ربا در احادیث اهل بیت (علیهم السلام)

     (۱) رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :

     إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَعَنَ آکِلَ الرِّبَا وَ مُؤْکِلَهُ وَ کَاتِبَهُ وَ شَاهدَیْه؛ خداى عز و جل رباخوار و ربا دهنده و نویسنده و شاهد بر آن را لعنت کرده است.

    (من لا یحضره الفقیه ج ۴ ، ص ۸ ، ح ۴۹۶۸ ؛ امالى(صدوق) ص ۴۲۵ ، ح ۱)

     (۲) امام صادق (علیه السلام) :

    دِرْهَمُ رِبا أَعْظَمُ عِنْدَ اللّه مِنْ سَبْعینَ زِنْیَهً بِذاتِ مَحْرَمٍ فى بَیْتِ اللّه الْحَرامِ و قال: الربا سبعون جزءا أیسره ان ینکح الرجل امه فی بیت الله الحرام‏؛ یک درهم ربا نزد خداوند سنگین تر است از هفتاد بار زنا کردن با محارم در خانه خدا و فرمود ربا هفتاد جزء دارد که آسانترینش اینست که مرد با مادرش در بیت الله الحرام ازدواج کند.

    (بحار الانوار(ط-بیروت) ج ۱۰۰ ، ص ۱۱۷ ، ح ۱۳ ؛ تفسیر نور نورالثقلین ج ۱، ص ۲۹۵، ح ۱۱۷۷)

     (۳) امام باقر (علیه السلام) :

    إِنَّما حَرَّمَ اللّه عَز وَ جَلَّ الرِّبا لِئَلاّ یَذْهَبَ الْمَعْروفُ؛ خداى عز و جل ربا را حرام فرمود تا احسان کردن از بین نرود.

    (من لا یحضره الفقیه ج ۳ ، ص ۵۶۶ ، ح ۴۹۳۶)

     (۴) امام صادق (علیه السلام) :

    آکِلُ الرِّبا لا یَخْرُجُ مِنَ الدُّنْیا حَتّى یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ؛ ربا خوار از دنیا نرود، تا آن که شیطان دیوانه اش کند.

    (بحارالانوار(ط-بیروت) ج ۱۰۰  ، ص ۱۲۰، ح ۳۰)

     (۵) امام على (علیه السلام) :

     یَا مَعْشَرَ التُّجَّار الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ وَ اللَّهِ لَلرِّبَا فِی هَذِه الْأُمَّهِ أَخْفَى مِنْ دَبِیبِ النَّمْلِ عَلَى الصَّفَا؛ اى گروه تاجران! ابتدا احکام را یاد بگیرید، سپس تجارت کنید!ابتدا احکام را یاد بگیرید، سپس تجارت کنید!ابتدا احکام را یاد بگیرید، سپس تجارت کنید! به خدا قسم که ربا در میان این امت ناپیداتر از حرکت مورچه بر روى تخته سنگ است.

    (کافی(ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۱۵۰ ، ح ۱ ؛ من لا یحضره الفقیه ج ۳ ، ص ۱۹۵ ، ح ۳۷۳۱)

     (۶) رسول اکرم (صلی الله علیه و آله):

    مَنْ أَکَلَ الرِّبا مَلأَ اللّه عَز َّوَ جَلَّ بَطْنَهُ مِنْ نارِ جَهَنَّمَ بِقَدْرِ ما أَکَلَ ، و إِنِ اکْتَسَـبَ مِنْهُ مالاً لا یَقْبَلُ اللّه تَعالى مِنْهُ شَیْـئا مِنْ عَمَلِهِ ، و لَمْ یَزَلْ فى لَعْنَهِ اللّه و الْمَلائِکَهِ ما کانَ عِنْدَهُ مِنْهُ قیراطٌ واحِدٌ؛ هر کس ربا بخورد خداوند عز و جل به اندازه ربایى که خورده شکمش را از آتش دوزخ پر کند و اگر از طریق ربا مالى به دست آورد، خداى تعالى هیچ عمل او را نپذیرد و تا زمانى که قیراطى (کمترین مقدار) از مال ربا نزدش باشد، پیوسته خداوند و فرشتگانش او را نفرین کنند.

