بررسی کتاب مدرسه ای دیگر اثر زهرا بازرگان

شناسنامه کتاب مدرسه ای دیگر

عنوان کتاب: مدرسه ای دیگر

نویسنده: زهرا بازرگان

موضوع: روش ها و برنامه های آموزشی

گروه مخاطب: اولیا و مربیان

تعداد جلد: ۱

تعداد صفحه: ۲۶۷

زبان: فارسی

ناشر: انجمن اولیا و مربیان

سال انتشار: ۱۳۷۶

تالیفات زهرا بازرگان نویسنده کتاب مدرسه ای دیگر

• به خشونت در مدرسه پایان دهیم
• مدرسه زدگی
• انضباط مثبت
• مدیریت تعارض در مدرسه
• من فقط یک خاطره دارم
• افسردگی زیبا ترین هدیه زندگی من
• ما فرزند خوانده ایم (حقایقی در مورد فرزند خواندگی و فرزند پذیری)
• پرستاری کودک سالم
• میانجیگری در مدرسه: روش های بهبود رفتار دانش ‌آموزان

ترجمه های زهرا بازرگان نویسنده کتاب مدرسه ای دیگر

• کمک به فرزندان در غلبه بر افسردگی
• ناسازگاری کودکان و نوجوانان
• آموزش کیفی (تجربه های موفق مدارس وابسته به یونسکو)
• مدرسه سالم

موضوع کتاب مدرسه ای دیگر

کتاب «مدرسه‌ ای دیگر…»، مجموعه مقالاتی است که نویسنده طی چندین سال، درباره موضوعات مختلف مربوط به مدرسه نوشته است. مدرسه و امر تعلیم و تربیت، موضوعی چند وجهی است. والدین، دانش‌آموزان، اولیاء مدرسه و حتی فضای فیزیکی مدرسه هر کدام وجه مهمی از فرایند تعلیم و تربیت محسوب می‌ شوند.

نویسنده در مقالات این کتاب به موضوعاتی نظیر دیدگاه‌ های جدید درباره همکاری اولیا و مربیان، روش‌ های برخورد با تفاوت‌ های فردی دانش‌ آموزان، افت تحصیلی و مسائلی دیگر پرداخته است.

گزارشی از محتوای کتاب مدرسه ای دیگر

این کتاب در ۶ فصل جمع آوری شده است؛

• مقالات فصل اول در مورد ضرورت مشارکت و همکاری اولیا و مربیان و ایجاد هماهنگی بین روش های تربیتی خانه و مدرسه برای تضمین بهداشت روانی و موفقیت تحصیلی کودکان تنظیم شده است. در این مقالات ضمن اشاره به مسائل مربوط به روابط خانه و مدرسه، انتظاراتی که اولیا از مدرسه دارند و عواملی که مانع برقراری رابطه موثر مدرسه با اولیا می گردد، مورد بررسی قرار می گیرد.
• فصل دوم به تفاوت های فردی دانش آموزان می پردازد؛ مسلما در هر کلاس دانش آموزان، توانایی های ذهنی و جسمی، علاقه، استعداد و انگیزه های متفاوتی برای یادگیری دارند. در این مقالات روش های معمول برخورد با تفاوت های فردی دانش آموزان مانند گزینش آنان براساس معدل، هوشt استعداد و سایر ویژگی ها و عواقب هر یک از این روش ها، تحلیل می گردد.
• در فصل سوم نظر گروه هایی از دانش آموزان مدارس ابتدایی تهران در مورد تصوری که از خود و مورد معلمان، مسئولین مدرسه، فضای آموزشی و تکلیف شب دارند، منعکس شده است. این نظرات می تواند بیانگر انتظارات، تمایلات، ترس ها و نگرانی های بسیاری از دانش آموزان دوره ابتدایی باشد.
• در فصل چهارم، مساله شکست تحصیلی مورد بررسی قرار می گیرد. شکست تحصیلی دانش آموزان را هرگز نمی توان به صورت سطحی و به عنوان واقعیتی پذیرفته شده در مورد آنان که ظاهرا توانایی های ذهنی محدودی از خود نشان می دهند قبول کرد، زیرا در بسیاری از مواقع، عقب ماندگیه ای تحصیلی دانش آموزان ارتباطی با رشد ذهنی آنان ندارد؛ شکست تحصیلی می تواند در سرنوشت تحصیلی، شغلی و زندگی فردی و اجتماعی دانش آموز موثر باشد.
• فصل پنجم، بر لزوم ارتقا حرفه ای معلمان تاکید دارد و دیدگاه های جدیدی را که در سالیان اخیر در زمینه آموزش معلمان انجام شده بررسی می نماید.
• فصل ششم به مساله مهم ارتباطات انسانی در خانه و مدرسه می پردازد و روش های تربیتی و انضباطی متداول در برخی از خانواده ها و مدارس را که در بسیاری از اوقات فاقد اثرات سازنده و حتی گاه ویران کننده شخصیت کودکان است را مورد نقد و بررسی قرار می دهد.

