- اسلام
- قرآن
- پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)
- شیعه
- خانواده
- ادیان و مذاهب
- پرسش ها و پاسخ ها
- کتابشناسی
- کتابخانه
- چندرسانه ای
- زمان مطالعه : 13 دقیقه
- توسط : حمید الله رفیعی
- 0 نظر
اشاره:
با گذشت زمان نه تنها شور و حرارت عزاداری عاشورا کم رنگ نشده بلکه گستره آن حتی کشورهای غیر اسلامی هم دربرگرفته است. عزاداری امام حسین با فرهنگها و رسمهای مختلف مردم جهان هر ساله در ماه محرم و به خصوص در روز عاشورا با شکوه خاصی برپا می شود. این مقاله مطالبی را بیان نموده که رعایت آنها در مراسم عاشورا و برگزاری مراسم عزاداری لازم می نماید.
امام حسین(علیه السلام) بر اثر تهاجم عمّال حکومت ناچار شد از مدینه خارج گردد، در هنگام حرکت خود از مدینه اهداف خود را این گونه شرح داد:
۱. «من از روى خودخواهى و خوشگذرانى و یا براى فساد و ستمگرى قیام نکردم، من فقط براى اصلاح در امّت جدّم از وطن خارج شدم. می خواهم امر به معروف و نهى از منکر کنم و به سیره و روش جدّم و پدرم على بن ابیطالب عمل کنم.» در این سخن چند نکته مهمّ، شایان توجّه است: ۱ ـ اصلاح امّت، ۲ ـ امر به معروف و نهى از منکر، ۳ ـ تحقّقِ سیره و روش پیامبر و على(علیهم السلام).
۲. آن حضرت در مقام دیگرى فرموده است:«بار خدایا! تو می دانى که آنچه از ما اظهار شده براى رقابت در کسب قدرت و دستیابى به کالاى دنیا نبوده، بلکه هدف ما این است که نشانه هاى دینت را به جاى خود برگردانیم و بلادت را اصلاح نماییم، تا ستمدیدگان از بندگانت امنیّت یابند و به واجبات و سنّتها و دستورهاى دینت عمل شود.» در این سخن هم چند نکته قابل توجّه است:
۱. برگرداندن نشانه و علائم دین به جاى اصلى خود
۲. اصلاحات در همه شهرها
۳. ایجاد امنیّت براى مردم
۴. فراهم ساختن زمینه عمل به واجبات و مستحبّات و احکام الهى
آثار مجالس عزادارى
۱. زنده نگهداشتن اسلام.
۱. نمایان ساختن چهرۀ واقعى اسلام.
۲. محوریت اهل بیت علیهم السلام در مجالس.
۳. پایدارى عشق حسینى علیه السلام
۴. پیام رسانى، پیامهاى عاشورا: زدودن غبار جهل و نادانى، امر به معروف و نهى از منکر، اصلاح طلبى، پرهیز از ذلت، آزادمنشى، مبارزه با ظلم و ستم، دفاع از حق در برابر باطل، اخلاص، آگاهى دادن به مردم و…
۵. بیان فرهنگ و ارزشهاى الهى و فضایل ائمه علیهم السلام. امام باقر(علیه السلام) فرمود: به درستى که در مجالس شما و سخن گفتنتان احیاى (امر) ما مى باشد و بهترین مردم پس از ما کسى است که ما را در یادها قرار دهد و امر ما را در آن محافل مطرح کند و مردم را به سوى اهل بیت (علیهم السلام) فرا بخواند.(مقتل مقرم)
۶. معرفى چهره واقعى امویان: اگر نبود فداکارى پاسدار عظیم الشأن اسلام حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) و شهادت جوانمردانه پاسداران و اصحاب فداکار او، اسلام در خفقان بنى امیه و رژیم ظالمانه آنان وارونه معرّفى مى شد و زحمات نبى اکرم (صلى الله علیه وآله) و اصحاب فداکارش به هدر می رفت.(امام خمینى ۹/۴/۵۸)
۷. عزت و سربلندى
