خواجوی کرمانی (مهدی علیه السلام در شعر و ادب پارسی)

اشاره:

کمال‌الدین ابوالعطاء محمودبن علی‌بن محمود، معروف به «خواجوی کرمانی» (زاده: ۶۸۹ ه.ق. در کرمان – درگذشت: ۷۵۲ ه.ق. در شیراز) یکی از شاعران بزرگ نیمۀ اول قرن هشتم است. آرامگاه خواجو در تنگ الله اکبر شیراز است. وی از شاعران عهد مغول است و اشعاری در مدح سلاطین منطقه فارس در کارنامۀ خود دارد. وی که به نخل‌بند شاعران نیز شهرت دارد،

او در اواخر سدۀ هفتم هجری در کرمان زاده شد. زمان زایش او را به اختلاف بین ۶۶۹ – ۶۸۹ هجری ثبت کرده‌اند. او در دوران جوانی خود جدا از کسب دانش‌های معمول روزگار مسافرت را نیز پیشه نموده و بازدیدهایی از مناطق اصفهان، آذربایجان، شام، ری، عراق و مصر نیز داشته‌است و پس از بازگشت از این سفرهای طولانی در شیراز اقامت گزید. او لقب‌هایی مانند خلاق المعانی و ملک الفضلا نیز داشته است. وی در نیمۀ سدۀ هشتم هجری در شهر شیراز درگذشت و در تنگ الله اکبر این شهر نزدیک رکناباد به خاک سپرده شد. خواجو از حیث عقیدتی شیعه دوازده امامی است و خودش در اشعارش خود را “مادح آل حیدر” یعنی ستایشگر اهل بیت نبی می داند. وی ابیات زیادی در مدح دوازده امام دارد.

او در ترکیب بندی که در مدح چهارده معصوم (علیهم السلام) سروده است، بندی را به منقبت حضرت ولیّ عصر(عج الله فرجه) اختصاص داده است:

به مقدم خلف منتظر امام همام ** مسیح خضر قدوم و خلیل کعبه مقام

شعیب مدین تحقیق حجت القائم ** عزیز مصر هُدا مهدی سِپِهر غلام

خطیب خطه افلاک منهی ملکوت ** ادیب مکتب اقطاب محیی اسلام

شه ممالک دین صاحب الزمان که زمان ** به دست رایض طُوعش سپرده است زمام

به انتظار وصول طلیعتش خورشید ** زند درفش درخشنده صبحدم بر بام

نه در ولایت او در خور است رایت ریب ** نه با امامت او لایق است آیت غِیب

منبع: دیوان خاجوی کرمانی