احیای سبک زندگی اسلامی مهمترین نیاز جامعه ایرانی

کارایی سبک زندگی اسلامی در زندگی روزمره، ناشی از کارکردهای اسلام در شئون زندگی بشر است که بر اساس مکانیزم‌های تعریف شده در راستای جهت دهی به حیات انسان به سمت تعالی تعریف شده است. متآسفانه تمامی شئون اسلام در هیچ دوره‌ای از تاریخ به طور کامل اجرا نشده است و یکی از علل اصلی این مسئله نیز عناد حکام وقت با بانیان اصلی مکتب اسلام یعنی ائمه طاهرین(علیهم السلام) بوده است که در طول تاریخ به انحاء مختلف، ظهور و بروز پیدا کرده است.

ایجاد سانسور شدید در نشر تعالیم اسلام و نیز تولید افکار نوین و استفتائات به روز در طول تاریخ از سایر علل بروز این مسئله بوده است. این جو اختناق شدید به ویژه در دوره ۲۵۰ ساله نخست پس از بعثت نبی مکرم اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) ظهور و بروز بیشتری داشته است. اما علیرغم همه این امور، اسلام همچنان همچون چشمه‌ای زاینده در بطن مدیرت زندگی مردم در طول تاریخ، ساری و جاری بوده است.

تعالیم اسلام در قالب آموزه‌های مدنی و جزایی در محاکم کم و بیش جریان داشته است اما آنچه مهم بوده و هست سبک زندگی اسلامی است که در خانه‌های مردم و در کوچه و بازار جریان داشته است.

اگر بخواهیم تعریفی از سبک زندگی اسلامی ارائه کنیم باید بگوییم استفاده عملی از احکام و دستورات اسلام در زندگی فردی و اجتماعی. بسیاری از تمدن‌ها در طول تاریخ بنا بر این امر مهم که در واقع سیستم و طریق درستی برای زندگی نداشته‌اند و مردم این تمدن‌ها با انحرافات اندک و زیاد زمینه تزلزل تدریجی و نهایتا انقراض آن را فراهم آورده‌اند مسیر نابودی را پیموده‌اند.

در نگرش اسلامی، انسان و اجتماع، دارای دو برخورد متقابل و در نتیجه متاثر از یکدیگر هستند از دیگر سوی در داخل اجتماعات نیز نقش حکومت غیر قابل انکار و تردید است؛ یعنی در واقع هرمی سه جانبه و متشکل از انسان، جامعه و حکومت بر یک جمع انسانی تاثیر گذارند. احکام اسلام گاهی انسان‌ساز، گاهی مدنی و جزایی و در کل در حیطه قوانین عمومی و گاهی خطاب به حکام و در قالب قوانین اساسی است.

جامعه‌شناسان قرون اخیر اروپا در شرایطی اقدام به وضع قوانین و پرداخت تئوری‌های جامعه‌شناسی و حقوق اساسی نموده‌اند که انسان و اجتماعی خسته از تعالیم دینی مسیح را در برابر داشته‌اند و با این رویکرد دین در معنایی عمومی در معنای تمامی ادیان به کار رفت. تعبیر مارکس از دین به عنوان افیون توده‌ها به عنوان طلایه‌دار بزرگترین تئوری سیاسی و اجتماعی پرطرفدار قرن اخیر نشانی از این واقعیت دارد.

اما اسلام هیچگاه در چنین شرایطی قرار نداشته است و علت آن نیز همسویی تعالیم آن با واقعیات زندگی انسانی است. فقهای اسلامی به عنوان نظریه‌پردازان و مدیران اجتماعی گاه مدیران سیاسی اجتماعات اسلامی در چنین فضایی اقدام به نشر و نفسیر تعالیم اسلام نموده‌اند. بیان نظریه سبک زندگی اسلامی از سوی مقام معظم رهبری در واقع تلنگری به مدیران سیاسی و اجتماعی ایران بود که در آن با خطابی هشدارگونه اقدام به طرح مسئله نمودند.

ایران به عنوان پایگاه اصلی اسلامی در منطقه ظهور اسلام در طی اقران متمادی مطرح بوده است اما با روند رو به رشد زندگی غربی و تعلیم آن در جامعه ایرانی، و تقویت دستگاه‌های تبلیغاتی غرب در قیاس با ابزارآلات تبلیغی ما باعث شد تا به مثابه تقویت مبانی سبک زندگی غربی، سبک زندگی اسلامی جامعه ایرانی به انزوا رود. با بروز پدیده انقلاب اسلامی و ترویج شعار بازگشت به خویشتن در جامعه ایرانی کم‌کم این مسئله طرح شده که جایگاه واقعی اسلام در زندگی ایرانی اسلامی کجاست؟

آیا صرف توسعه پوشیدگی بانوان تحقق زندگی اسلامی خواهد بود؟ واقعیات اجتماعی نیز اندک اندک پاسخ این سوال را با پاسخی منفی مواجه ساخت. افزایش آمار طلاق و نیز اعتیاد به مصرف مواد مخدر در کنار بروز برخی ناهنجاری‌های اجتماعی نظیر بدحجابی همچون زنگ خطری لزوم ارائه نسخه‌ای شفابخش را در زندگی جامعه ایرانی گوشزد کرد.

الگوی سبک زندگی اسلامی و طرح آن در قالب تئوری اجتماعی از سوی مقام معظم رهبری به عنوان راهکاری در این زمینه مطرح شد. این بایدها و نظریه‌پردازی‌های متعاقب آن در شرایط است که صدا و سیما و سینمای ایران به عنوان الگویی برتر در راه تحقق این شیوه زندگی هماهنگ با نظریه‌پردازان عمل نکرده است.

ترویج تجمل‌گرایی در پیام‌های بازرگانی تولید شده و نیز فیلم‌های سینمایی در تعارض آشکار با خط مشی زندگی اسلامی است. تبلیغ غذاهای فست فود همراه با تغییر ذائقه‌های استفاده از خودروها و مبلمان لوکس در فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی در شرایطی که زندگی تقریبی پنج درصد از ایرانیان با آن مطابق است در تعارض با ترویج زندگی اسلامی است.

همه این سخنان در حالی است که جامعه ایرانی نیز با پروردن الگوهای اسلامی در بطن خود، توان ارائه مدلی اعلا از زندگی اسلامی را دارد. تاکید رهبر معظم انقلاب بر ترویج زندگی اسلامی برای حذف مبانی مضر زندگی غربی بر همین موضوع استوار است.

منبع: خبرگزاری ایمنا