۸. معرفى مؤمنان واقعى و مسلمان نمایان: امام حسین(علیه السلام) در یکى از سخنانش فرمود: به راستى که مردم همگى دنیاپرستند و دین بر سر زبان آنان است و تا هنگامى که براى آنان وسیلۀ زندگى است، مى چرخانندش و آن گاه که به بلا آزموده شدند، دینداران اندکند.(تحف العقول/۲۴۹)
۹. نترسیدن از کمى پیروان: امام على (علیه السلام) فرمود: در رفتن به راه هدایت از اندک بودن پیروان، هیچ گاه ترس و هراس نداشته باشید.(بحار/۲-۲۶۶)
۱۰. عمل به تکلیف
۱۱. حمایت از ولى امر
۱۲. راضى بودن به رضاى حق تعالى
۱۳. تقویت عاطفه
شهید مطهرى در همین باره مى نویسد: «این بسیار نظر بزرگ و عمیقانه اى بوده است. یک دوراندیشى فوق العاده عجیب و معصومانه اى بوده که گفته اند، براى همیشه این چاشنى را شما از دست ندهید. چاشنى عاطفه، ذکر مصیبت حسین بن على (علیه السلام) امیرالمومنین علیه السلام امام حسن علیه السلام یا ائمه دیگر، یا حضرت زهرا علیها السلام این چاشنى عاطفه را حفظ و نگهدارى بکنیم.»(سیره نبوى ۵۸)
۱۴. حضور فعال در مباحث روز
امام صادق(علیه السلام) در یکى از سفارشات خود به شیعیان چنین فرمود: اى داود، به دوستان و شیعیانمان سلام برسان و مى گویم: خداوند بیامرزد بندگانى را که گرد یکدیگر جمع شوند و درباره ما گفت وگو کنند که در این صورت نفر سوم آنان فرشته اى خواهد بود که براى آن دو طلب آمرزش مى نماید و هرگاه دو نفر جمع شوند تا درباره ما سخن گویند خداوند به وجودآنان بر ملائکه مباهات مى کند، اگر اجتماع کردید و مشغول دستورات ما شدید، چرا که اجتماع کردن شما سبب زنده شدن دستورات ما مى باشد. بهترین مردم کسانى هستند که در اجتماع خود پیرامون ما سخن بگویند و مردم را نیز بدین کار فراخوانند.(وسایل الشیعه ۱۶/۳۴۸ح ۲۱۷۳۱)
۱۵. جلوه گری شکوه و عظمت مؤمنین (مجالس پررونق)
۱۶. همدلی، اتحاد و یکپارچگی مؤمنین با تکیه بر ریسمان محبت اهل بیت (علیه السلام)
۱۷. ایجاد شور و حرارت و غیرت دینی در جهت جانفشانی و از خودگذشتگی برای پاسداری و حفظ اسلام و قرآن و ارزشهای معنوی
۱۸. تعمیق عشق و محبت ائمه معصومین(علیهم السلام) با افزایش شناخت و معرفت نسبت به ایشان
۱۹. ترویج روحیه شهادت طلبی، فداکاری و جهاد در راه خدا.
عزادارى مطلوب
عزاداری هرچند با اخلاص همراه باشد تأثیر آن در نفوس آدمی و جامعه اسلامی بیشتر است، برخی از ویژگی های عزاداری مطلوب عبارتند از:
۱. رنگ خدایى دادن به جامعه
۲. معرّفى صحیح اسلام و اشاعه فرهنگ حسینی و ارزشهای عاشورایی
۳. توجّه دادن به هدف از آفرینش انسان
۴. هدایت و ارشاد مردم
۵. معرّفى الگوها
۶. محزون بودن
۷. واداشتن مستمعین به تفکر و اندیشه در مورد نهضت حسینی.
۸. ازدیاد علاقه مندى به اهل بیت (علیه السلام).
۹.رعایت موازین شرعى و آداب عزاداری و تبلیغ ارزشهای دینی، فضایل دینی و آموزه های اسلام ناب محمدی(صلی الله علیه وآله وسلم)
۱۰. بهره جستن از افراد باتجربه
۱۱. همراهى با عزاداران
(تماشاى عزاداران، عزادارى به حساب نمى آید. بنابراین، افرادى که در پیاده روها و حاشیه خیابانها توقف مى کنند، باید به جمع عزاداران بپیوندند، تا از آنان به شمار آیند.)
۱۲. تسلیت گفتن
پیامبر اکرم صلى الله وعلیه وآله وسلم هرگاه مى خواست به کسى تسلیت بگوید مى فرمود:
«آجَرَکُمُ اَللهَ وَ رَحِمَکُم» یعنى، خداوند شما را پاداش دهد و بیامرزد.