    (بحار الانوار(ط-بیروت) ج ۷۳ ، ص ۳۶۴ ، ح ۳۰ { شبیه این  در ثواب الاعمال ص ۲۸۵})

     (۷) امام صادق علیه  السلام :

    إِنَّهُ لَو کانَ الرِّبا حَلالاً لَتَرَکَ النّاسُ التِّجاراتِ وَ ما یَحْتاجونَ إِلَیْهِ فَحَرَّمَ اللّه  الرِّبا لِیَفِرَّ النّاسُ مِنَ الْحَرامِ إلَى الْحَلالِ وَ إِلَى التِّجاراتِ وَ إِلَى الْبَیْعِ و الشِّراءِ فَیَبْقى ذلِکَ بَیْنَهُمْ فِى الْقَرْضِ؛ براستى، اگر ربا حلال بود، مردم تجارت و تلاش براى معاش را رها مى کردند. به همین دلیل خداوند ربا را حرام کرد تا مردم از حرام به حلال و تجارت و خرید و فروش رو بیاورند و به یکدیگر قرض بدهند.

    (من لایحضره الفقیه ج ۳، ص ۵۶۷، ح ۴۹۳۷)

     (۸) امام صادق (علیه السلام) :

    {لَمّا سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللّه عَز َّو َجَلَّ } (یَمْحَقُ اللّه الرِّبا وَ یُرْبِى الصَّدَقاتِ) و َقَد أَرى مَنْ یَأْکُلُ الرِّبا یَرْبُو مالُهُ؟ فقال فَأَىُّ مَحْقٍ أَمْحَقُ مِنْ دِرْهَمِ رِبا یَمْحَقُ الدّینَ فَإِنْ تابَ مِنْهُ ذَهَبَ مالُهُ وَ افْتَقَرَ؛ مردى از امام صادق (علیه السلام) درباره آیه «خداوند ربا را نابود مى کند و صدقات را افزایش مى دهد» سئوال کرد و گفت: گاه کسى را مى بینم که ربا مى خورد و با این حال ثروتش زیاد مى شود؟ حضرت فرمودند: کدام نابودى، نابود کننده تر از یک درهم ربا که دین را نابود مى کند. که اگر توبه هم کند ثروتش از دست مى رود و فقیر مى شود.

    (تهذیب الاحکام(تحقیق خرسان) ج ۷، ص ۱۹، ح ۶۵ ؛ من لا یحضره الفقیه ج۳ ، ص ۲۷۹ ، ح ۴۰۰۵)

     (۱۰) امام رضا (علیه السلام) :

    اِعْلَمْ یَرْحَمُکَ اللّه  اَنَ الرِّبا حَرامٌ سُحتٌ،مِنَ الکَبائِرِ وَ مِمّا قَدْ وَعَدَ اللّه عَلَیْهِ النّارَ فَنَعوذُ بِاللّه مِنْها، وَ هوَ مُحَرَّمٌ عَلى لِسانِ کُلِّ نَبىٍّ وَ فى کُلِّ کِتابٍ؛ خدایت رحمت کند! بدان که ربا حرام و از گناهان کبیره است و خداوند بر آن وعده آتش داده است پس پناه مى بریم به خدا از آتش. ربا را همه پیامبران و همه کتاب هاى آسمانى حرام کرده اند.

    (فقه الرضا (علیه السلام) ص ۲۵۶)

     (۱۱) رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :

    اِذا ظَهَرَ الزِّنا وَ الرِّبا فى قَرْیَهٍ فَقَدْ اَحَلّوا بِاَنْفُسِهِمْ عَذابَ اللّه ؛ هرگاه زنا و ربا در جایى آشکار شود، مردم آنجا خود را در عذاب خدا افکنده اند.

    (نهج الفصاحه ص ۱۹۶ ، ح ۱۱۸)

     (۱۲) رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :

    اِنَّ اَخْوَفَ ما اَخافُ عَلى اُمَّتى مِنْ بَعْدى هذِه الْمَکاسِبُ المُحَرَّمَهُ وَ الشَّهْوَهُ الخَفیَّهُ وَ الرِّبا؛ آنچه بیش از هر چیز بر امتم بعد از خود مى ترسم، درآمدهاى حرام، هواپرستى پنهان و رباست.

    (مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج ۱۳ ، ص ۶۷ ، ح ۱۴۷۶۳؛ بحارالانوار(ط-بیروت) ج ۱۰۰ ، ص ۵۴، ح ۲۶)

     (۱۳) رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :

    اَلرِّبا وَ اِنْ کَثُرَ فَاِنَّ عاقِبَتَهُ تَصیرُ اِلى قُلٍّ؛ سود ربا گرچه بسیار باشد ولى سرانجام به کمى (و بى برکتى) مى گراید.

    (نهج الفصاحه ص ۵۰۷ ، ح ۱۶۸۴)

     (۱۴) امام کاظم (علیه السلام) :

     سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أَعْطَى رَجُلًا مِائَهَ دِرْهَمٍ یَعْمَلُ بِهَا عَلَى أَنْ یُعْطِیَهُ خَمْسَهَ دَرَاهمَ أَوْ أَقَلَّ أَوْ أَکْثَرَ هَلْ یَحِلُّ ذَلِکَ قَالَ لَا هَذَا الرِّبَا مَحْضاً؛ در مورد مردى که صد درهم قرض به دیگرى داد به این شرط که پنج درهم یا کمتر یا بیشتر به او بدهد پرسیدم؟ فرمودند: این عمل رباى محض است.

   (وسائل الشیعه ج ۱۸، ص ۱۳۷ ، ح ۲۳۳۲۵)

     (۱۵) امام رضا (علیه السلام) :

    لَیْسَ بَیْنَ الْوالِدِ وَ وَلَدِهِ رِبا وَ لا بَیْنَ الزَّوْجِ وَ الْمَرأَهِ رِبا؛ بین پدر و فرزند و بین شوهر و همسرش ربا (حرام) نیست.

    (فقه الرضا (علیه السلام) ص ۲۵۸)

     (۱۶) رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :

    لَیْسَ بَیْنَنا وَ بَیْنَ اَهْلِ حَرْبِنا رِبا، نَأْخُذُ مِنْهُمْ اَلْفِ دِرْهَمٍ بِدِرْهَمٍ وَ نَاْخُذُ مِنْهُمْ وَ لا نُعْطیهِمْ؛ بین ما و دشمنانمان، ربا (حرام) نیست، از آنان هزاران درهم در مقابل یک درهم مى گیریم  آرى، از آنان ربا مى گیریم و به آنان ربا نمى دهیم.

    (تهذیب الاحکام(تحقیق خرسان) ج ۷ ، ص ۱۸ ، ح ۷۷ ؛ من لا یحضره الفقیه ج ۳ ، ص ۲۷۷ ، ح ۴۰۰۰ ؛ کافی(ط-الاسلامیه) ج ۵ ، ص ۱۴۷ ، ح ۲)

     (۱۷) امام صادق (علیه السلام) :

    (عَنْ اَبى بصیرٍ قال) قُلْتُ: آکِلُ الرِّبا بَعْدَ البَیِّنَهِ؟ قالَ: یُؤَدَّبُ فَاِنْ عادَ اُدِّبَ فَاِنْ عادَ قُتِلَ؛ (ابو بصیر از امام صادق (علیه السلام) پرسید) حکم رباخوار بعد از روشن بودن حکم ربا براى وى چیست؟ حضرت فرمودند: تأدیب مى شود و اگر (براى بار دوم) ربا گرفت باز تأدیب مى شود و (براى بار سوّم) اگر ربا گرفت، کشته مى شود.

    (کافى(ط-الاسلامیه) ج ۷، ص ۲۴۲، ح ۹)

     (۱۸) امام صادق (علیه السلام) :

    لَوْ أَنَّ رَجُلًا وَرِثَ مِنْ أَبِیهِ مَالًا وَ قَدْ عَرَفَ أَنَّ فِی ذَلِکَ الْمَالِ رِبًا وَ لَکِنْ قَدِ اخْتَلَطَ فِی التِّجَارَهِ بِغَیْرِهِ حَلَالٍ کَانَ حَلَالًا طَیِّباً فَلْیَأْکُلْهُ وَ إِنْ عَرَفَ مِنْهُ شَیْئاً أَنَّهُ رِبًا فَلْیَأْخُذْ رَأْسَ مَالِهِ وَ لْیَرُدَّ الرِّبَا؛ اگر کسى از پدرش مالى به ارث ببرد و بداند که در آن مال ربا وجود دارد، ولى مال ربوى با مال هاى دیگر مخلوط شده، آن مال براى او حلال و پاکیزه است و مى تواند از آن استفاده کند، و اگر به ربوى بودن مقدار مشخصى از آن یقین دارد باید اصل مال را براى خود بردارد و مال ربوى را به صاحبش رد نماید.

    (کافى(ط-الاسلامیه) ج ۵، ص ۱۴۵، ح ۴)

     (۱۹) رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) :

    مَن باعَ وَ اشتَرَی فَلیَحفَظ خَمسَ خِصال وَ إلّا فَلا یَشتَرینَّ وَ لَا یَبیعَنَّ: ألرِّبا وَ الحَلفَ وَ کِتمانَ العَیبِ وَ الحَمدَ إذا باع وَ الذَّمَّ إذا اشتَرَی؛ هر که تجارت می کند باید از پنج چیز دوری گزیند و گرنه اصلا خرید و فروش نکند: ربا، قسم خوردن، کتمان عیب، تعریف از کالایی که می فروشد و بدگویی از کالایی که می خرد.

    (من لا یحضره الفقیه  ج ۳ ، ص ۱۹۴ ، ح ۳۷۲۷)

منبع: سایت شهید آوینی.