- زمان مطالعه : 5 دقیقه
- توسط : حمید الله رفیعی
- 0 نظر
روزه یکی از فروع دین اسلام است که در ماه مبارک رمضان بر مسلمانان واجد شرایط، واجب گردیده است. درباره روزه و فواید آن، احادیث فراوانی از اهل بیت رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است.
در این نوشتار، به تعدادی از احادیث پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) درباره روزه اشاره می شود:
- مَنْ أَشْبَعَ صَائِماً سَقَاهُ اللَّهُ مِنْ حَوْضِی شَرْبَهً لَا یَظْمَأُ بَعْدَهَا؛[۱]
هر کس روزه داری را سیر نماید، خداوند از حوض (کوثر) من، شربتی نصیب او خواهد کرد که پس از آن، هرگز تشنه نشود.
- هُوَ شَهْرٌ أَوَّلُهُ رَحْمَهٌ وَ أَوْسَطُهُ مَغْفِرَهٌ وَ آخِرُهُ عِتْقٌ مِنَ النَّار؛[۲]
ماه رمضان، اولش رحمت و وسطش، مغفرت و آخرش، آزادی از آتش است.
- وَ اسْتَکْثِرُوا فِیهِ مِنْ أَرْبَعِ خِصَالٍ خَصْلَتَانِ تُرْضُونَ بِهِمَا رَبَّکُمْ وَ خَصْلَتَانِ لَا غِنَى بِکُمْ عَنْهُمَا فَأَمَّا الْخَصْلَتَانِ اللَّتَانِ تُرْضُونَ بِهِمَا رَبَّکُمْ فَشَهَادَهُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ تَسْتَغْفِرُونَهُ وَ أَمَّا اللَّتَانِ لَا غِنَى بِکُمْ عَنْهُمَا فَتَسْأَلُونَ اللَّهَ الْجَنَّهَ وَ تَعُوذُونَ بِهِ مِنَ النَّارِ؛[۳]
در ماه رمضان بر چهار خلصت مداومت داشته باشید. دو خصلت آن باعث رضایت خداوند می شود و از دو خصلت دیگر هرگز بی نیاز نیستید؛ اما دو خصلتی که به واسطه آن خدا را راضی می کنید یکی شهادت لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ و دیگری اینکه از خداوند طلب مغفرت کنید؛ اما دو خصلتی که از آنها بی نیاز نیستید، این است که از خداوند متعال، بهشت را بخواهید و از آتش جهنم، به خدا پناه ببرید.
- لِکُلِّ شَیْءٍ زَکَاهٌ وَ زَکَاهُ الْأَبْدَانِ الصِّیَامُ؛[۴]
هر چیزی، زکات دارد و زکات بدن ها، روزه است.
- نَوْمُ الصَّائِمِ عِبَادَهٌ وَ نَفَسُهُ تَسْبِیحٌ؛[۵]
خواب روزه دار، عبادت و نفسش، تسبیح است.
- تَسَحَّرُوا وَ لَوْ بِشَرْبَهِ مَاءٍ وَ أَفْطِرُوا وَ لَوْ عَلَى شِقِّ تَمْرَهٍ یَعْنِی إِذَا حَلَّ الْفِطْرُ وَ قَالَ السَّحُورُ بَرَکَهٌ وَ لِلَّهِ مَلَائِکَهٌ یُصَلُّونَ عَلَى الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ وَ عَلَى الْمُتَسَحِّرِینَ؛[۶]
سحری بخورید هرچند یک جرعه آب باشد و افطار کنید هرچند با بخشی از یک عدد خرما باشد. سحر ها، برکت هستند و برای خداوند، ملائکی است که بر استغفار کنندگان در سحر ها و سحر خوران، درود می فرستند.