۱۳. دسته عزادارى به عنوان نماد و سمبل احیاء مقاصد اهل بیت(علیه السلام).
آسیب زدایى از مراسم عزادارى
تاریخ شیعه مملو از تلاشهای علمای متعهد در جهت احیاء و گسترش مجالس عزاداری سیدالشهداء و آسیب زدایی از آن می باشد. استاد شهید مطهری قدس سره در حماسه حسینی به گونه ای مفصل به موضوع پرداخته است.
امام خمینی(ره) در این زمینه فرموده است: (ما و هیچ یک از دینداران نمی گوئیم که با این اسم (عزاداری) هرکس هرکاری می کند، خوب است. چه بسا علمای بزرگ و دانشمندان بسیاری از این کارها را، ناروا دانسته و به نوبت خود از آن جلوگیری کرده اند.
چنانچه همه می دانیم که در بیست و چند سال پیش از این، عالم عامل بزرگوار مرحوم شیخ عبدالکریم که از بزرگترین روحانیون شیعه بود، در قم شبیه خوانی را منع کرد و یکی از مجالس بسیار بزرگ را مبدل به روضه خوانی کرد و روحانیون و دانشمندان دیگر هم چیزهایی را که برخلاف دستور دین بوده، منع کرده و می کنند).(صحیفه نور ج۱۵/۲۰۵)
در این بخش از این نوشته به برخی موارد از رفتارها و نکات که در راستای آسیب زدایی از مراسم عزاداری می باشد اشاره شده است.
۱. اعمال و رفتار ما موجب وهن اسلام و مذهب شیعه نشود.
۲. خودداری از افراط و تفریط در گفتار و کردار.
۳. پرهیز از بیان مطالب دروغ.
۴. جلوگیری از مسدود شدن معابر و گذرگاه ها در هنگام عزاداری
۵. جلوگیری از اذیت و آزار مردم.
۶. ممانعت از ترویج و گسترش خرافات.
۷. پرهیز از افسانه سازى در مورد حماسه آفرینی های شخصیت ها و شهداء کربلا.
۸. نباید امام حسین علیه السّلام را فقط پناهگاه گنهکاران معرّفى کرد.
۹. شهادت را نفله شدن ندانیم. غلط ترین غلط ها این است که ما امام حسین علیه السّلام را نفله حساب کنیم، امام حسین علیه السّلام به عکس، با هر قطرۀ خون خود یک دنیا ارزش دارد. (حماسۀ حسینى ۳/۸۲-۸۴).
۱۰. تأکید بر خلوص نیت به جای پرداختن به رقابتهای منفی.
۱۱. مراعات امور شرعى
۱۲. پرهیز از نصب شمایل و تصاویری که اساس صحیحی ندارد و علما و مراجع نصب و ترویج آن را نهی کرده اند.
۱۳. اجتناب از هرگونه رفتار، گفتار و ارائه مطالب و ترویج مسائلی که به نوعی با شئونات مراسم عزاداری سیدالشهداء (علیه السلام) متناسب نیست.
نکات مهم در مداحی و مرثیه خوانی
الف) ارزش مداحی از منظر مبارک اهل بیت(علیه السلام)
در این بخش علاوه بر نقل چند روایت در باب مداحی و مرثیه سرایی به نکاتی آسیب شناسانه در این زمینه اشاره می نماییم که حائز اهمیت است و رعایت این نکات بر غنا و معنویت مجلس می افزاید.
امام صادق علیه السّلام به جعفربن عفان فرمود:
هیچ کس نیست که درباره حسین علیه السّلام شعرى بسراید و بگرید و با آن بگریاند مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب می کند و او را می آمرزد. (رجال شیخ طوسى، ص ۲۸۹)
قال الصّادق علیه السّلام: مَنْ قالَ فینا بَیْتَ شِعْرٍ بَنَى اللّهُ لَهُ بَیْتاً فىِ الْجَنَّهِ.
امام صادق علیه السّلام: هر کس در راه ما و براى ما یک بیت شعر بسراید، خداوند براى او خانه اى در بهشت، بنا می کند.(وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۴۶۷)
قال الصّادق علیه السّلام: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى جَعَلَ فىِ النّاسِ مَنْ یَفِدُ اِلَیْنا وَ یَمْدَحُنا وَ یَرْثى لَنا.
