تشکر و سپاسگزاری از همسر،شیوه ها و مهارت ها

زمان مطالعه : 6 دقیقه

توسط : ناظر محتوایی شماره یک

0 نظر

شکر و سپاسگزاری از همسر

مهارت هایی درباره ی سپاس وتشکر از همسر

طالبان زندگی سعادتمندانه، خواهان راهکارهایی اند که بتوانند با به کارگیری آن ها، مراتب قدردانی وتشکر خود را به همسر اعلام کنند. مهارت های ذیل این راهکارها را در اختیار آنان قرار می دهد:

أ. گوش دادن

هرگاه یکی از همسران گزارش کامیابی یا فعالیّت روزانه خود را برای همسر باز می گوید، همسر او می تواند با گوش دادن دقیق به سخنان وی سپاس خود را ظاهر می سازد. هنگام شنیدن لازم است از چشم ها، صورت، و تمام بدن – و نه تنها از گوش – استفاده شود. (۱)

افرادی که مطالب همسر را با بی توجهی گوش می کنند یا هنگام سخن گفتن او به مطالعه ی روزنامه یا تماشای تلویزیون می پردازند و می گویند:

«گوشم با شماست!» اسباب دلسردی و دلزدگی همسر خویش را فراهم می کنند و به سردی روابط خود با او دامن می زنند. بردن سر به جلو، نگاه کردن به چشمان، گفتن کلماتی که نشانگر توجه است مانند (بله، آهان و…) همچنین طرح پرسش هایی که نمایانگر دقّت نظر به مطالب همسر است، نمونه ای از شرایط گوش دادن مؤثر و همراه با توجه است.

ب. اظهار توجه و دقّت

یکی از وجوه تشکر از همسر آن است که اقدامات تحسین برانگیز او را مورد توجه قرار دهیم. همسر ما باید بداند که ما متوجّه فعالیّت های ارزشمند او در زندگی خانوادگی هستیم.

بر این اساس، مرد هنگام ورود به منزل باید خود را نسبت به تغییرات ایجاد شده در منزل که حاصل فعالیّت های همسر است، حساس و با توجه نشان دهد و به او خاطر نشان کند که زحمت های او را در منزل از نظر دور نمی دارد.

همچنان که خانم خانه نیز باید تلاش ها و فعالیّت های همسر خود را پیگیری کند و نشان دهد که نسبت به کوچک ترین زحمتی که او کشیده، حسّاس و قدردان است. شایان ذکر است که این توجّه اگر با تشکر لفظی نیز همراه نباشد، خود نوعی تشکر عملی مؤثر به شمار می آید.

خانم دورتی کارنگی درباره ی اهمیت توجه به خدمات همسر می نویسد: زمانی من خیال می کردم شوهرم در امور مربوط به خانه بسیار دست و پا چلفتی و بی عرضه است که حتی باید آب را نیز در دهانش گذاشت.

اتفاقاً او مسافرتی به اروپا کرد و وقتی که من تنها ماندم، دریافتم که شوهرم همه روزه چه خدمات زیادی برای من انجام می داد که حالا باید همه را خودم از پیش بردارم و متأسفانه در مقابل آن همه محبّت و کمک هرگز از او تشکر ننموده ام. (۲)

برای آن که توجّه خود را به فعالیّت های همسر نشان دهیم، می توانیم از کارهای خاصّی که او درباره ی امور روزمره انجام داده است، بپرسیم. برای نمونه: (پیش دکتر رفتی یا نه؟). (۳) البته نحوه ی طرح سؤال نیز مهم است. پرسش نباید طلبکارانه مطرح شود؛ بلکه باید به شیوه ای باشد که نشانگر توجّه ما به همسر و قدردانی از تلاش های او باشد.

ج. تشکر کلامی

برخلاف تصوّر برخی که راه تشکر از خدمات همسر را تهیه و تقدیم هدایای گران قیمت می دانند، گاه تأثیر سپاسگزاری کلامی به مراتب بیشتر از هر هدیه ی مادّی است. گاهی گفتن یک کلمه «متشکرم» بیشتر از خریدن یک دست لباس در روح زن تأثیر می گذارد و به او آرامش می بخشد. زن نیز باید از شوهرش تشکر کند، تلاش های فراوان او را به زبان آورد و قدرشناس باشد.

گفتن این کلمات در روح او اثر نیک می گذارد. (۴) گاه به زبان آوردن فعالیت ها و زحمت های همسر در برابر بستگان نیز، نشانگر روح قدرشناسی از همسر است.

همچنان که امیرالمومنین (علیه السّلام) فعالیّت های فاطمه زهرا (علیها السّلام) را به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) گزارش می کردند و می گفتند:

یا رسول الله! فاطمه آن قدر آب آورده که بند مشک در سینه اش اثر گذاشته، آن قدر آسیا گردانیده که دست هایش آبله کرده، آن قدر در نظافت خانه کوشیده که لباس هایش گرد آلود و کثیف شده و آن قدر آتش زیر دیگ روشن کرده که جامه اش به سیاهی گراییده است. (۵)

د. موفقیت های گذشته (۶) و (۷)

در این فن موفقیّت های گذشته یادآوری شده و به آنها بازخورد مثبت داده می شود. به خاطر آوردن و به زبان آوردن فعالیت های همسر، تأثیری شگرف بر تداوم آن فعالیّت ها و ایجاد و تقویت احساس خوشایند در همسر خواهد داشت.

امام علی (علیه السّلام) در نامه ۵۳ نهج البلاغه به مالک اشتر که او را به استانداری مصر منصوب کردند، فرمودند: و واصل فی حسن الثناء علیهم و تعدید ما ابلی ذوو البلاء منهم فان کثره الذکر لحسن افعالهم تهزّ الشجاع و تحرّض النّاکل ان شاء الله؛

پی در پی سران سپاه خود را تشویق کن و کارهای مهمی که انجام داده اند، بر شمار؛ زیرا یادآوری کارهای نیک آنان شجاعانشان را به حرکت بیشتر وادار می کند و آنان که در کار کندی می ورزند، ان شاء الله به کار تشویق می شوند.

این دستور درباره ی سرداران نظامی صادر شده؛ ولی عمومیت دارد و می تواند در بیان کامیابی ها و فداکاری های همسر نیز مصداق داشته باشد.

هـ. لمس (۸)

نوازش کردن پشت یا دست دادن، نمونه ای از لمس است که می توان برای نشان دادن حمایت از شخصی که لمس می شود یا عملی به نشانه ی پشتیبانی از عضو دیگر خانواده که تماس را مشاهده می کند، از آن استفاده کرد. (۹)

تماس بدنی با توجه به عوامل مختلف زمینه ای مانند لمس کننده ( دوست یا غریبه )، ماهیت تماس جسمی ( کوتاه، طولانی، آهسته یا سخت ) و محیط تماس ( محل کار، خیابان، خانه و… ) می تواند نشانه ی عاطفه، تسلّط، توجه، جاذبه جنسی، مراقبت و پرخاشگری باشد. با وجود چنین پیچیدگی هایی، شواهد موجود نشان می دهند که هرگاه لمس پذیرفتنی قلمداد شود، غالباً به واکنش می انجامد. ( اسمیت و دیگران، ۱۹۸۲ ). (۱۰)

بر این اساس، یکی از شیوه های سپاسگزاری از همسر، تماس بدنی و لمس کردن است. این امر اگر به درستی و با توجّه به روحیّات و تمایلات همسر صورت پذیرد، نوعی تشکر غیرکلامی مؤثر به شمار می آید.

باید توجه داشت که تماس بدنی، همواره آثار مثبتی به دنبال نمی آورد. اگر لمس با اعمال فشار همراه باشد یا در موقعیتی انجام گیرد که در آن هنگام تماس نامناسب قلمداد شود، ممکن است باعث اضطراب، خشم و واکنش های منفی دیگر شود. ( کروسکو، و تزل، ۱۹۸۴ ). (۱۱)

و. تقویت مثبت (۱۲)

رمز این تمرین در آن است که همسر یا فرزندتان را به انجام کار خوبی ملزم کنید. این یک شیوه بده و بستان رفتاری است که زن و شوهر را به مشاهده ی دقیق یکدیگر مقیّد می کند. هنگامی که یکدیگر را به گفتن چیزی یا انجام دادن کاری وا می دارند، احساس خوبی در آن ها به وجود می آید و به صورت لفظی یا غیر کلامی آشکارا از یکدیگر قدردانی می کنند. (۱۳)

یکی از مصداق های تقویت مثبت آن است که فرد پس از مشاهده ی گفتار یا رفتار مطلوب همسر، برای او از خداوند طلب خیر کرده و او را دعا کند. همچنان که حضرت ابراهیم (علیه السّلام) پس از آن که همسر و فرزند خود را در بیابان خشک و سوزان حجاز قرار داد و همسرشان نیز مخالفتی با این امر از خود بروز نداد، حضرت برای ایشان دعا کرد:
رَّبَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِن ذُرِّیَّتِی بِوَادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِندَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِیُقِیمُواْ الصَّلاَهَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَهً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ؛ (۱۴)

ای پروردگار ما! من ( یکی از ) فرزندان خود را در وادی بی کشت و زرع، نزد بیت الحرام تو مسکن دادم تا نماز را به پا دارند. پس دل های برخی از مردمان را به سوی آنان مایل گردان و آن ها را از انواع ثمرات روزی ده. باشد که شکر ( تو ) به جای آورند.

دعا به همسر علاوه بر آن که نوعی تشکر کلامی از او محسوب می شود، زمینه ی تقویت روح ایمان و معنویت را نیز در او فراهم می سازد. این دعا در حقیقت درسی برای ما است که به فکر فرزند و همسرمان باشیم و افزون بر این که خداوند متعال این امر را برای خودمان مطلوب دانسته است، این برکت را نیز به همراه دارد که همسر و فرزندمان از راه دعا با تقویت مثبت رو به رو شوند.

پی نوشت ها

۱. دورتی کارنگی، آئین همسرداری، ترجمه مهستی شهلایی، ص ۴۸.

۲. دورتی کارنگی، آئین همسرداری، ترجمه مهستی شهلایی، ص ۲۸۴.

۳. جان گری، مردان مریخی، زنان ونوسی، ترجمه سید رضا نیاز، ص ۲۴۵.

۴. جواد مصطفوی، بهشت خانواده، ج ۱، ص ۱۸۱.

۵. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۸۲.

۶. past successes

۷. دیویس کنث، خانواده، راهنمای مفاهیم و فنون برای متخصص یاوری، ترجمه فرشاد بهاری، ص ۱۸۴.

۸. Touch

۹. دیویس کنث، خانواده، راهنمای مفاهیم و فنون برای متخصص یاوری، ترجمه فرشاد بهاری، ص ۲۱۵.

۱۰. مسعود آذربایجانی و دیگران، روان شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، ص ۴۶.

۱۱. همان، ص ۴۷.