- اسلام
- قرآن
- پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)
- شیعه
- خانواده
- ادیان و مذاهب
- پرسش ها و پاسخ ها
- کتابشناسی
- کتابخانه
- چندرسانه ای
- زمان مطالعه : 7 دقیقه
- توسط : حمید الله رفیعی
- 0 نظر
اشاره:
آیت اللّه مدرسى در سال ۱۳۲۰ ق. در خانوادهاى مذهبى در یزد پا به عرصه وجود گذاشت و با تولد خویش شادى و سرور را براى خانواده مدرسى هدیه آورد. پدر بزرگوارش میرزا سید على اصغر و پدر پدرش میرزا محمد تقى است. جدّ آیت اللّه مدرسى زاده، حاج میرزین العابدین (متوفاى ۱۲۷۲ق) . برادر میرزا سید محمد على مدرس یزدى (۱۱۹۳- ۱۲۶۵ ق). مى باشد.
تحصیلات
حاج سید یحیى، در کودکى پا به مکتب خانه شیخ عالى جناب گذاشت که معمولاً بزرگ زادگان در مدرسه خان (در یزد) نزد او به مکتب مى رفتند. سپس مقدمات دروس حوزوى و دروس سطح را نزد علماى بنام حوزه علمیه یزد پشت سر گذاشت. در سال ۱۳۴۱ ق. با دوست خود، مرحوم باعثى یزدى (۱۳۸۲ق)، آهنگ قم نمود و در آن حوزه تازه تأسیس، از محضر علماى اعلام آنجا بهره گرفت. ایشان ده سال در قم به تحصیل ادامه داد و با تحمّل رنج و غربت، در سال ۱۳۵۱ ق. ره سپار عتبات عالیات و نجف اشرف شد تا در آنجا به تکمیل مراحل تحصیلى خود بپردازد و استفاده بیشترى از محضر علماى آن حوزه ببرد. او با تلاش و پشتکار فراوان توانست تا مرحله اجتهاد پیش رود و در این زمینه موفق به اخذ اجازه اجتهاد از شخصیت هاى بزرگ آن زمان: آیت اللّه حایرى یزدى (۱۲۷۶ – ۱۳۵۵ق) و سید ابوالحسن اصفهانى (۱۲۸۴- ۱۳۶۵ ق)، شد. و نیز از طرف محدث عظیم الشأن شیخ آقا بزرگ تهرانى (۱۲۹۳- ۱۳۸۹ق) و دیگران اجازه روایى دریافت کرد. آیت اللّه مدرسى همزمان با شرکت در درس هاى محققانه حوزه علمیه نجف، به تدریس علوم حوزوى در مقطع سطح و سطح عالى پرداخت. او از سال ۱۳۶۲ ق. به تعلیم و تربیت طلاب و فضلا در مقطع درس خارج فقه و اصول مشغول شد.
اساتید
وى در عمر با برکت خود از محضر اساتیدى بهره برده است: الف) در یزد.
۱. آقا میرزا سید احمد
۲. آقا سید مرتضى مدرسى معروف به شیخ مرتضى
۳.آقاى سید حسین مدرّس باغ گندمى
۴. آقا سید علیرضا حایرى
۵. آیت اللّه العظمى حاج شیخ عبدالکریم حایرى یزدى
۶. آیت اللّه آقا سید على یثربى کاشانى
۷. آقا سید محمد حجّت کوه کمرهاى
۸. آقا سید محمد تقى خوانسارى
۹. آقا میرزا محمد همدانى در جزینى
۱۰. آقا ضیاء الدین عراقى
۱۱. مرجع تقلید شیعیان، آقا سید ابوالحسن اصفهانى
۱۲. آقا میرزا حسین نائینى
شاگردان
۱. آیت الله حسین وحیدخراسانى
۲. آیت اللّه خامنه اى.
۳. حاج سید عباس خاتم یزدى
۴. حاج سید محمد روحانى.