امام صادق علیه السّلام فرمود: خدا را سپاس که در میان مردم، کسانى را قرار داد که به سوى ما می آیند و بر ما وارد می شوند و ما را مدح و مرثیه می گویند. (وسائل الشیعه ، ج ۱۰، ص ۴۶۹)
ب) مداحی از منظر مقام معظم رهبری(توصیه ها)
۱. اولِ مداحی قدری نصیحت کنید یا به جای نصایح معارف اسلامی و مناقب اهل بیت علیهم السلام را بیان کنید.
۲. خودتان را پالایش درونی کنید، همه ما احتیاج داریم و من به این پالایش بیشتر از شما احتیاج دارم.
۳. مداحی ادامه راه ستایشگران برجسته اهل بیت در دوران اختناق اموی و عباسی است. قضیه، فقط قضیه شعرخوانی نیست، بلکه مساله، مساله پراکندن مدایح و فضایل و حقایق در قالبی است که برای همه شنوندگان، قابل فهم و درک و در دل آنها دارای تأثیر است.
۴. اگر مداحی بتواند یک شعر خوب را که دارای مضمون و محتوای خوبی باشد، با صدای خوبی بخواند، این خدمت بزرگی است.
۵. شما پیوند عاطفی مردم با ائمه (علیهم السلام) را حفظ کنید که یک بخش آن هم مسائل اخلاقی است.
۶. به اعتقاد بنده، مجالس عزاداری حسینی(علیه السلام) باید از سه ویژگی برخوردار باشد: زیاد شدن محبت اهل بیت (علیهم السلام)، ایجاد معرفت بیشتر، تقویت معارف دینی.
۷. بروید اشعار قوی فارسی را در کتابهای گوناگون پیدا کنید و آنهایی را که برای تفهیم مفاهیم و عقاید و اخلاق اسلامی و یا بینش سیاسی و یا هر آنچه که امروز جامعه اسلامی به آن نیاز دارد مناسب است، برگزینید و بیاورید در محافل بخوانید.
۸. یکی از چیزهایی که باید در این اشعار باشد، عبارت از مفاهیم بلند اسلامی- مثلاً در باب توحید و نبوت است. بهترین اشعار قدما در باب توحید و نبوت، همین مداحی است که شعرای بزرگ ما در مقدمه دیوانها و مثنویهایشان ذکر کرده اند.
۹. شما مداحان امتیازتان بر گوینده نثر این است که برای تفهیم و القای مطلب، از دو هنر- هنر شعر و هنر خوانندگی- استفاده می کنید. این دو چیز مهمی است. البته خوانندگی در مقام مدح هم هنر خاصی است. معنایش هم فقط صدای خوب نیست. این هنر را باید یاد گرفت.
۱۰. بدانید که مداحی و ستایشگری ائمه (علیهم السلام) در حقیقت ستایشگری نیکی و معنویت و جهاد است، ستایشگری خورشید امامت و ولایت، خورشید حقیقتی که سعی شد آن را بپوشانند، اما همین زبانهای گویا نگذاشتند.
ج) ویژگی های مداحی مطلوب
۱. محتواى اشعار، باید از متانت، دقت، اعتبار و استناد برخوردار باشد و از سخنان سست و بى مدرک، یا دروغ و مطالب ضعیف و گاهى وهن آمیز، نسبت به معصومین «علیهم السلام» به شدت پرهیز شود.
۲. از آن جا که اشعار مدح و مرثیه، عامل انتقال فرهنگ است، باید سطح آن بالا و ارزشمند، پرمغز و عمیق باشد تا بتواند در جامعه اسلامى و هواداران امامان (علیه السلام) بینش و آگاهى ژرفى در فهم و درک آنان ایجاد نماید.
۳. اشعار در عین این که باید استوار و محکم باشد، نباید بدان گونه پیچیده و غامض باشد که براى شنوندگان و خوانندگان، گویایى و رسایى خود را از دست بدهد و نتواند با عموم مردم ارتباط برقرار نماید.
۴. به بهانه دینى و مذهبى بودن اشعار، نباید اجازه داد تا شعرهاى ضعیف و سست و فاقد قوت ادبى و صلاحیت شعرى رواج یابد.
۵. شاعران باید با درک اهمیّت و والاییشان و منزلت خویش، در اندازه مطلوب، خلوص، تقوا، ثبات قدم، عقیده و عشق والایى به امامان «علیهم السلام» باشند.
