاره‌ای به سر خود کرده، فرمود: سر او با خون خضاب می‌گردد! مرد یهودی این کلام امام علی(علیه السلام) را نیز تصدیق کرد و بلافاصله گفت:

«اشهد ان لا اله الاّ الله و أنّ محمداً رسول الله و أنّکَ وصیّ رسول الله».۱

پی‌نوشت‌:

۱ . کمال الدین، ص۱۷۲؛ بحارالانوار، ج۱۰، ص۲۰ـ۲۲.