معرفی تائوئیسم

اشاره:

تائوئیسم عبارت از یک روش و سیستم فلسفی است که در مملکت چین به صورت مذهب عمومی و عامیانه رواج دارد. کلمه تائو به معنی طریق و صراط است و به اصطلاح نیرویی است که زمین را به آسمان می پیوندد. این نیرو که از حرکت آسمان به ظهور می رسد موجب و موجد مظاهر حیات در کره زمین می شود.^[۱]  

از تائو دو اثر صادر می شود. اولی را یین Yin گویند و دو می را یانگYang. اولی قوه مثبت و دومی قوه ای منفی است اولی اصل مذکر عالم طبیعت و دومی اصل مونث آن است و آن هردو، نفس یا دو روحند که گاهی تعارض دارند و گاهی تلائماز این دو حالت اشیای عالم و افراد بنی آدم به وجود می آیند. یانگ منبع نور آسمانی است و حرارت و جنبش آسمانها و ایجاد کننده سفیدی و اعداد فرد است. ثمرات سعادات زندگی از آن تراوش می کند. ولی یین منبع ظلمت زمینی است سردی و سکون زمین از اوست و او موجد سیاهی و اعداد فرد است.

    یین با ذرات خشن شریر آمیخته می شود و کرات مضر به وجود می آید که کوی Kwi نام دارند. یانگ با ذرات لطیف خیر اختلاط یافته، کرات نافعه را ایجاد می کند که شنShen گفته می شوند. خدایان همه از جنس شن هستند ولی آدمیان مخلوطی از شن و کوی می باشند. چون مرک فرا می رسد گوهر لطیف پاک، شن به آسمان صعود می کند و جرم خشن و ناپاک کوی در زمین می ماند.^[۲]  

    مؤسس تائوئیزم حکیمی به نام لائوتزو Lao Tzu(لائوتسه)  بوده است که در حدود ۶۰۰ق.م. تولد یافته  و حکیمی دیگری به نام شانگ تزو متولّد ۳۳۰ق.م. اسلوب فلسفی او را تکمیل کرد.^[۳] درباره زندگانی او مطلب کم است حتی بعضی گفته اند تائو وجودی ندارد. او در سال ۶۰۴ق.م در بخش مرکزی چین متولد شده و بعدها به مناصب حکومتی رسیده و سپس منزوی گشته و نگهبان شهر به او می گوید کتابی بنویس و او کتابی می نویسد که ۵ هزار کلمه داشت که بعدها کتاب مقدس آیین لائوتسه شد. و در سال ۵۱۷ق. م وفات پیدا می کند.^[۴]

 تاثیر گذاری آیین تائو ئیزم بر کنفوسیوس دلیل بر این است آیین تائو قبل از آیین کنفوسیوس به وجود آمده است.^[۵]

در آیین تائو پنج قاعده به نام منهیات عبارت اند از:

۱. قتل مکن، ۲. شراب منوش، ۳. دروغ مگو، ۴. دزدی مکن، ۵. مرتکب زنا مشو.

 و ده فضلیت هم که در این آیین مورد پسند است عبارت اند از: ۱- محبت والدین ۲- وفاداری به خاقان و به معلمان ۳- مهربانی با تمام مخلوقات ۴- صبر و خویشتن داری از اعمال بد ۵- فداکاری در راه خدمت به بشر ۶- آزاد کردن بندگان ۷- کندن چاه و دست یابی به آب و کاشتن درخت ۸- ساختن راها ها و پل ها ۹- تعلیم و آموزش نادانان ۱۰- خواندن کتابهای مقدس و تقدیم هدایا به درگاه خدایان.

     کتاب دائوده جینگ (کتاب طریقت و فضیلت) که لائوتسه به هنگام خروج از شعر نوشت، لاکن برخی معتقدند این کتاب بعدها نوشته شده چون به زندگانی مؤسس آیین دائوهم اشاره دارد.

در دین چین باستان مرگ پایان زندگی نیست و ارواح نیاکان جایگاهی بلندی در این دین دارد. در آیین تائو هم سخنان بسیاری درباره ارواح و حسابرسی نیکوکاران و بدکاران وجود دارد. هر چند برخی گفته اند این مطالب از ادیان دیگر وارد این آئین شده است. ^[۶]

پی نوشت:

[۱] . علی اصغر حکمت، تاریخ ادیان،ص۱۲۹، تهران،نشر پژواک کیوان،اول، ۱۳۸۷ش.

[۲] .همان.

[۳] . همان، ص۱۳۰.

[۴] . جان بایرناس، تاریخ جامع ادیان، علی اصغر حکمت، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۲، ص۳۶۲– ۳۵۹

[۵]  تاریخ ادیان، ص۱۳۰.

[۶] . عبدالرحیم سلیمانی‌ اردستانی، سیری در ادیان زنده جهان(غیر از اسلام)، قم، آیت عشق، ۱۳۸۳، ص۱۱۹، ص۱۵۴، ص ۱۲۲ – ۱۲۰