۶. شاعران اهل بیت «علیهم السلام» باید همواره با توجّه به زمان، مکان، شرایط، رسالت اجتماعى و تعهد شیعى خود را به اثبات رسانند و سروده هایشان داراى پیام و جهت باشد.
۷. شاعران باید اهل مطالعه متون و منابع باشند، شور و شعور را در اشعار خویش درآمیزند و شعرهاى پربار و مایه دار بسرایند.
۸. تأکید می شود در بین قرائت فرازهای زیارت عاشورا و ادعیه ای که از امام معصوم(علیه السلام) نقل است از مداحی یا خواندن روضه پرهیز شود.(ذکر مصیبت و مداحی در ابتدا یا در پایان متن زیارت نامه یا ادعیه بیان شود.)
در زمینه مداحی و مرثیه سرایی منابع معتبری وجود دارد که به منظور آگاهی و مطالعه علاقه مندان به تعدادی از آنها اشاره می شود (گرچه پرداختن به این موضوع و گزینش آثار مناسب به مطالعه و تحقیق جدی نیاز دارد.)
لهوف، سید ابن طاووس / مقتل الحسین(علیه السلام)، عبدالرزاق المقرّم، مکتبه بصیرتی، قم / نفس المهموم، محدث قمی، مکتبه بصیرتی، قم / خصائص الحسینیه، شیخ جعفر شوشتری / ارشاد، شیخ مفید / اعیان الشیعه، سید محسن امین / حماسه حسینی، استاد شهید مرتضی مطهری / مقتل مطهر، استاد شهید مرتضی مطهری / فرهنگ سخنان امام حسین(علیه السلام)، دارالمعروف، قم / فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، قم نشر معروف / کامل الزیارات، ابوالقاسم جعفربن محمد قولویه قمی، صدوق، تهران / مواعظ، شیخ جعفر شوشتری / پیام های عاشورا، جواد محدثی، قم نشر تحسین / مقتل الحسین (علیه السلام ) خوارزمی، مکتبه المفید، قم / مقتل الشمس ، محمد جواد صاحبی، نشر هجرت / منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، نشر جاویدان / بررسی تاریخ عاشورا، محمد ابراهیم آیتی، کتابخانه صدوق / مدرسه حسینی، مصطفی دلشاد تهرانی، نشر دریا ۱۳۷۹ / دیوان مؤید، سید رضا مؤید، نگاره، ۱۳۷۵ / ای قلبها بسوزید، ژولیده نیشابوری، سنایی ،۱۳۷۶ / نخل میثم۴ جلد، نشر حق بین، قم، ۱۳۷۸ / اصول مداحی ۲جلد، ناصری نژاد، نصایح، ۱۳۸۲ / دیوان بیدل دهلوی، کتابفروشی اسلامیه / دل سنگ آب شد، علی انسانی، نشر جمهوری، ۱۳۸۲ / گنجینه اسرار عمان سامانی، سنایی، ۱۳۷۹ / دیوان شفق، نشر هاتف، ۱۳۸۴ / دیوان طالع، اسماعیل ولی خوانی، تدوین نادعلی کربلایی، خزر، ۱۳۷۵ / نوید رحمت سیدمحمدعلی فخرایی، گلشهر، ۱۳۸۰ / چراغ صاعقه، از مدینه تا مدینه، علی انسانی، جمهوری، ۱۳۸۲
نکاتی کاربردی در برپایی مجالس عزادارى
براى بهتر برگزار شدن مراسم عزادارى، پیشنهاداتى ارائه مى گردد، امید مى رود مفید واقع شود و سبب بهبودى و اصلاح مراسم سوگوارى ها و عزادارى ها شود.
۱. دسته هاى عزادارى با پرچم و پرده هیئت (سینه زنان و زنجیرزنان) در خیابانها به حرکت درآیند.
۲. با علماء و بزرگان گفت وگو شود، تا در جلوی هیئت ها حرکت کنند، زیرا سبب تشویق دیگران مى شود.
۳. سادات نیز در صورت امکان دسته های جداگانه تشکیل دهند.
۴. نوجوانان و جوانان با آرم «خادم الحسین» به راهنمایى و خدمات بپردازند.
