زیارت دوم امام موسى بن جعفر(علیهما السلام)

علاّمه مجلسى مى نویسد: «شیخ مفید» و «شیخ شهید» و «محمّد بن المشهدى» نوشته اند: هرگاه خواستى در نزدیکى بغداد، امام موسى بن جعفر(علیهما السلام) را زیارت کنى غسل کن و روانه حرم شریفش شو و بر دَرِ حرم بایست و اذن دخول بطلب و سپس داخل حرم شو در حالى که مى گویى:

بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَفى سَبیلِ اللهِ، وَعَلى مِلَّهِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،

به نام خدا و بیارى خدا و در راه خدا و بر کیش رسول خدا درود خدا بر او و بر آلش باد

وَالسَّلامُ عَلى اَوْلِیآءِ اللهِ.

و سلام بر اولیاى خدا باد

آنگاه نزد قبر آن جناب بایست و بگو:

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا نُورَ اللهِ فى ظُلُماتِ الاَْرْضِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وَلِىَّ اللهِ،

سلام بر تو اى نور خدا در تاریکى هاى زمین سلام بر تو اى نماینده خدا

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا حُجَّهَ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا بابَ اللهِ، اَشْهَدُ اَنَّکَ اَقَمْتَ

سلام بر تو اى حجّت خدا سلام بر تو اى باب رحمت خدا گواهى دهم که براستى تو برپا داشتى

الصَّلاهَ، وَآتَیْتَ الزَّکاهَ، وَاَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ، وَتَلَوْتَ

نماز را و بدادى زکات را و امر کردى به معروف (کارهاى نیک) و نهى کردى از از کار زشت و تلاوت کردى

الْکِتابَ حَقَّ تِلاوَتِهِ، وَجاهَدْتَ فِى اللهِ حَقَّ جِهادِهِ، وَصَبَرْتَ عَلَى

قرآن را آن طور که باید و جهاد کردى در راه خدا آن طور که شاید و شکیبایى کردى بر

الاَْذى فى جَنْبِهِ مُحْتَسِباً، وَعَبَدْتَهُ مُخْلِصاً حَتّى اَتیکَ الْیَقینُ، اَشْهَدُ اَ نَّکَ

آزار مردم در راه او به حساب درک پاداش و پرستش کردى او را از روى اخلاص تا مرگت فرا رسید گواهى دهم که تو براستى

اَوْلى بِاللهِ وِبِرَسُولِهِ، وَاَنَّکَ ابْنُ رَسُولِ اللهِ حَقّاً، اَبْرَءُ اِلَى اللهِ مِنْ اَعْدآئِکَ،

سزاوارترى نسبت به خدا و پیامبرش و تویى فرزند رسول خدا به حق، بیزارى جویم به درگاه خدا از دشمنانت

وَاَتَقَرَّبُ اِلَى اللهِ بِمُوالاتِکَ، اَتَیْتُکَ یا مَوْلاىَ عارِفاً بِحَقِّکَ، مُوالِیاً

و تقرّب جویم به نزد خدا بوسیله دوستیت آمده ام بدرگاهت اى سرور من با معرفت به حقّ تو و دوستدار

لاَِوْلِیآئِکَ، مُعـادِیـاً لاَِعْدآئِـکَ، فَـاشْفَعْ لى عِنْدَ رَبِّـکَ.

دوستان توام و دشمن دشمنانت پس شفاعتم را بکن در نزد پروردگارت.

سپس ضریح را ببوس و گونه هاى خود را بر آن بگذار،آنگاه به جانب بالاى سر برو و بایست و بگو:

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللهِ، اَشْهَدُ اَنَّکَ صادِقٌ، اَدَّیْتَ ناصِحاً، وَقُلْتَ

سلام بر تو اى فرزند رسول خدا گواهى دهم که براستى تو صادق در گفتار بودى و خیرخواهانه اداى امانت کردى و امانت در

اَمیناً، وَمَضَیْتَ شَهیداً، لَمْ تُؤْثِرْ عَمىً عَلَى الْهُدى، وَلَمْ تَمِلْ مِنْ حَقٍّ اِلى

گفتار داشتى و به شهادت از دنیا رفتى مقدّم نداشتى گمراهى را بر هدایت و متمایل نگشتى از حق بسوى

باطِل، صَلَّى اللهُ عَلَیْکَ وَعَلى آبآئِکَ وَاَبْنآئِکَ الطّاهِرینَ.

