معجزات الهی در هنگام ولادت حضرت محمد(صلی الله علیه و آله)

چکیده:

یکی از دلایل نبوت انبیای الاهی مسأله اعجاز و کارهای خارق العاده ای است که از آنها برای اثبات حقانیت شان سر می زدند بر این اساس پیامبر خاتم حضرت محمد مصطفی  افزون بر قرآن کریم که معجزه جاویدانه است، ارهاصات و معجزات فراوانی داشته است. هم پیش نبوت ایشان و هم بعد از نبوت و رسالت، حتی هنگام تولد ایشان معجزاتی در عالم تکوین رخ می دهد مانند خشک شدن دریاچه ساوه، خاموش شدن آتش کده فارس، شکست برداشتن طاق کسری و … که در این نوشته به طور مختصر به آنها اشاره خواهد شد.

تولد پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)

با میلاد پیامبر(صلی الله علیه و آله)، خاتم پیامبران (علیه السلام)، پرونده نبوت برای همیشه مختومه شد. تمام أنبیاء (علیه السلام)، از حضرت آدم(علیه السلام) تا حضرت عیسی (علیه السلام)، بشارت آمدن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را به پیروان‌شان داده بودند و پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) در ‌چنین ایامی قدم به عرصه گیتی نهاد.

 بیش از ۱۴۰۰ سال پیش در روز ۱۷ ربیع‌الاول، کودکی در شهر مکه چشم به جهان گشود نام مبارکش محمد بن عبدالله و در تورات و برخی کتب آسمانی”احمد” نامیده شده است. آمنه، دختر وهب، مادر حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) پیش از نامگذاریِ فرزندش توسط عبدالمطلب به محمّد، وی را «احمد» نامیده بود کنیه حضرت محمد (صلی الله علیه و آله)ابوالقاسم و ابوابراهیم است و القاب حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) رسول اللّه، نبی اللّه، مصطفی، محمود، امین، امّی، خاتم، مزّمل، مدّثر، نذیر، بشیر، مبین، کریم، نور، رحمت، نعمت، شاهد، مبشّر، منذر، مذکّر، یس، طه‏ و…

حضرت محمد (صلی الله علیه و آله)، آخرین پیامبر الهی، بنیان‏گذار حکومت اسلامی و نخستین معصوم در دین مبین اسلام.

برابر رسم خانواده‌های بزرگ مکه “آمنه” پسر عزیزش، محمد را به دایه‌ای به نام حلیمه سپرد تا در بیابان گسترده و پاک و دور از آلودگی‌های شهر پرورش یابد. “حلیمه” زن پاک سرشت مهربانی بود. حضرت ۶ ساله بود که همراه مادر برای دیدار خویشان به یثرب (مدینه) رفت‌، اما آمنه نیز در بازگشت، بیمار شد و درگذشت و او را در ابواء نزدیک مدینه به خاک سپردند. محمد (صلی الله علیه و آله) از این پس در کنف حمایت جدش عبدالمطلب قرار گرفت، اما او نیز در ۸ سالگی وی درگذشت و سرپرستی محمد (صلی الله علیه و آله) بر عهده عمویش ابوطالب گذارده شد. ابوطالب در سرپرستی برادرزاده‌اش کوششی بلیغ می‌کرد. در سفری تجارتی به شام او را با خود همراه برد و هم در این سفر، راهبی بحیرا نام، نشانه‌های پیامبری را در او یافت و ابوطالب را از آن امر مطلع ساخت.

نخستین زنی که افتخار همسری حضرت محمد (صلی الله علیه و آله)را یافت، خدیجه بنت خویلد بود. حضرت محمّد(صلی الله علیه و آله) پیش از رسیدن به مقام رسالت، در سن ۲۵ سالگی با این بانوی بزرگوار ازدواج نمود و ثمره این ازدواج بانوی نخست خلقت حضرت زهرا (س) است.

به مناسبت ولادت حضرت به مختصر معجزاتی از زمان ولادت این خاتم پیامبران اشاره می‌کنیم:

معجزات زمان تولد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بیشتر و عجیب‌تر از اتفاقات رخ داده در زمان دیگر انبیا (علیه السلام) است تا اینکه مردم را با این معجزات و امور خارق‌العاده آماده پذیرش امانت مهم الهی کنند.

همزمان با تولد و کودکی هر پیامبری، معجزات و امور خارق‌العاده‌ای در جهان اتفاق می‌افتد که هدف از آن، آماده ساختن مردم برای پذیرش ادعای بعدی آن پیامبر است.

به عنوان مثال زمانی که حضرت موسی (علیه السلام) متولد شد خداوند متعال به مادرش وحی کرد که او را روی تخته‏‌ای بگذارد و به آب اندازد و او چنین کرد و خداوند، موسی (علیه السلام) را در حمایت فرعون که هزاران کودک را از ترس متولد شدن موسی (علیه السلام) کشته بود پرورش داد و این یک امر خارق العاده محسوب می‌شود.

یا مثلا حضرت عیسی (علیه السلام) بدون پدر متولد شد و در حالی که هنوز در گهواره بود با زبان فصیحی سخن گفت و از آینده خبر داد و این مساله معجزه ایشان در زمان نوزادی بود.

به این امور یعنی به معجزاتی که قبل و هنگام تولد هر پیغمبری اتفاق می‌افتد «اِرهاص» می‌گویند.

توضیح بیشتر اینکه «ارهاص» در لغت به معنای آماده ساختن و محکم کردن است، و در اصطلاح، وقوع کارهای خارق‌العاده‏‌ای است که قبل از تولد، هنگام تولد و پیش از ادعای نبوت از سوی پیامبر، انجام می‌گیرد.