فهرست کتاب مدرسه ای دیگر

مقدمه

فصل اول- دیدگاه های جدید در زمینه همکاری اولیا و مربیان

الف- تحولی در روابط بین اولیا و مربیان

ب- هنر برقراری ارتباط با اولیای دانش آموزان

ج- تکلیف ،شب مساله همیشگی دانش آموزان و اولیای آنان

د- چند پیشنهاد برای انجام تکالیف درسی در خانه

ه- چه کسی می تواند درس حاضر کردن را به من بیاموزد؟

فصل دوم- روش های برخورد با تفاوت های فردی

الف- ماجرای جوجه اردک زشت در مدرسه

ب- آموزش و پرورش نابرابر در خدمت برابری اجتماعی

ج- در مدرسه چه کسی از من حمایت می کند؟

د- کودک تیزهوش و دیگران

فصل سوم- انتظار دانش آموزان از خانه و مدرسه

الف- با فرزندانمان مهربانتر باشیم

ب- عیدی بچه ها

ج- مدرسه مطلوب از نظر دانش آموزان دبستانی

د- بهترین عیدی مدرسه

فصل چهارم- افت تحصیلی و برخی از روش های مقابله با آن

الف- اگر کسی به من دیکته می گفت

ب- وقتی دانش آموزان نظام آموزشی را مورد سوال قرار می دهند

ج- مدرسه سیار وسیله ای برای مقابله با مشکلات تحصیلی دانش آموزان مناطق محروم حاشیه شهرها

فصل پنجم- کتاب مدرسه ای دیگر- دیدگاههای جدید در زمینه آموزش معلمان و مدیران

الف- تنها، با چهل شاگرد متفاوت در کلاس

ب- چه کسی به من معلم کمک خواهد کرد؟

ج- معلم و کودکان خاموش

د- نظارت بر کیفیت آموزش و پرورش در مدرسه

ه- آموزش مدیران از طریق مدیران

فصل ششم- ارتباطات انسانی در مدرسه

الف- لحظه تامل

ب- چه کسی میگوید جور استاد به ز مهر پدر

ج- گواهینامه ای برای انسانیت

د- پرورش اخلاقی دانش آموزان در یازده قدم

برش هایی از متن کتاب مدرسه ای دیگر

روش های برخورد با تفاوت های فردی

کودک تیزهوش و خانواده

نگرش خانواده یا به عبارت دیگر طرز تلقی پدر، مادر، خواهران و برادران در مورد کودک تیزهوش بر تصوری که وی از خود دارد و بر رفتار اجتماعی او اثر می گذارد؛ رفتار بسیاری از اولیا در مقابل فرزند تیزهوش خود متاثر از مسائل شخصی و کمبودهای آنان است.

برای برخی از اولیا پذیرش خصوصیات ویژه کودک تیزهوش مشکل است و لذا نمی توانند آن طور که باید با وی ارتباطی متناسب با سطح ذهنی و شناختی و رشد عاطفیش داشته، پاسخگوی کنجکاوی بی حد سوالات متعدد و روحیه انتقادی او باشند، این امر بخصوص در خانواده هایی روی می دهد که سطح فرهنگ آنان پایین است.

در این صورت گاه کودک برای جلب توجه و محبت اولیای خود مانع بروز استعدادهای ویژه خویش می شود. گاهی برعکس، عدم درک اولیا از وضع خاص کودک باعث می شود وی در محیط خارج از خانواده فردی را برای همانندسازی بیابد، در حالی که احساس گناه ناشی از پس زدن اولیا، او را رنج خواهد داد.

برای برخی دیگر از اولیا وجود یک فرزند تیزهوش وسیله ای برای ارضای غرور و جاه طلبی آنان است. این قبیل افراد گاه بدون اینکه متوجه باشند، با مطرح کردن تیزهوشی و توانایی های ویژه کودک در محافل مختلف باعث به وجود آمدن احساس اضطراب و ناامنی و تقویت این احساس در کودک می شوند که آنچه مورد علاقه و توجه اولیای وی است، تیزهوشی اوست و نه خود او.

کلارک (۱۹۸۳) به این نتیجه رسیده است که کودکانی که اولیای آنان اصطلاح تیزهوش را در مورد فرزندان خود به کار نمی برند، از محبوبیت و مقام بالاتری در نزد همسالان خود برخوردارند و خود پنداری آن ها مثبت و اضطرابشان کمتر از کودکانی است که اولیای آنان اصطلاح فوق را به کار می برند. دلیلش این است که کودکان دسته اول نیازی ندارند برای راضی نگه داشتن اولیای خویش، دائما به خود فشار بیاورند.

تحقیقات بسیار در زمینه کودکان تیزهوش نمودار این نکته است که توافق پدر و مادر در مورد تیزهوشی کودک عامل بسیار مهمی در ایجاد تعادل در خانواده است. اگر تیزهوشی کودک مورد توافق پدر و مادر قرار گرفته باشد، با کودک به صورت مثبت برخورد می شود و رابطه نزدیک تر و صمیمانه تری بین وی و خانواده برقرار می گردد. در حالی که اگر توافقی در این مورد وجود نداشته باشد، استعدادهای ویژه کودک به صورت منفی و حتی گاه به صورت مزاحمت تلقی خواهد شد.

جمع بندی

برای تحقق هدف های آموزشی و پرورشی، هماهنگی خانه و مدرسه، نقش تعیین کننده ای دارد؛ کتاب مدرسه ای دیگر، در جهت دانش افزایی خانواده در تحکیم ارتباط مناسب بین والدین و مربیان جمع آوری شده است.

با توجه به این که کتاب مدرسه ای دیگر حاصل گردآوری چند مقاله است، نتوانسته به صورت منظم، همه جانبه و کامل هدف بالا را محقق کند؛ در نتیجه این کتاب با موضوعات محدود خود می تواند در کنار سایر کتب مرتبط، مورد استفاده مخاطبان و اولیا و مربیان قرار بگیرد.