باطل درود خدا بر تو و بر پدران و فرزندان پاکیزه ات باد.

سپس ضریح منوّر را ببوس و دو رکعت نماز زیارت بگزار و بعد ازآن هر مقدار نماز که مى خواهى بجاى آور و پس از آن به سجده برو و بگو:

اَللّـهُمَّ اِلَیْکَ اعْتَمَدْتُ، وَاِلَیْکَ قَصَدْتُ، وَلِفَضْلِکَ

خدایا به تو اعتماد کردم و آهنگ تو کردم و فضل تو را

رَجَوْتُ، وَقَبْرَ اِمامِىَ الَّذى اَوْجَبْتَ عَلَىَّ طاعَتَهُ زُرْتُ، وَبِهِ اِلَیْکَ

امید دارم و قبر امامم را که اطاعتش را بر من واجب گردانیدى زیارت کردم و بوسیله او بدرگاه تو

تَوَسَّلْتُ، فَبِحَقِّهِمُ الَّذى اَوْجَبْتَ عَلى نَفْسِکَ، اِغْفِرْ لى وَلِوالِدَىَّ

توسّل جستم پس بدان حقّى که براى آنها بر خود واجب کرده اى بیامرز مرا و پدر و مادرم

وَلِلْمُؤْمِنینَ یا کَریمُ.

و همه مردم با ایمان را اى بزرگوار

آنگاه طرف راست صورت خود را بر محل سجده بگذار و بگو:

اَللّـهُمَّ قَدْ عَلِمْتَ حَوآئِجى، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَاقْضِها.

خدایا تو خود حاجت هاى مرا مى دانى پس درود فرست بر محمّد و آل محمّد و آنها را برآور

سپس جانب چپ را بگذار و بگو:

اَللّـهُمَّ قَدْ اَحْصَیْتَ ذُنُوبى، فَبِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، صَلِّ عَلى

خدایا تو خود بخوبى گناهانم را شماره کرده اى به حق محمّد و آل محمّد درود فرست بر

مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاغْفِرْها وَتَصَدَّقْ عَلَىَّ بِما اَنْتَ اَهْلُهُ.

محمّد و آل محمّد و بیامرز آنها را و تصدق کن بر من بدانچه تو شایسته آنى.

آنگاه به سجده برگرد و صد مرتبه بگو: شُکْراً شُکْراً… سپس سر از سجده بردار و به آنچه مى خواهى و از براى هر کس که دوست دارى دعا کن.(۱)

تذکّر: «سیّد بن طاووس» صلواتى را براى موسى بن جعفر(علیه السلام) نقل کرده که بخشى از فضایل و مصائب آن حضرت را در بر دارد و زائر محترم مى تواند خود را به فیض آن نایل سازد و آن صلوات چنین است:

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَاَهْلِ بَیْتِهِ، وَصَلِّ عَلى مُوسَى بْنِ جَعْفَر وَصِىِّ

خدایا درود فرست بر محمّد و خاندانش و درود فرست بر موسى بن جعفر وصىّ

الاَْبْرارِ، وَاِمامِ الاَْخْیارِ، وَعَیْبَهِ الاَْنْوارِ، وَ وارِثِ السَّکینَهِ وَالْوَقارِ،

آقایان نیکوکار و پیشواى خوبان و گنجینه انوار و وارث آرامش و وقار

وَالْحِکَمِ وَالاْثارِ، اَلَّذى کانَ یُحْیِى اللَّیْلَ بِالسَّهَرِ اِلَى السَّحَرِ بِمُواصَلَهِ

و فرزانگى و آثار (و نشانه ها) آن بزرگوارى که شب زنده دار و بیدار بود تا هنگام سحر و پیوسته

الاِْسْتِغْفارِ، حَلیفِ السَّجْدَهِ الطَّویلَهِ، وَالدُّمُوعِ الْغَزیرَهِ، وَالْمُناجاتِ

مشغول استغفار بود، همدم و رفیق سجده هاى طولانى و اشک هاى ریزان و مناجات

الْکَثیرَهِ، وَالضَّراعاتِ الْمُتَّصِلَهِ، وَمَقَرِّ النُّهى وَالْعَدْلِ، وَالْخَیْرِ وَالْفَضْلِ،

بسیار و زارى و ناله پیوسته بود، و هم او مقرّ عقل و خرد و عدالت و نیکى و فضیلت

وَالنَّدى وَالْبَذْلِ، وَمَأْلَفِ الْبَلْوى وَالصَّبْرِ، وَالْمُضْطَهَدِ بِالظُّلْمِ، وَالْمَقْبُورِ