۵. سید رضا خلخالى
۶. سید صادق خلخالى
۷. آقا سید على فانى اصفهانى
۸. سید محمدرضا میبدى
۹. سید محمدرضا اصفهانى
۱۰و۱۱. حاج سید محمدعلى و حاج سید عباس؛دو فرزند گرامى ایشان
۱۲. سید غلامرضا واعظى
۱۳. سید محمد باقر مدرسى ثانوى
۱۴. حاج آقاى رودبارى
۱۵. آقاى شیخ محمد رحمتى سیرجانى
۱۶. آقاى شیخ محمد ربانى بیرجندى
۱۷. آقاى شیخ مراد على زابلى
۱۸. شیخ مهدى احمدى شاهرودى
۱۹. شیخ حیدر على یزدى
۲۰. شیخ محمد غروى قزوینى؛ از علما و فضلا و مدرسین حوزه علمیه نجف و قم و فعلاً هم در قم مشغول به تدریس و تحقیق است و از وى آثار علمى ارزشمندى منتشر شده است.
۲۱. سید حبیب اللّه طاهرى گرگانى؛ از علما و فضلاى نجف به شمار مىرفت و هم اکنون علاوه بر تدریس در مدرسه ملامحمدتقى گرگان، عضو مجلس خبرگان رهبرى است. .۲۲ شیخ مرتضى ناطق یزدى؛ از فضلا و در تهران مشغول ترویج دین مى باشد.
۲۳. شیخ محمد نجفى افغانى (ره) ؛ از فضلاى حوزه علمیه نجف بود.
۲۴. سیدهادى عرب (ره) ؛ از فضلاى حوزه و بسیار اهل دقت و تحقیق در درس بود.
۲۵. شیخ عبداللّه فقیهى بروجردى (ره) ؛ از علماى نجف اشرف و قم بود. وى در حیاتش خدمات ارزندهاى مثل احداث کلینیک شبانه روزى قرآن و عترت انجام داده است. .۲۶ سید مهدى روحانى؛ از علماى برجسته قم و عضو مجلس خبرگان بود و در سال ۱۳۸۰ به رحمت ایزدى پیوست.
۲۷. سید عباس اعتمادى کاشانى (ره) ؛ از فضلاى نجف و از علما و مروّجین دین در کاشان بود.
۲۸. سیدمحمد کلانتر خوزستانى (ره) ؛ از علما و بزرگان و مدرسین نجف اشرف بوده و مدیر مدرسه جامعه النجف الاشرف و صاحب تعلیقه ده جلدى بر شرح لمعه و تعلیقه بر مکاسب شیخ انصارى و شرح مختصر بر کفایه بود. او نقش زیادى در طلاکارى درهاى حرم حضرت على (علیه السلام) داشت.
۲۹. سید علاء الدین بحرالعلوم؛ از علماى نجف اشرف و امام جماعت رواق مقدس حضرت على (علیه السلام) بود که اینک در زندان صدام جنایتکار محبوس است.
۳۰. شیخ حبیب ساوجى (ره) ؛ وى نیز از فضلاى نجف و در تهران اقامه جماعت داشت.
۳۱. آقاى شیخ حسین دولت آبادى اصفهانى (ره) ؛ از علماى نجف و از مدرسین و مبلغین دین در اصفهان بوده و کتابى پنج جلدى در شرح کفایه نگاشته است.
۳۲ و ۳۳. سید کاظم و سید مهدى رفسنجانى، معروف به اخوان مرعشى ؛ این دو برادر در ابتداى ورود به حوزه نجف مدتى شاگرد آیت اللّه مدرسىزاده بوده اند. ۳۴ و .۳۵ شیخ محمد و شیخ عباس دشتى؛ از علما و مدرسین نجف و قم هستند که اکنون در خانه، دوران دشوار پیرى را مى گذرانند.
۳۶. شیخ باقر تهرانى (ره) ؛ وى از علماى نجف بود که در درس آیت اللّه شاهرودى هم حاضر مى شد.
۳۷. حاج شیخ حسن قاضى یزدى؛ از فضلاى حوزه هاى علمیه نجف و قم است و اکنون در یزد مشغول تدریس و تبلیغ و اقامه جماعت مى باشد.
۳۸. سید جعفر کریمى؛ از علماى حوزه علمیه قم است.
۳۹. سید مصطفى مصطفوى کاشانى؛ از علماى نجف و فعلاً در کاشان تدریس مى کند.(۳۰)
تالیفات
آیت اللّه مدرسى زاده، در عمر بابرکت خود علاوه بر تدریس و تربیت طلاب، تألیفات گران بهایى هم به یادگار گذاشته و آن را ذخیره روز قیامت خود قرار داده؛ که برخى از آنها عبارتند از:
۱. قاعده لاضرر .
۲. مُنجّزات مریض .
۳. تقریرات درس اصول مرحوم آقا ضیاء عراقى .
۴. تقریرات درس بیع مرحوم نایینى .
۵. اجتهاد و تقلید .
۶. رساله هایى در ابواب مختلف فقه .
۷. حاشیه توضیح المسایل که به چاپ رسیده است.
۸. رساله علمیه، به نام انیس الموحّدین که به چاپ رسیده است.
۹. حاشیه عروهالوثقى .
۱۰. (تقریرات) جوائز سلطان که به قلم فرزندش، آیت اللّه حاج سید عباس مدرسىزاده یزدى، به تحریر درآمده است.
۱۱. کتاب زکات .
۱۲. تقریرات اصول و فقه که به قلم فرزندان ایشان (سید عباس و سید محمد على) و داماد ایشان سید غلامرضا واعظى است.(۳۱)
آیت اللّه مدرسى زاده از زبان بزرگان
آیت اللّه میرزا هاشم آملى در مورد موقعیت علمى ایشان در تدریس خارج فقه و اصول، گفته است: آقاى مدرسى، محقق عراقى (آقا ضیاء) دوم است. آیت اللّه سید جعفر مرعشى نقل کرده است: خدمت مرحوم آیت اللّه سید ابوالحسن اصفهانى بودم که جماعتى از یزد خدمت ایشان آمدند و عرض کردند که ما از یزد آمده ایم تا از وجود شما استفاده کنیم. آیت اللّه اصفهانى فرمودند که آقاى سید یحیى مدرسى یزدى هستند دیگر احتیاج به آمدن منزل ما نبود. این سخن دلالت بر عظمت و شأن زاده مى کند. آیت اللّه شیخ محمد رضا مظفر مى فرمودند: مرجع، آیت اللّه سید یحیى مدرسى یزدى است که همه جهات علم و تقوا و زهد و بزرگى در او جمع است. آیت اللّه شیخ حسین وحید خراسانى (دامت برکاته)، که حدود چهل سال قبل در تهران براى یزدى ها منبر مى رفتند، مى فرمودند: آقاى مدرسى یزدى داراى فضل و علم و شایسته مرجعیت است. عارف عامل، مرحوم آیت اللّه سید عبدالکریم کشمیرى، مى فرمودند: آیت اللّه مدرسى یزدى آنچه در سینه داشت از علم و فضل و معرفت و عرفان بیش از آن بود که بر زبانش جارى بود. (۳۲)
ویژگى ها
سید یحیى در زندگى سراسر درس خود، ویژگى هایى داشت که هر یکى از این ویژگى ها مى تواند الگوى ما در عرصه هاى مختلف زندگى باشد:
۱. استفاده از تعطیلات: آیت اللّه مدرسى، علاوه بر ایام درسى حوزه، در ایام تعطیلى هم دست از تلاش بر نمى داشت. لذا در این ایام به طلاب و فضلا علم هیئت و قواعد فقهیه را مى آموخت.
۲. همراهى با نهضت امام امت (ره) : وقتى که امام خمینى (ره) در ایران، قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ ش را پایه ریزى کرد، یکى از کسانى که در نجف اشرف ایشان را تأیید و همراهى مى کرد، آیت اللّه مدرسى بود. وى با تلگراف ها و پیام هایش همراهى خود را با امام در این قیام اعلام مى نمود و درجلسه هایى که در نجف برپا مى شد، شرکت مى کرد. انس وى با امام خمینى به حدى بود که وقتى امام به نجف مى رفتند، به منزل وى رفته، از زحمات او قدردانى مى کردند.
۳. اقامه نماز جماعت: مجلس درس ایشان در مسجدى به نام مسجد ملّا کتّاب، نزدیک حرم مطهر حضرت على (علیه السلام) بود و طلاب و فضلا بعد از درس، نماز جماعت ظهر و شب را به امامت آیت اللّه مدرسى در صحن مطهر حضرت على (علیه السلام) مقابل درب طوسى، که مقابل مقبره آیت اللّه سید محمد کاظم یزدى بود، اقامه مى کردند.