چون پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) بزرگترین پیامبر خداوند است که بر بشریت نازل شده و شریعت آن حضرت، کامل‌ترین شریعت الهی است، و از طرفی دیگر این شریعت کامل خداوندی تا قیامت زنده و پویا خواهد ماند و آخرین و کامل‌ترین عقاید، اخلاق و احکام را به همراه دارد لذا معجزات و ارهاصات زمان تولد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بیشتر و عجیب‌تر از ارهاصات دیگر انبیا بوده تا اینکه مردم را با این معجزات و امور خارق العاده آماده پذیرش امانت مهم الهی کنند.

با این توضیح روشن شد که هدف مهم «اِرهاص» آماده کردن مردم برای پذیرش نبوت پیامبری است که قرار است متولد شود.

مهمترین ارهاصاتی که قبل از تولد و همچنین هنگام تولد پیامبر عظیم الشان اسلام (صلی الله علیه و آله) اتفاق افتاد – مطابق چند روایت نقل شده از حضرت امیرالمومنین علی (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام) چنین است:

از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است که ابلیس تا هفت آسمان بالا می‌رفت و مسائل غیبی را گوش می‌داد و اخبار آسمان‌ها را می‌شنید، وقتی حضرت عیسی( ع) متولد شد او را از سه آسمان منع کردند و (بعد از آن) تا چهار آسمان بالا می‌رفت و چون حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) متولد شد او را از همه آسمان‌ها منع کردند و شیاطین را با تیرهای شهاب از درهای آسمان‌ها راندند.

صبح روزی که حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله) متولّد شد، همه بت‌های عالم به رو بر زمین افتادند.

در آن روز ایوان کسری یعنی پادشاه عجم لرزید و ۱۴ کنگره آن افتاد.

در آن روز دریاچه ساوه که سال‌ها آن را می‌پرستیدند فرو رفت و خشک شد.

وادی سماوه که سال‌ها کسی آب در آن ندیده بود آب در آن جاری شد.

آتشکده فارس که هزار سال خاموش نشده بود در آن شب خاموش ‍ شد.

طاق کسری از میانش شکست و دو قطعه شد.

نوری در آن شب از طرف حجاز ظاهر شد و در عالم منتشر گردید تا اینکه به مشرق رسید.

در آن صبح، تخت همه پادشاهان وقت، سرنگون شده بود.

در آن روز، همه پادشاهان وقت، لال شده بودند و نمی‌توانستند سخن بگویند.

در آن روز، علم کاهنان از بین رفت و سِحر ساحران باطل شد

حضرت آمنه (علیه السلام) مادر گرامی حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) گفت: والله که چون پسرم متولد شد، دستهایش را بر زمین گذاشت و سر به سوی آسمان بلند کرد و به اطراف نظر کرد پس از او نوری ساطع شد که همه چیز را روشن کرد و به سبب آن نور، قصرهای شام را دیدم و در میان آن روشنی، صدائی شنیدم که می‌گفت: بهترین مردم را به دنیا آوردی، پس او را «محمّد» نام کن.

در روایت وارد شده که شیطان در میان فرزندان خود فریاد زد تا همه نزد او جمع شدند و گفتند: چه چیز تو را اینچنین پریشان کرده است؟ گفت: وای بر شما! از اوّل شب تا به حال احوال آسمان و زمین را متغیّر می‌یابم، حادثه عظیمی در زمین واقع شده است که از وقتی که عیسی (علیه السلام) به آسمان رفته، مثل آن واقع نشده است، بروید و بگردید و تفحّص کنید که چه امر غریب حادث شده است؛ پس متفرّق شدند و گردیدند و برگشتند و گفتند: چیزی نیافتیم. شیطان گفت که تحقیق این امر، کار من است. پس در دنیا جولان کرد تا به حرم (محدوده حرم در سرزمین وحی که بدون احرام نمی‌شود وارد آنجا شد) رسید، دید که ملائکه اطراف حرم را گرفته‌اند، چون خواست که داخل شود ملائکه بانگ بر او زدند پس برگشت و مانند گنجشکی کوچک شده و از جانب کوه حِرا داخل شد، جبرئیل گفت: برگرد ای ملعون! گفت: ای جبرئیل، سؤالی دارم، بگو امشب چه اتفاقی افتاده؟ جبرئیل گفت: محمّد (صلی الله علیه و آله)، بهترین پیغمبران، امشب، متولّد شده است. پرسید که آیا مرا در او بهره‌ای هست؟ گفت: نه، پرسید که آیا در امّت او بهره دارم؟ گفت: بلی، ابلیس گفت: راضی شدم.

از حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) روایت شده است که همه دنیا در آن شب روشن شد و هر سنگ و کلوخ و درختی خندید و هر آنچه در آسمان‌ها و زمین بود خدا را تسبیح گفت.

فهرست  منابع:

۱.فرهنگ معارف اسلامی، سید جعفر سجادی، ماده ارهاص
۲.کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، علامه حلی، ص ۵۹۳
۳.تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ج ۲۷، تفسیر سوره فیل
۴.منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، قسمت معجزات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
۵.تفسیر کوثر، یعقوب جعفری، ج ۳، ص ۲۹۹
۶.کتاب ولادت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و شرح زندگانی آن حضرت تا ازدواج با خدیجه
۷.کتاب دوران زندگی حضرت محمد صلی الله علیه و آله