دیدگاه شیعه و اهل سنت درباره ولادت مهدى موعود(علیه السلام)

اشاره:

در جامعه شیعه دوازده امامی، هم در بین عالمان و صاحبنظران و هم در میان مردم عادی، تولد امام مهدی(عج) مورد اجماع بوده، از ضروریات مذهب قلمداد می شود و در این میان کسی را نمی توان سراغ گرفت که کوچک ترین تردیدی در این باره داشته باشد. این باور در جای جای آثار شیعه از کهن ترین آنها تا دوره های کنونی انعکاس یافته است. مرحوم کلینی در الکافی با صراحت می نویسد:

اعتقاد شیعه بر این است که مهدى منتظر(علیه السلام) در سال ۲۵۵ ه. . در سامرا در خانه پدرش به دنیا آمد و در دامان پدر تا سالى که امام حسن عسکرى وفات یافت (۲۶۰ ه. .) بزرگ شد. نمونه هایى از نقل محدّثان قدیم از این قرار است:

۱. فضل بن شاذان (متوفاى ۲۶۰ ه. .) از محمد بن على بن حمزه نقل مى کند که گفت: شنیدم امام حسن عسکرى(علیه السلام) مى فرمود: ولىّ خدا و حجت او بر بندگان و جانشین من پس از من، در شب نیمه شعبان سال ۲۵۵ هنگام طلوع فجر، ختنه شده به دنیا آمد.(۱)

۲. کلینى (متوفاى ۳۲۹ ه. .) گوید:

حضرت صاحب(علیه السلام) در نیمه شعبان سال ۲۵۵ به دنیا آمد، سپس قول دیگرى را نقل مى کند که او در سال ۲۵۶ متولد شده است.(۲)

در این زمینه، سخن را با نقل کلمات محدثان و مورخان شیعه طول نمى دهیم، عده اى از بزرگان اهل سنت نیز در ولادت حضرت مهدى(علیه السلام) در آن سال، با شیعه موافق اند و تعدادشان به ۷۶ نفر مى رسد. سخن آنان در کتاب «منتخب الاثر» آمده است(۳) به چند نمونه اشاره مى کنیم.

۳. ابن صبّاغ مالکى (متوفاى ۸۵۵ ه. .) در فصل دوازدهم از کتابش «الفصول المهمّه» درباره حضرت مهدى(علیه السلام)، خلف صالح امام عسکرى(علیه السلام) مى گوید: او امام دوازدهم است و تاریخ ولادت و دلایل امامتش و بخشى از اخبار او و غیبت و مدت حکومت و کیفیت آن و نسب آن حضرت را به تفصیل مى آورد.(۴)

۴. ابن حجر هیتمى (متوفاى ۹۷۴ ه. .) در فصل سوم از کتابش که مخصوص اهل بیت است، پس از ذکر نام هاى ائمه اهل بیت(علیه السلام)، به امام حسن عسکرى(علیه السلام) مى رسد و سپس مى گوید: ابوالقاسم محمد حجّت، که عمر او هنگام وفات پدرش پنج سال بود، لیکن خدا در همان خردسالى به او حکمت داد. او را قائم منتظر هم مى گویند، گفته شده بدین جهت که او در مدینه پنهان و غایب شد و معلوم نشد کجا رفت.(۵)

۵. نوفلى قریشى گنجى شافعى (متوفاى ۶۵۸ ه) بابى را اختصاص به طول عمر آن حضرت و زنده بودنش تا زمان حاضر داده و گفته است، به دلیل بقاى عیسى، الیاس و خضر، اشکالى ندارد که او هم زنده باشد.(۶)

۶. ابن خلّکان گوید: ابوالقاسم محمد بن حسن العسکرى، دوازدهمین امام بر اساس اعتقادات شیعه، ولادت او در روز جمعه نیمه شعبان سال ۲۵۵ بود. چون پدرش در گذشت، پنج ساله بود. اسم مادرش خمط یا نرجس بود. شیعیان گویند: در خانه پدرش وارد سرداب شد، در حالى که مادرش به او مى نگریست و دیگر برون نیامد. این واقعه در سال ۲۶۵ بود و عمر او در آن هنگام ۹ سال بود.(۷)

پی نوشت:

۱ . کفایه المهتدى: ص۱۱۶، حدیث ۸٫

۲ . کافى: ج ۱، ص ۵۱۹٫

۳ . منتخب الاثر فى الإمام الثانى عشر: ص ۳۶۹ . ۳۹۳٫

۴ . الفصول المهمّه: ص ۲۹۱٫

۵ . الصّواعق: ص ۲۰۸٫

۶ . البیان فى اخبار صاحب الزمان: ص ۱۴۸٫

۷ . سیماى عقاید شیعه، ص ۲۵۳٫