۴. نبوغ علمى: مراتب علمى ایشان به حدى بود که هنگام سفر به نجف، به درجه اجتهاد نایل شده بود؛ چنان که نقل شده است وقتى که آیت اللّه حائرى از عزم ایشان براى خروج از قم به نجف خبردار شد به ایشان فرمودند: باید در این سفر نماز را تمام بخوانى (کنایه از این که باید در قم بمانى و احتیاجى به سفر ندارى؛ چرا که به مرتبه بالاى علم و اجتهاد رسیدهاى).
۵. عفو و گذشت: اگر شخصى به ایشان بى احترامى و جسارتى مى کرد یا حرف ناروایى مى زد، ایشان با خنده و خوشرویى حرف او را نشنیده مى گرفت و از او مى گذشت.
۶. حفظ آبروى اشخاص: وى در حفظ آبروى مردم و طلاب کوشش مى کرد و اگر مى خواست پول و یا چیز دیگرى به شخصى بدهد طورى مى داد که هیچ کس متوجه نشود.
۷. زهد و تقوا: مدرسى زاده، عالمى زاهد و باتقوا بود. همه زندگى وى نشان مى داد، اصلاً دلبسته دنیا و مادیات نیست. در حالات ایشان آمده: بعضى ها به او مى گفتند: همه هدایایى که به شما مى دهند و اموال شخصى خود را، به طلاب ندهید ؛ بلکه مقدارى از آن را براى بچه هاى خود باقى بگذارید. ایشان در جواب مى فرمود: بچه هاى من از دو حال خارج نیستند: یا آدم هاى خوب و با تقوا هستند و یا آدم هاى ناشایست و بدکردار. اگر فرزندان خوبى باشند، همان طورى که خدا به من این مقام و این مال را داده، به آنها هم مى دهد و مورد لطف و مرحمت خود قرار مى دهد؛ ولى اگر فرزندان ناصالحى باشند و من مالى باقى بگذارم، اعانت بر گناه کردهام و من هیچ وقت این کار را نمى کنم. ایشان در مصرف وجوه شرعى، تربیت و پرورش طلبه و مجتهدسازى را اولویت مى دادند و خودشان مدرسه یا مسجد یا حسینیه اى احداث ننموده اند اگرچه اجازه هایى از ایشان گرفته مى شد که در بعضى از شهرها مساجد یا مدارسى بنا یا ترمیم شود.
۸. علاقه به اهل بیت (علیه السلام) : ایشان علاقه خاصى به اهل بیت عصمت و طهارت داشت. در ایام ولادت و شهادت ائمه (علیه السلام) در منزل خود مراسمى برپا مى کرد و مداحان، به مداحى و مرثیه سرایى اهل بیت مى پرداختند.
۹. توصیه به خودسازى: ایشان گاهى توصیه هایى سازنده مى کرد؛ از جمله مى فرمود: راهى بین خود و خداى خود باز گذارید و تمام راه ها را نبندید.
۱۰. مردمدارى: با تمام مردم و اقوام، خصوصاً با فقرا و طبقه پایین، خوش برخورد بود؛ از باب نمونه: شخصى مجلسى ترتیب داد و ایشان را براى ناهار دعوت کرد. وقتى ایشان وارد مجلس شد، سفره پهن بود و جماعتى از مردم مشغول غذا خوردن بودند، ایشان بلافاصله پس از ورود، پهلوى همان ها نشست و سرِ همان سفره مشغول غذا خوردن شد و با برخورد نیک خود، آنها را مجذوب خود کرد.
وفات
آقا سید یحیى، پس از عمرى تلاش، سرانجام در شب دوشنبه شانزدهم صفر ۱۳۸۳ ق . هنگامى که براى معالجه به ایران باز مى گشت . در شهر کِرِنْد، بر اثر ناراحتى شدید قلبى به دیدار معبود شتافت. پیکرش را پس از انتقال به شهر مقدس قم، با تجلیل فراوان، در قبرستان شیخان به خاک سپردند.