سید یونس مجتهد اردبیلى (ره)

ولادت

سید یونس در سال ۱۲۹۶ ه.ق در اردبیل چشم به جهان گشود، آیت الله حاج سید یونس اردبیلی، فرزند سید محمد تقى فرزند میرفتحعلی، فرزند سیفعلى اردبیلى است که همگى کسوت و روحانیت حیات پربار خود را سپرى کردند. میرفتحعلى اردبیلی، جد ایشان، از عرفاى بلندپایه اى است که دستورالعمل عرفانى در اختیار شیخ مرتضى انصارى گذاشته است.

تحصیلات

تحصیلات مقدماتى خود را در همان شهرستان به انجام رسانید و براى ادامه تحصیل به زنجان رفت و فقه و اصول را از آخوند ملا قربانعلى زنجانی، فراگرفت و علوم و معقلو را نزد حکیم متأله آخوند ملاسبزعلى حکیم آموخت و در حدود سال ۱۳۱۰ ه.ق عازم نجف شد و همزمان با پیگیرى جریان مشروطه، در خدمت آخوند خراسانی، فاضل شربیانی، سید محمد کاظم یزدى و شیخ الشریعه اصفهانی، علم آموخت. پس از آن به کربلا سفر کرد، در حوزه میرزا محمد تقى شیرازى رهبر نهضت علماى عراق علیه اشغالگران انگلیسی، شرکت کرد و مورد توجه و وثوق ایشان قرار گرفت. رسیدگى به امور طلاب علوم دینى از سوى میرزا به وى واگذار شد، مدتى نیز سرپرستى حوزه نجف را به دستور میرزا به عهده داشت.
آیت الله اردبیلى در سال ۱۳۴۸ه.ق بر اثر چشم درد به اردبیل بازگشت و پنج سال بعد، یعنى سال ۱۳۵۳ ه.ق به مشهد آمد و به تدریس و اداره امور دینى شهر پرداخت.

خدمات

موضع گیرى آیت الله اردبیلى در جریان مسجد گوهرشاد موجب شد ایشان با تنى چند از علما بازداشت شده و به تهران اعزام گردد.آیت الله اردبیلى مدتى در بازداشتگاه بود سپس به اردبیل برگردانده شد و پس از شهریور ۱۳۲۰ و سقوط رضاخان ایشان به مشهد بازگشت.در طول نهضت ملى بیت آیت الله اردبیلى بار دیگر به مرکز تصمیم گیرى چهره هاى مذهبى و سیاسى مشهد تبدیل شد.

شاگردان

۱. آیت الله العظمى سید محمد حجت کوه کمره اى (ره)

۲. آیت الله شیخ محمد واعظ زاده خراسانی

۳. آیت الله شیخ محمد علمى اردبیلی

۴. آیت الله حاج آقا مروج

۵. آیت الله شیخ کاظم مدیر شانه چى

۶. حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ عبدالرحیم جعفری

۷. حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یوسف صاحب الزمانی

۸. مرحوم حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید جواد مصطفوى

تالیفات

۱ – رساله اى در صلوه المسافر

۲ – رساله اى در قاعده لاضرر

۳ – رساله اى در فروعات علم اجمالی

۴ – رساله اى در بحث ترتب

۵ – رساله اى در معتقدات القاصر در اصول الدین

۶ – حاشیه بر کتاب عروه الوثقی

۷ – دوره کامل رساله عملیه  با نام ( وجیزه المسائل )

وفات

سرانجام این مرجع عالیقدر و فقیه عالى مقام در ۲۱ ذیقعده سال ۱۳۷۷ق  ( برابر با ۳۰ اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۷ ش )  به دیار باقی  شتافت و پس از تشییع با شکوه پیکر مطهرش در پایین پاى مقدس  حضرت  ثامن الحجج  امام على بن موسى الرضا (ع) در مشهد مقدس به خاک سپرده شد .