اثبات حرمت سفر برای زیارت قبور با عملکرد انس بن مالک

یکی از مسائل مهم اختلافی بین وهابیت و سایر مسلمانان، سفر برای زیارت قبور است. همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی سفر برای زیارت قبور را جایز دانسته و حتی سفر برای زیارت پیامبر اسلام و سایر اولیای الهی را مستحب می دانند. اما وهابی ها سفر برای زیارت قبور را نه تنها جایز نمی دانند بلکه آن را موجب شرک قلمداد کرده اند.

یکی از عوامل قیام محمد بن عبدالوهاب علیه مسلمانان زیارت قبور است. وقتی که محمد بن عبدالوهاب مسلمانان را می بیند که به زیارت قبر پیامبر اسلام می رود خوشش نمی آید و زیارت قبور را مساوی با شرک دانسته و زمانی که به کمک آل سعود قدرت را به دست می گیرد تمام قبرها و زیارت ها را تخریب می کند و فقط قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم) را از ترس مسلمانان نتوانست منهدم کند.

محمد بن عبدالوهاب برای اینکه عقیده خود را به کرسی بنشاند دلایلی را درباره حرمت سفر برای زیارت قبور اقامه کرده که مهمترین دلیل او حدیث «لا تشد الرحال الا الی ثلاثه مساجد…» است که همه عالمان و فقهای اهل سنت از پیروان مذاهب چهارگانه، این دلیل وهابیت را مردود دانسته و گفته اند که این حدیث فقط بر فضیلت نماز در مسجدالحرام، مسجد النبی و مسجد الاقصی نسبت به سایر مساجد دلالت دارد. اگر سخن وهابی ها را در باره این حدیث بپذیریم هیچ سفری را نباید جایز دانست.

یکی دیگر از دلایل وهابی ها بر حرمت سفر برای زیارت قبور عملکرد انس بن مالک یکی ا ز صحابه در کنار قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) است.

وهابی ها می گوید عملکرد انس بن مالک در کنار قبر پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله و سلم) دلیل بر منع سفر به سوی قبر پیامبر خدا است . آنان می گویند انس بن مالک بعد از سلام دادن به نبی (صلی الله علیه و سلم) پشت به دیوار قبر تکیه زد و سپس دعا خواند اگر سفر به سوی قبر رسول خدا جایز بود نباید هنگام دعا کردن پشت به قبر می ‌ایستاد.[۱]

سوالات ما

۱. وهابی ها از این دلیل با چه معیاری حرمت سفر به سوی زیارت قبور از جمله قبر پیامبر اسلام را به دست آورده اند در حالی که این دلیل وهابی ها کاملا با ادعای آنان نامربوط است؛ زیرا نحوه­ ایستادن انس بن مالک در کنار قبر نبی (صلی الله علیه و آله) اولا هیچ دلالتی بر منع سفر ندارد بلکه این عمل انس بن مالک به نوعی خود دلیل بر مشروعیت زیارت و صحت آن از نظر صحابه تلقی می‌ شود. ثانیا انس بن مالک در هنگام دعا رو به قبله ایستاده است که هیچ رابطه ای با سفر به سوی زیارت ندارد.

۲. وهابی ها به جای اینکه این عملکرد انس بن مالک را دلیل بر حرمت سفر برای زیارت قبور بگیرد پاسخ بگویند که انس بن مالک چرا کنار قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) رفته است که پس از زیارت کردن قبر آن حضرت مشغول دعا شده است؟ ایا از همین رفتن انس بن مالک کنار قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) جواز سفر برای زیارت استفاده نمی شود؟

۳. اگر سفر برای زیارت قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) حرام است آیا از دیدگاه وهابی ها زیارت قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم) از فاصله دور جایز و امکان پذیر است؟ اگر چنین زیارتی جایز نباشد دلیل آن چیست؟ و اگر جایز است پس چرا انس بن مالک طی طریق کرده و خود را کنار قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) رسانده است و عمل حرام را مرتکب شده است؟

۴. آیا این سخن وهابی ها با آنچه در فیض القدیر آمده تکذیب نمی شود ؟ زیرا ایستادن انس بن مالک پشت به دیوار قبر در فیض القدیر مردود شمرده شده بلکه ابو حنیفه رئیس مذهب حنفیه در مسند خود از پسر عمر نقل کرده که سنت این است که از سوی قبله رو به قبر نبی (صلی الله علیه و آله) رفته شود در حالی که پشت زائر به سمت قبله قرار گرفته و رو به قبر بایستد و سپس بگوید: «السلام علیک أیها النبی ورحمه الله وبرکاته»؛ زیرا رسول الله (صلی الله علیه و سلم) با پهلوی راست رو به قبله در قبر شریف قرار دارد بلکه به طور مطلق زیارت قبور از پیش روی متوفی بهتر است.[۲]

۵. اگر مسجد النبی در کنار قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) قرار نمی داشت آیا از نظر وهابی ها زیارت قبر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) چگونه ممکن بود؟

نویسنده: حمیدالله رفیعی

پی نوشت ها

[۱] . سلیمان بن عبدالله بن محمد بن عبدالوهاب، تیسیر العزیز الحمید، ص ۲۹۳، بیروت، چ۱، ۱۹۹۹م . محقق: محمد ایمن الشبراوی.

[۲] . سیواسی، کمال الدین محمد بن عبد الواحد ، شرح فتح القدیر، ج ۳، ص ۱۸۰، بیروت، دار الفکر، چ ۲، بی ­تا؛ علی بن سلطان محمد قاری، شرح مسند ابی حنیفه، ص ۲۱۰-۲۰۲، لبنان، بیروت، دارالکتب العلمیه، بی ‌تا.