و بخشش و جود و عطا بود و نیز آن حضرت خو گرفته بود به بلا و شکیبایى و پایمال ظلم و ستم گشت و به ظلم و

بِالْجَوْرِ، وَالْمُعَذَّبِ فى قَعْرِ السُّجُونِ، وَظُلَمِ الْمَطامیرِ، ذِى السّاقِ

جور در قبر رفت و در سیاه چال هاى زندان وسلول هاى تاریک تحت شکنجه و عذاب بودآن بزرگوارى که

الْمَرْضُوضِ بِحَلَقِ الْقُیُودِ، وَالْجِنازَهِ الْمُنادى عَلَیْها بِذُلِّ الاِْسْتِخْفافِ،

ساق پایش از فشار حلقه هاى کُند و زنجیر شکسته و خرد شد و صاحب آن جنازه مقدّسى که جلوش جار مى زدند با کمال خوارى و سبکى

وَالْوارِدِ عَلى جَدِّهِ الْمُصْطَفى، وَاَبیهِ الْمُرْتَضى، وَاُمِّهِ سَیِّدَهِ النِّسآءِ،

و آن که درآمد بر جدش مصطفى و پدرش (على) مرتضى و مادرش بانوى زنان در حالى که

بِاِرْث مَغْصُوب، وَ وَِلاء مَسْلُوب، وَاَمْر مَغْلُوب، وَدَم مَطْلُوب، وَسَمٍّ

ارثش به یغما رفته و حکومتش ربوده شده و در کار خود مغلوب دشمنان گشته، و دشمن ریختن خونش را مى خواست با زهرى

مَشْرُوب، اَللّـهُمَّ وَکَما صَبَرَ عَلى غَلیظِ الْمِحَنِ، وَتَجَرَّعَ غُصَصَ

که به او خورانیدند خدایا چنانچه او صبر کرد بر سختى محنت و سرکشید جرعه هاى گرفتارى را

الْکُرَبِ، وَاسْتَسْلَمَ لِرِضاکَ، وَاَخْلَصَ الطّاعَهَ لَکَ، وَمَحَضَ الْخُشُوعَ،

و تن داد به رضایت تو و اطاعت کرد تو را از روى اخلاص و بى آلایش در برابرت فروتن گشت

وَاسْتَشْعَرَ الْخُضُوعَ، وَعادَى الْبِدْعَهَ وَاَهْلَها، وَلَمْ یَلْحَقْهُ فى شَىْء مِنْ

و خضوع نمود و دشمنى کرد با بدعت و بدعت گزاران و سرزنش هاى ملامت کنندگان به هیچ وجه و در هیچ یک از

اَوامِرِکَ وَنَواهیکَ لَوْمَهُ لائِم، صَلِّ عَلَیْهِ صَلاهً نامِیَهً مُنیفَهً زاکِیَهً، تُوجِبُ

اوامر و نواهى تو در او مؤثّر نگشت درود فرست بر او درودى با برکت و بلندمرتبه و پاکیزه که موجب شود

لَهُ بِها شَفاعَهَ اُمَم مِنْ خَلْقِکَ، وَقُرُون مِنْ بَرایاکَ، وَبَلِّغْهُ عَنّا تَحِیَّهً

بدان شفاعت امت هایى از خلق تو را و شامل مردمانى از قرون گذشته شود و برسان به او از جانب ما تحیّت

وَسَلاماً، وَآتِنا مِنْ لَدُنْکَ فى مُوالاتِهِ فَضْلاً وَاِحْساناً، وَمَغْفِرَهً وَرِضْواناً،

و سلامى و بده به ما از نزد خویش به پاداش دوستى او فضل

اِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَمیمِ، وَالتَّجاوُزِ الْعَظیمِ، بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.(۲)

و احسان و آمرزش و خشنودى خودت را که تو داراى فضلى همگانى و گذشت بزرگـى هستى به رحمتت اى مهربانترین مهربانان.

پی نوشت

۱ .بحارالانوار، جلد ۹۹، صفحه ۱۱، حدیث ۷ و مزار کبیر، صفحه ۵۳۶ و مزار شهید، صفحه ۱۸۸. (با اندکى تفاوت)
۲. مصباح الزائر، صفحه ۳۸۲ و بحارالانوار، جلد ۹۹، صفحه ۱۷، حدیث ۱۰ (با اندکى تفاوت).