- أَتَى إِلَى رَسُولِ اللَّهِ (صَلَی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلّمَ) شَیْخٌ کَبِیرٌ یَتَوَکَّأُ بَیْنَ رَجُلَیْنِ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ هَذَا شَهْرٌ مَفْرُوضٌ وَ لَا أُطِیقُ الصِّیَامَ قَالَ اذْهَبْ فَکُلْ وَ أَطْعِمْ عَنْ کُلِّ یَوْمٍ نِصْفَ صَاعٍ وَ إِنْ قَدَرْتَ أَنْ تَصُومَ الْیَوْمَ وَ الْیَوْمَیْنِ وَ مَا قَدَرْتَ فَصُمْ؛[۷]
پیرمردی که بر دو نفر تکیه کرده بود، خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید و گفت: «یا رسول الله! این ماه رمضان است و من نمی توانم روزه بگیرم.» حضرت فرمودند: «برو روزه ات را بخور و برای هر روز، نصف صاع اطعام کن؛ اگر قدرت پیدا کردی یک یا دو روز و هر چه قدرت داشتی روزه بگیری روزه ات را بگیر.»
- أَتَتْهُ امْرَأَهٌ فَقَالَتْ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صَلَی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلّمَ) إِنِّی امْرَأَهٌ حُبْلَى وَ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ مَفْرُوضٌ وَ أَنَا أَخَافُ عَلَى مَا فِی بَطْنِی إِنْ صُمْتُ فَقَالَ لَهَا انْطَلِقِی فَأَفْطِرِی وَ إِنْ أَطَقْتِ فَصُومِی؛[۸]
زنی خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد و گفت: «من حامله هستم و این ماه رمضان است که روزه اش فرض است و من اگر روزه بگیرم بر آنچه در شکم دارم می ترسم.» پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «برو و افطار کن و هرگاه طاقت پیدا کردی روزه بگیر.»
- أَتَتْهُ امْرَأَهٌ تُرْضِعُ فَقَالَتْ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صَلَی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلّمَ) هَذَا شَهْرٌ مَفْرُوضٌ صِیَامُهُ وَ إِنْ صُمْتُ خِفْتُ أَنْ یَنْقَطِعَ لَبَنِی فَیَهْلِکَ وَلَدِی فَقَالَ انْطَلِقِی فَأَفْطِرِی فَإِذَا أَطَقْتِ فَصُومِی؛[۹]
زنی خدمت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد و عرض کرد: «یا رسول الله! این ماه رمضان است و اگر من روزه بگیرم می ترسم شیرم قطع شود و پسرم هلاک گردد.» پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «برو افطار کن هرگاه توان پیدا کردی روزه بگیر.»
- أَتَاهُ صَاحِبُ عَطَشٍ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ هَذَا شَهْرٌ مَفْرُوضٌ وَ لَا أَصْبِرُ عَنِ الْمَاءِ سَاعَهً إِلَّا تَخَوَّفْتُ الْهَلَاکَ قَالَ انْطَلِقْ فَأَفْطِرْ فَإِذَا أَطَقْتَ فَصُمْ؛[۱۰]
مردی بسیار تشنه خدمت رسول خدا آمد و عرض کرد: «یا رسول الله! این ماه رمضان است و من در حدی تشنه هستم که یک ساعت نمی توانم صبر داشته باشم و می ترسم هلاک شوم.» پیامبر فرمودند: «برو افطار کن، هرگاه توان داشتی روزه بگیر.»
- مَنْ صَامَ شَهْرَ رَمَضَانَ فَاجْتَنَبَ فِیهِ الْحَرَامَ وَ الْبُهْتَانَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ وَ أَوْجَبَ لَهُ الْجِنَانَ؛[۱۱]
هر که ماه رمضان را روزه بگیرد و از حرام و بهتان اجتناب کند خداوند از او راضی می شود و بهشت را برای او واجب می گرداند.
- إِذَا اسْتَهَلَّ رَمَضَانُ غُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ وَ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ الْجِنَانِ وَ صُفِّدَتِ الشَّیَاطِینُ؛[۱۲]
هنگامی که رمضان استهلال شود، در های جهنم بسته می شود و در های بهشت باز می گردد و شیاطین غل و زنجیر می شوند.
- الصَّائِمُ فِی عِبَادَهٍ وَ إِنْ کَانَ نَائِماً عَلَى فِرَاشِهِ مَا لَمْ یَغْتَبْ مُسْلِماً؛[۱۳]
روزه دار، همه وقت در حال عبادت است، اگرچه در بسترش خوابیده باشد ، به شرطی که مسلمانی را غیبت نکند.
- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَ کَّلَ مَلَائِکَهً بِالدُّعَاءِ لِلصَّائِمِین؛[۱۴]
همانا خداوند ملائکه را وکیل قرار داده که برای روزه داران دعا کنند.
- الصَّوْمُ جُنَّهٌ مِنَ النَّار؛[۱۵]
روزه سپر آتش است.
- أَنَّ لِکُلِ صَائِمٍ عِنْدَ فِطْرِهِ دَعْوَهً مُسْتَجَابَه؛[۱۶]
برای هر روزه داری در هنگام افطار، دعایی مستجاب است.
- صُومُوا تَصِحُّوا؛[۱۷]
روزه بگیرید تا تندرست باشید.
- لَا تُرَدُّ دَعْوَهُ الصَّائِمِ؛[۱۸]
دعای روزه دار، برگردانده نمی شود.
- أنَّهُ مَنْ صَامَ رَمَضَانَ وَ أَتْبَعَهُ بِسِتٍّ مِنْ شَوَّالٍ فَکَأَنَّمَا صَامَ الدَّهْر؛[۱۹]
کسی که بعد از روزه ماه رمضان، شش روز از ماه شوال را روزه بگیرد، مثل این است همه دهر را روزه گرفته است.
- مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ یَوْماً أَغْلَقَ بَاباً مِنْ أَبْوَابِ النِّیرَان؛[۲۰]
هر که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، یک در از در های جهنم بسته می شود.
نتیجه گیری
از احادیثی که بیان گردید، این نتیجه به دست می آید که روزه در دین اسلام، از ارزش و اهمیت به سزایی برخوردار است. همان گونه که روزه، انسان را از گناه پاک نموده و عامل نیل وی به مدارج عالی معنوی و سعادت اخروی اش می شود، آثار مفید دنیوی نیز برای او به همراه دارد. همچنین از این احادیث بدست آمد که روزه، بر کسانی که عذر داشته و از عهده آن بر نمی آیند، واجب نیست.
پی نوشت ها
[۱] . دعائم الإسلام،ج۱، ص۲۶۹.
[۲] . همان ؛ ص۲۶۹.
[۳] . همان ؛ ص۲۶۹.
[۴] . همان ؛ ص۲۶۹.
[۵] . همان ؛ ص۲۷۰.
[۶] . همان؛ ص۲۷۱.
[۷] . بحار الأنوار، ج۹۳، ص۳۲۷.
[۸] . همان.
[۹] . همان.
[۱۰] . همان.
[۱۱]. بحار الأنوار ، ج۹۳، ص۲۴۶.
[۱۲] . بحار الأنوار ، ج۹۳، ص ۲۴۸.
[۱۳]. من لا یحضره الفقیه ، ج۲، ص۷۴.
[۱۴]. من لا یحضره الفقیه ، ج۲، ص۷۶.
[۱۶]. البلد الأمین و الدرع الحصین ، ص ۲۳۲.
[۱۷]. بحار الأنوار ، ج۹۳، ص۲۵۵.
.[۱۸] ، بحار الأنوار ، ج۹۳، ص ۲۵۶.
[۱۹]. البلد الأمین و الدرع الحصین، ص۲۴۳.
[۲۰]. بحار الأنوار ، ج۸، ص۱۷۰.
- ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه ، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چ۲، ۱۴۱۳ ق.
- ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى، دعائم الإسلام، محقق / مصحح: فیضى، آصف، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چ۲، ۱۳۸۵ق.
- کفعمى، ابراهیم بن على عاملى، البلد الأمین و الدرع الحصین ، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چ۱، ۱۴۱۸ ق.
- کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چ۴، ۱۴۰۷ ق.
- مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الأنوار، محقق / مصحح: جمعى از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چ۲، ۱۴۰۳ق.
لطفا نظرتان را درباره این محتوا بنویسید
فایل تصویری در سایت شما
فایل صوتی در سایت شما
به اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی