فلسفه فرزند داشتن

یکی از  رایج‌ترین پرسش‌هایی که امروزه میان زوجین مطرح است، این است که با توجه به مشکلات اقتصادی، تربیتی (تربیت خوب فرزند، سخت است)، زمانی (وقت ما را گرفتن و مانع رسیدن به مطالعات و تفریحات شدن) اذیت بچه بزرگ کردن و اینکه با توجه به مشکلات فساد در جوامع امروزی آینده‌اش معلوم نیست چگونه باشد، آیا باز هم باید بچه دار شد؟

در پاسخ به این پرسش می‌بایست به نکات ذیل توجه داشت:

۱- اگر پدر و مادران ما هم، مانند ما راحت طلب و مسئولیت‌گریز بودند، الان از ما و شما اثری نبود! و اگر همه چنین تصوری از بچه دار شدن داشته باشند، نسل بشر قطع می‌شد و نوع او منقرض می‌گشت.

۲- همان طوری که ازدواج از ضروریات زندگی انسان به شمار می‌آید و نیازی فطری و واقعی است و هدف‌ها و نیازهای زیادی را تأمین می‌کند، مسأله تولید و بقای نسل انسان نیز از اهداف اساسی ازدواج است که مورد توجه دین اسلام قرار دارد و داشتن فرزند نیز خواسته‌ای تکوینی و فطری است و مبارزه با آن و بی‌اعتنایی نسبت به آن، در واقع مبارزه و بی‌اعتنایی با این نیاز فطری و تکوینی است.

۳- تربیت انسان‌های ارزشمند، از ثمرات بزرگ ازدواج است. وجود فرزندان، باعث گرمی، پویایی و صفای کانون خانوادگی و انگیزه‌ای برای دوام زندگی و احتمالا تخفیف درگیری‌های زن و شوهر است. از دیدگاه اسلام، به طور کلی وجود فرزند صالح برای پدر و مادر، یک عمل نیک محسوب می‌شود که در سعادت دنیا و آخرت آنان مؤثر خواهد بود.

رسول اکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز می‌فرمایند: تزویج کنید تا صاحب فرزند شوید و بر شمار شما افزوده شود زیرا من در قیامت با امت‌های دیگر، به وسیله کثرت شما مباهات می‌کنم.(۱) در حقیقت، زوج‌ها هستند که رشته ی پیوند بین اعضای یک نسل را از طریق فرزندان خود به وجود می‌آورد.

۴- یکی از مهمترین اهداف ازدواج، تولید نسل سالم و صالح است. فرزند صالح کسی است که مطیع پروردگار و عامل به دستورات او و خاکسار و فروتن در برابر والدین و خدمتگزار و خادم آنها باشد و رضایت و خشنودی آن دو را که جلب کننده رضا و خشنودی خداوند است، به دست آورد.

با این بیان، روشن شد که صالح بودن فرزند، امری روشن و واضح است و صفات فرزند صالح نیز با توجه به ملاک‌هایی که در قرآن و روایات در مورد انسان صالح بیان شده، امر مبهم و ناآشنایی نمی‌باشد و همه کم و بیش، با آن آشنا می‌باشند و صالح بودن فرزند را تشخیص می‌دهند. آنچه در این میان دارای اهمیت است، آثار و برکاتی است که صالح بودن فرزند برای خودش و پدر و مادرش در دنیا و آخرت به دنبال دارد و به این مطلب، در روایات عنایت خاصی شده است.

در روایتی آمده است: روزی حضرت عیسی (علیه السلام) از کنار قبری می‌گذشت و صاحب آن را در حال عذاب دید. سال آینده که از کنار همان قبر گذشت، متوجه شد که عذاب، از آن فرد برداشته شده است. علت این امر را از خداوند پرسید. خداوند به او چنین وحی کرد:‌ ای روح الله! این فرد، فرزند کوچکی داشت که به سن رشد و بلوغ رسید و جاده ی خرابی را تعمیر و مرمت نمود و یتیمی را پناه داد، من هم به پاداش این عمل خیر فرزند، پدرش را آمرزیدم (و عذاب را از او بر داشتم).(۲)

در حدیث دیگری آمده است: میراث خداوند از بنده ی مؤمنش، فرزند صالحی است که برای او طلب مغفرت نماید.(۳)

امیرالمؤمنین (علیه السلام) در روایتی می‌فرماید: من از خداوند، فرزندانی زیبا صورت و زیبا قامت درخواست نکردم بلکه اولادی مطیع خدا و اهل ترس از او طلب کردم تا وقتی که آنها را در حال اطاعت از خداوند ببینم، چشمم روشن شود.(۴)؛ یعنی فرزند صالح، مایه ی چشم روشنی والدینش می‌باشد. در روایتی آمده: «من سعاده الرجل الولد الصالح»، داشتن فرزند صالح، از سعادت انسان است.(۵)

در حدیث دیگری چنین می‌خوانیم: «الولد الصالح ریحانه من الله قسمها بین عباده»، فرزند صالح، گلی از جانب خداوند است که آن را بین بندگانش تقسیم کرده است.(۶)

در هر صورت، فرزند صالح، فرزندی است که کارهای او، مورد رضایت خلق و خالق باشد و وظایف خود را بشناسد و عمل کند.

۵- عالم دنیا، آمیزه‌ای از سختی و آسانی و شیرینی و تلخی است. داشتن فرزند و تربیت آن نیز با وجود سختی‌ها و زحمت فراوان، همراه با شیرینی و گوارایی خاصی است که برای کسانی که از این نعمت برخوردار نیستند قابل درک نیست. علاوه بر این، تحمل سختی‌های فرزند دار شدن و تربیت او، اجر الهی را در پی دارد و بی‌مزد و پاداش نمی‌باشد.

۶- هدف اصلی از آفرینش انسان، رسیدن او به قرب الهی و کمال و تعالی معنوی است و این امر، در سایه تحمل سختی‌ها و شدائد حاصل می‌گردد و تحمل سختی و زحمت بچه داری و تربیت فرزند، از اسباب و عوامل رشد و کمال معنوی است.

پی‌نوشت‌ها

۱-شیخ کلینی؛ اصول کافی؛ ج۵ص۳۳۳

۲-محمدی ری شهری؛ میزان الحکمه؛ جلد ۱۰؛ ماده ی ولد؛ ح ۲۲۳۴

۳-همان؛ ح ۲۲۳۳۹

۴-همان؛ ح ۲۲۳۴۰

۵-همان؛ ح ۲۲۳۳۶

۶-همان؛ ح ۲۲۳۳۵

منبع: پرسمان دانشجویی (با اندکی تغییر)