جایگاه دوستی و دوستیابی و ویژگی های آن

زمان مطالعه : 4 دقیقه

توسط : ناظر محتوایی شماره یک

0 نظر

ضرورت و اهمیت دوست

با توجه به این که انسان، موجودى اجتماعى است و براى ارائه حیات خویش، نیاز به ارتباطات در جامعه دارد؛ پس انسان در تمام دوران حیات، نیازمند به رفاقت و دوستى با دیگران است. انسان‌ها نه تنها با هم انس مى‌گیرند و با مصاحبت و همنشینى وسایل شادمانى و شادى یکدیگر را فراهم مى‌سازند، بلکه هر دوستى، به میزان ارتباط و همنشینى، در روح و روان رفیق خودش نفوذ مى‌کند و بر عقاید، اخلاق، گفتار، و کردار او اثر مى‌گذارد.

بزرگان گفته‌اند «درباره هیچکس به نیکى یا بدى نمى‌توانیم قضاوت کنیم، مگر این که دوستانش را بشناسیم. آدمى با صفات همنشینان و دوستان صمیمى‌اش شناخته مى‌شود. بر این اساس، انتخاب دوست و همنشین براى جوانان، از حساس‌ترین مسائل دوران جوانى است.

امام على(علیه السلام) مى‌فرماید: «عاجزترین مردم کسى است که از نظر دوستیابى عاجز باشد و عاجزتر از او کسى است که دوستى را که به دست آورده، از دست بدهد.»

از این رو، بهترین و مناسب‌ترین دوستان را انتخاب کنیم و همواره دوستى‌هایمان را مستحکم کنیم و آن را پاس بداریم.

ویژگى‌هاى دوست خوب

این ویژگى‌ها به ترتیب زیر است:

۱- اخلاق خوب و پسندیده

۲- صداقت و راستگویى

۳- رازدارى و امانتدارى

۴- حسن مشاوره، راهنما و هدایت‌کننده

۵- صبور و تحمل شداید و ناملایمات در کنار دوست

۶- تواضع، فروتنى و نداشتن تکبر، غرور و حسد

۷- شفقت و مهربانى

۸- گذشت و فداکارى

۹- همراهى و همدلى و وفادارى

۱۰-انعطاف‌پذیرى

۱۱-جوانمردى و همیارى دوستان سالم

۱۲-داراى رشد عقلانى و دانا

۱۳-با ایمان و تقوا دورى‌کننده از گناه

۱۴-دست‌گیرى و یارى در حل مشکلات

۱۵-بزرگوارى و نجابت

۱۶-اهل خیر و دعوت‌کننده به نیکى‌ها

۱۷-دوستى براى خداوند نه مطامع دنیوى

روایت: مردى از امام حسین(علیه السلام) خواست که دوست و همنشین وى باشد، امام سه شرط را برایش مطرح نمود و فرمود:

۱ـ اول آن که از من ستایش و تعریف نکنى، زیرا من نسبت به خودم از تو آگاهترم.

۲ـ مرا دروغگو ندانى؛ زیرا دروغگو، رأى و عقیده درستى ندارد.

۳ـ مبادا در برابر من از کسى غیبت کنى.

چون آن مرد شرایط دوستى با آن حضرت را دشوار دید، گفت: مى‌خواهم از درخواست خود منصرف شوم. امام(علیه السلام) فرمود: آرى؛ هر طور مى‌خواهى انجام بده.

وظایف متقابل دوستان

۱ـ احترام متقابل

۲ـ درک شرایط همدیگر

۳ـ محبّت و ابراز عشق و علاقه

۴ـ گذشت و فروتنى در سختى‌ها و شرایط بحرانى

۵ـ همدلى و همدردى

۶ـ مشارکت در حل مشکلات

۷ـ صداقت و رازدارى

۸ـ و …

شیوه‌هاى انتخاب دوست

۱ـ آگاهى و شناخت لازم نسبت به فرد مورد نظر (دوست) و خانواده‌اش. این آگاهى مى‌تواند به شیوه‌هاى پرسش و پاسخ از دوستان، همسایگان، همکلاسان، بستگان و آشنایان و غیره ایجاد گردد.

۲ـ مشاهدات عینى رفتار‌هاى فردى و اجتماعى. این امر مى‌تواند با مشاهدات غیابى و نامحسوس والدین، مربیان و مشاوران، در گروه‌هاى هم‌سن و سال، اردوهاى تفریحى، اعیاد و مراسم اجتماعى، میادین ورزشى، مجامع مذهبى و حتى گردهمایى‌هاى خانوادگى به عمل آید.

نکته: نقش خانواده به عنوان مشاور دلسوز، نمود ویژه‌اى دارد، به طورى که پدر و مادر مى‌توانند با ایجاد جلب اطمینان و اعتماد، به حرف‌هاى فرزند خود گوش کنند، با او همدلى نمایند و کمک کنند فرزندشان، ندانسته از ناحیه دوستان کج‌اندیش و کوتاه‌فکر گمراه نشود. اگر والدین بتوانند خطر رفیقان ناصالح را به جوانان خود بفهمانند و با منطق شیوا و خیرخواهانه آنان را از زیان‌هاى جبران‌ناپذیر معاشرت با عناصر تبهکار آگاه سازند، توانسته‌اند موجبات خوشبختى و سعادت فرزندان خویش را فراهم آورند.

۳ـ آزمودن دوست. راه‌هاى زیادى براى آزمایش دوست وجود دارد، از جمله این که مثلاً ببیند در سختى‌ها و مشکلات، چگونه شما را یارى مى‌کند و آیا شما را در چنین روزى، تنها مى‌گذارد یا همدل و همراه شما است؛ و یا مثلاً رفتار و برخورد او در سفر چگونه است، چرا که آدمى در سفر، لباس تکلّف و ریا را از تن خود مى‌کند و آن طور رفتار مى‌کند که واقعاً مى‌اندیشد؛ اینجاست که مى‌توان او را به آسانى آزمایش کرد.