به من نگویید دزد!

پیش از آن که به کودک، برچسب “دزد” بزنید، بخوانید!

سختگیری های بیش از حد والدین نسبت به کودکان، آرام نبودن فضای خانواده و توزیع وسایل میان اعضای خانواده به گونه ای که کودک احساس کمبود کند، می تواند علل دزدی کودکان یا برداشتن وسایل دیگران بدون اجازه باشد.

این کار در کودکان، عملی شایع است البته در گروه های سنی مختلف، مفهوم دزدی کردن یا برداشتن وسایل دیگران بدون اجازه متفاوت است.

او دزد نیست!

اگر دزدی از سوی کودکان کمتر از ۳ سال انجام شود، اهمیت زیادی ندارد چون به صورت اتفاقی انجام شده است و عمدی در کار نیست حتی تا ۵ سالگی نیز به دلیل این که حس مالکیت در کودکان ایجاد نشده است، یک کار عادی است و نمی توانیم بگوییم کودک، از روی قصد و نیت قبلی این کار را انجام داده است؛ بنابراین نباید در برخورد با کودکان کمتر از ۵ سال، کلمه «دزدی» را به کار ببریم زیرا از ۵ سالگی به بعد، کودک مفهوم مالکیت را درک می کند و می فهمد که مثلا این شی، متعلق به خود او است یا نه.

در خانه یا مدرسه؟

معمولا کودک همزمان با دزدی، از ترس دعوای والدین، دروغ هم می گوید. مهم ترین کاری که والدین در خانه یا مربیان در مدرسه باید انجام دهند، این است که سریعا به دنبال علت و انگیزه این اقدام کودک باشند.

اگر این اتفاق در خانه روی دهد، معمولا کودک سراغ کیف مادر می رود و به ندرت روی می دهد که سراغ کیف پدر، خواهر یا برادر برود؛ اما اگر ببینیم کودکی به صورت مرتب از کیف مادر دزدی می کند، به این معنی است که ارتباط ناسالمی میان کودک و مادر ایجاد شده و ممکن است این کار، پاسخی به پرخاشگری های مادر یا به نوعی انتقام از او باشد. هم چنین اگر این کار در مدرسه روی دهد، معمولاًَ بر اثر تاثیر گروه همسالان است.

دلایل دزدی کودکان

بی توجهی والدین نسبت به نیازهای کودک: برای نمونه، کودکانی که والدین آن ها از یکدیگر جدا شده اند ممکن است بیشتر این حالت در آن ها مشاهده شود.

نیاز به ارتباط

گاهی کودک و نوجوان ارتباط مناسب با دوستان و همکلاسی هایش ندارد و با برداشتن یک شی از آن ها، قصد باج گرفتن از همکلاسی هایش را دارد تا آن ها را دوست خود کند.

نیاز به پول

گاهی فرد برای خرید وسایل مورد نیاز مدرسه، به پول احتیاج دارد و از روی اجبار پول دیگران را برمی دارد.

حسادت یا رقابت

حسادت یا رقابت در صورتی که زیاد شود، می تواند عامل دزدی کودکان باشد. نکته جالب این که به همان اندازه که در کودکان طبقه فقیر این امر مشاهده می شود، در کودکان طبقه ثروتمند نیز مشاهده می شود و فرقی از لحاظ طبقه اجتماعی و اقتصادی بین کودکان وجود ندارد.

توصیه پیشگیرانه

از نکات مهم برای پیشگیری از دزدی کودکان، این است که والدین با خشم با کودک برخورد نکرده و به او توهین نکنند. در این راستا باید اشتباه بودن کار کودک را برایش توضیح و مفهوم مالکیت را به او یاد دهیم و بگوییم در صورت نیاز به هر وسیله ای، از والدینش کمک بگیرد. باید به کودک یاد دهیم برداشتن یک وسیله، با قرض گرفتن آن، متفاوت است. اقدام اشتباهی که بیشتر والدین انجام می دهند این است که کودک را به قسم خوردن وادار می کنند، این کار به او می آموزد، چگونه ماجرا را انکار کند.

چه باید کرد؟

بیش از حد، واکنش نشان ندهید

بهترین برخورد، آموزش صداقت و درستکاری و تصحیح این رفتار ناشایست است؛ نباید در برابر این مسئله، بیش از حد لازم واکنش نشان دهید، همان طور که نباید از کنار آن، به سادگی بگذرید.

درباره کارهای کودک، با او گفت و گو کنید

اگر بچه کوچکی، چیزی را که مال او نیست، برداشت با او صحبت کنید و از او بپرسید: اگر کسی چیزی را که مال توست بدون اجازه بردارد، چه احساسی خواهی داشت؟

از او بخواهید چیزی را که برداشته است، به صاحبش برگرداند

از آن جا که عذرخواهی برای کودکان، کار مشکلی است، او را مجبور نکنید بار اول عذرخواهی کند ولی بگویید دفعه بعد، باید بگویی معذرت می خواهم.

آموزش دهید

به او آموزش دهید وقتی شیئی را می بیند و می خواهد آن را داشته باشد، اول از شما یا هر کسی دیگر، سوال کند آیا می تواند آن را بردارد یا نه؟

او را مقاوم کنید

به کودک یاد بدهید در برابر وسوسه ها مقاومت کند. همه کودکان باید یاد بگیرند وقتی وسوسه می شوند تا هر چیزی را که می خواهند داشته باشند یا آن را بردارند، بتوانند خود را کنترل کنند.

اسم کارش را به او بگویید

از او نپرسید آیا چیزی را که در جیبش پیدا کرده اید، برداشته است یا خیر؟ علتش را نپرسید، ولی با لحن جدی و خونسرد بگویید: تو این را دزدیده ای! و این حرف را به محض آن که از قضیه آگاه شدید، بگویید.

گفتن”بچه بد” ممنوع

به کودک القا نکنید «بچه بدی است» باید به او فهمانده شود «کارش» ناپسند بوده است.

با پیامدهای واقعی، آشنایش کنید

جیغ و داد و موعظه های طولانی برای این رفتار، برخوردهای صحیحی نیست؛ برای کودکان لازم است تا پیامدهای واقعی را یاد بگیرند. دزدی، خلافی بسیار جدی است.

منبع: میگنا