۵. از سوى گویندگان منابع معتبر و قابل استفاده، درباره قیام امام علیه السّلام معرّفى شود و کتابهایى که به نقل خرافات و مطالب دروغ پرداخته، نقد و بررسى و معرّفى گردد.
۶. توجیه مردم از طریق بیانیه ها و دستگاههاى ارتباط جمعى و ایجاد حساسیّت لازم نسبت به وقایع دروغ و ساختگى، تا این که خود مردم در حرکتهاى منفى شرکت نکنند.
۷. تأکید بر بیشترین استفاده از مجالس عزادارى در جهت ارشاد و هدایت مردم، به ویژه در روزهاى تاسوعا و عاشورا، که اجتماعات بیشتر است و فرصت تبلیغ ممکن مى باشد.
۸. رعایت احکام و مقررات اسلام و توجّه اهمیّت آن در عزادارى ها، حتّى دستورات مستحبى مانند: نماز اول وقت، نماز جماعت، نپوشیدن لباسهاى بدن نما در مجامع عمومى و رعایت حال فقیران و مستمندان در هنگام غذا دادن ها.
۹. مبارزه تبلیغاتى نسبت به حرکتهاى مخالف شئون اسلام، مانند: قمه زنى و برخى از شبیه خوانى ها و نوحه خوانى ها و اشعار.
۱۰. دعوت از رؤساى هیئت ها و دسته عزادارى، در جهت تبیین اهداف و پیشگیرى از کارهایى که سبب تضعیف اسلام گردد.
۱۱. تشویق شاعران و بیان کردن مسئولیت و پاداش آنان درباره اشعار و سروده ها و مطالبى که نقل مى کنند. هم چنین، باید اشعارشان سوزناک و داراى معانى بلندى باشد که مطابق با روح نهضت عاشورا است.
۱۲. کتابچه و بروشور براى همه هیئت ها تهیه و در اختیار آنان قرار داده شود.
۱۳. عزاداران همواره با مساجد در تمام سال در ارتباط باشند و حرکت آنان از مساجد باشد و در دهه محرم تا هفتمین روز شهادت امام حسین (علیه السلام) مجالس ادامه داشته باشد.
۱۴. در هیئت ها صندوقهاى امدادرسانى تشکیل شود تا در موارد لزوم به کمک نیازمندان بپردازند و همچنین به ازدواج جوانان کمک کنند.
۱۵. هیئت ها با نظم ویژه اى به عزادارى بپردازند.
۱۶. خواندن زیارت عاشورا، سپس سخنرانى توسط افراد برجسته.
۱۷. تمام عزاداران پس از مراسم از غذاى متبرک، در زمانى کوتاه و با نظمى خاص و رعایت بهداشت استفاده کنند.
۱۸. براى آموزش قرآن، نماز، احکام و دیگر مسایل اسلامى در حسینیه ها کلاس هایی برگزار شود.
۱۹. امر به معروف و نهى از منکر، از کارهاى افراد هیئتى باشد.
۲۰. مداحان و شاعران تلاش کنند، اهداف و باورهاى شیعى را در قالب اشعارى زیبا، براى نوجوانان و جوانان و دیگر اقشار مردم به شعر درآورند و در جلسات خود آن را بخوانند.
۲۱. نوجوانان و جوانان را فرصت دهند تا اشعار و مطالب خود را در جلسات بخوانند و آنان را بدین وسیله آموزش دهند.
۲۲. اعضاى هیئت ها به یکدیگر احترام گزارند، به ویژه به بزرگترهاى جلسه و شخصیت هاى بزرگ دینى و مذهبى با احترام برخورد نمایند و بزرگترها نیز، به افراد کوچکتر احترام نمایند.
۲۳. جلساتى که برگزار مى شود، سبب تعظیم شعایر مذهبى باشد، نه این که خداى ناخواسته سبب دستاویزى براى دشمنان اسلام و انقلاب گردد.
۲۴. ارزشهاى قیام امام حسین علیه السّلام و همچنین ارزشهاى انقلاب اسلامى، براى اعضاى هیئت ها توسط گویندگان، مداحان و شاعران بیان گردد.
۲۵. بین افراد و مسئولین هیئت هاى گوناگون اتحاد و الفت ایجاد گردد و به یکدیگر در موارد گوناگونى کمک و یارى رسانند و در حل مشکلات با یکدیگر مشورت کنند.
۲۶. فرهنگ وقف و نذر را گسترش دهند، اموالى را افراد ثروتمند وقف نمایند، تا در موارد لزوم از آن براى حل مشکلات هیئت بهره برداری شود.
۲۷. اشعارى که توسط افراد خوانده مى شود، داراى مضامین خلاف واقع و مضمون لهوی نباشند.
۲۸. وقایع و حوادث کربلا را بدان گونه که رخ داده ترسیم کنند، نه بدان گونه که برخى از روى ناآگاهى، یا غرضهاى خاصى براى ما تعریف کرده اند.
۲۹. در اجتماعات زنان و مردان احکام اسلامى را مراعات نمایند.
۳۰. مردان از پوشیدن لباس زنان در مراسم تعزیه خوانى ها خوددارى کنند.
۳۱. اهداف و آثار قیام امام علیه السّلام توسط گویندگان توضیح داده شود.
۳۲. آغاز حرکت هیئت ها با خواندن قرآن مجید همراه گردد.
۳۳. بر انجام واجبات اهمیّت دهند و هنگام تزاحم واجبات با مستحبات، مستحبات را ترک نمایند.
۳۴. گویندگان و نویسندگان و برپاکنندگان مراسم عزادارى، توجّه داشته باشند، مطالبى که در کتابها نقل شده و با اصول اعتقادى و مبانى فقهى شیعه سازش ندارد، یا آن که مضامین آنها بر خلاف عقل و منطق مى باشد بیان نکنند.
۳۵. در جلسات هیئت ها احکام دینى به زبانى ساده براى مردم گفته شود تا واجبات را بیاموزند.
۳۶. به جای نصب شمایل و تصاویری که اساس صحیحی ندارند تصاویر گنبد، ضریح و صحن مطهر اباعبدالله (علیه السلام) حضرت ابوالفضل (علیه السلام) و تابلوی عصر عاشورا که تاثیر به سزایی در عظمت مراسم عزاداری دارد بر سردر هیئآت نصب شود.
۳۷. به منظور تکریم بانوان و دختران در اجتماع، هیئت ها و حسینیه ها به گونه ای برنامه خود را تنظیم نمایند تا زمان خاصی را به منظور مجلس عزاداری و موعظه ویژه خواهران اختصاص دهند. این جلسات با هماهنگی صرفاً توسط خواهران متعهد و مسئول اداره شود.
اطعام و پذیرایی از عزاداران حسینی
از سنت های رایج در جامعه اسلامی نذری دادن و اطعام عزاداران در هیئت ها می باشد. هر کس نسبت به نیت قلبی خود غذا، گوشت و یا پولی را به عنوان نذری هر ساله به این کار اختصاص می دهد و با رضایت خاطر و نیت صادق آن را به یاد فداکاری ها و رشادتهای آقا اباعبدالله الحسین و یارانش(علیه السلام) به هیئت ها یا حسینیه ها یا مساجد هدیه مى کنند.
این سنت هر سال در ایام محرم یا سایر مناسبت ها رواج دارد البته نذرکردن شرایط خاصی دارد که احکام آن در رساله مراجع تقلید موجود است علاقه مندان می توانند با مراجعه به رساله مرجع خود و مطالعه آن در این زمینه مطلع شوند.
در این باره در نظر داشتن نکاتی حائز اهمیت است.
الف) نکات مهم در زمان طبخ غذا
۱. با نیت خالص و جلب رضایت خدا و تقرب به امام کار کنیم.
۲. در طول کار همواره با وضو باشیم.
۳. بهداشت را در هنگام طبخ غذا رعایت کنیم.
۴. نظم و انضباط در کارها رعایت شود.
۵. سعی کنیم در انجام کارها مسئولیت پذیر باشیم.
۶. از اسراف مواد غذایی جداً خودداری نمائیم.
۷. رعایت نکات ایمنی فراموش نشود، وجود کپسول اطفاء حریق در محل طبخ غذا لازم است.
ب) نکات مهم هنگام پذیرایی و توزیع غذا
۱. تکریم مهمانان از هر قشری که باشند بر خادمین لازم است.
۲. سعی شود افرادی که کار توزیع غذا را به عهده دارند صبور، خوش برخورد و با متانت باشند.
۳. خواهران، کودکان و افراد بزرگسال مورد التفات بیشتر قرار گیرند.
منبع: سایت باشگاه اندیشه.
محمد باقرى
عبدالرضا یزدانى