- زمان مطالعه : 5 دقیقه
- توسط : حمید الله رفیعی
- 0 نظر
ولادت
آیت اللّه فاضل در سال ۱۳۱۹ هجرى شمسى در کجاب بهسود استان میدان افغانستان که در ۱۰۰ کیلومترى شهر کابل (پایتخت) واقع گردیده است، در یک خانواده مذهبى و علمى دیده به جهان گشود. با درخشش این ستاره در فضاى کانون پر محبت خانوادگى، دیدگان خانوادهاش روشن گردید. قبل از تولد، پدرش حجه الاسلام و المسلمین سیّد محسن مصطفوى (ره) در سن ۲۰ سالگى رحلت نموده بود، این سیّد از بدو تولد آغوش گرم و پر از محبت پدر را ندید.
عمویش علامه سیّد حسن مصطفوى معروف به سیّد آخوند مسئولیت سرپرستى وى را به عهده گرفت و با دقت تمام به بارور کردن استعدادهاى او همّت گماشت.
خاندان
آیت اللّه فاضل (ره) از نظر سلسله نسب از جمله سادات عالیقدرى است که اجدادش از بزرگان منطقه بودهاند. و همه از علماء و پیشگامان ترویج معارف دینى به حساب مىآمدهاند. پدرش سیّد محسن کربلایى فرزند سیّد مصطفى فرزند سیّد سلطان فرزند سیّد میرزا حسین فرزند سیّد فضل اللّه فرزند سیّد صافى فرزند سیّد احمد فرزند سیّد عبداللّه فرزند سیّد میرزا حسن فرزند سیّد امین (سیّد سالم ،سیّد اسلام و سید یحیى که سه فرزند سیّد امین هستند، در منطقه، دفن و جزء قبور محترم داراى بارگاه مجلّل هستند و مورد توجه زیاد مخلصین قرار مىگیرند و در مناسبتهاى مذهبى و حتى جهت رفع مشکلات به آنها توسل مىجویند و در کنار آرامگاه آنها نذر مىنمایند و آنان را صاحب کرامات میدانند.) و سلسله نسب سیّد ابوالحسن فاضل (ره) که از سادات جلیل القدر حسینى مىباشد، به امام زین العابدین (علیه السلام) مىرسد.
تحصیلات
مرحوم آیت اللّه فاضل (ره) با استعداد فوق العادهاى که داشت، تحصیلات ابتدایى را در زادگاهش نزد عمویش به پایان رسانید. دروس مقدماتى و قسمتى از قوانین را نیز نزد عمویش علامه حاج سیّد حسن مصطفوى فرا گرفت و پس از فوت عمویش بخش دیگرى از قوانین و همچنین رسایل را نزد مرحوم شیخ خان على خواتى (مشهور به حاج شیخ) فرا گرفت.
پس از آنکه مدارس بهسود را فراخور نیاز و ضرورت تحصیلى خود ندید براى طى نمودن مدارج بالاتر علمى به کابل عزیمت و دروس سطوح عالیه را نزد استاد فرزانه و عالم ربانى حضرت آیت اللّه شهید سیّد محمد سرور واعظ (ره) آموخت و بسیار سریع از چهرههاى ممتاز حوزه علمیه محمدّیه – که زیر نظر و هدایت شهید واعظ (ره) اداره مىشد. – گردید و جایگاه خاصى را در بین طلاب علوم دینى باز نمود.
در سال ۱۳۴۹ هجرى شمسى جهت تحصیل، عازم نجف اشرف شد و به درس کفایه الاصول مرحوم آیت اللّه شیخ صدرا بادکوبى و نیز در درس مکاسب آیت اللّه شیخ حسین لنکرانى، شرکت و بهره فراوانى از این دو عالم بزرگوار گرفت و از سال ۱۳۵۱ بمدت ۱۰ سال در دروس خارج آیات عظام و مراجع بزرگ و افتخارات حوزه علمیه نجف اشرف، چون خوئى (ره) و صدر (ره) شرکت داشت و از سرچشمههاى فضیلت، تقوى و فقاهت این دو چهره علمى کمال استفاده را برده، پس از ۱۵ سال اقامت در کنار بارگاه ملکوتى امیر المؤمنین (علیه السلام) و بهرهگیرى از منابع سرشار فقهى و اصولى … سرانجام به درجه اجتهاد نائل آمد.
اساتید
آیت اللّه فاضل (ره) از حضور فرزانگان علم و تقوا – چه در افغانستان یا نجف اشرف – کمال استفاده را برد.
نخستین استاد او عمویش سیّد حسن مصطفوى (ره) است که دوره مقدّماتى را در حضورش خواند و سپس از مرحوم شیخ خان على که از مردان پارسا و علماى ربّانى بود، علوم حوزهاى را فرا گرفت.
و پس از چندى براى پیمودن بالاترین سطوح علمى، راهى شهر کابل شد و افتخار شاگردى آیت اللّه شهید سیّد محمّد سرور واعظ (ره) را کسب و در مدرسه علمیّه محمّدیّه مقیم گردید. آیت اللّه واعظ (ره) که از همان منطقه بهسود است، پس از سالها کسب فیض از حضور آیت اللّه العظمى حکیم (ره) و قرار گرفتن در صف شاگردان درجه اول ایشان، به دستور وى عازم افغانستان مىشود و مدرسه محمدیّه، مسجد و کتابخانه تأسیس مىنماید. و با فصاحت خاصى که داشت به ترویج معارف دینى مىپردازد و دستگاه حکومتى که حضور شخصیتهاى علمى و مبارز را مانع سلطنت خویش مىبیند، شهید واعظ را دستگیر و سه سال از فعّالیتهاى فرهنگى محروم مىکند و پس از آزادى باز به نجف اشرف مىرود و آثار گرانقدر خود را که عبارتند از: تقریرات اصول آیت اللّه خوئى (مصباح الاصول) ، سیف الاسلام و تحفه الفقیه، به چاپ مىرساند. و با بازگشت دوباره، محدوده فعّالیّت خویش را گسترش مىدهد و تا آخر عمر شاگردان زیادى را پرورش مىدهد که آیت اللّه فاضل یکى از آنها است. مرحوم فاضل (ره) در نجف با استفاده از حضور فرزانگان علوم دینى و معارف قرآنى مانند:
۱. آیت اللّه شیخ صدرا بادکوبى (ره)
۲. آیت اللّه شیخ حسین لنکرانى (ره)
۳. آیت اللّه العظمى خویى (ره)
۴. آیت اللّه العظمى شهید صدر (ره)
مراحل کمال را مى پیماید واز شاگردان درجه اول آنها قرار مىگیرد. در این باره آیت اللّه حائرى عراقى مىگوید: من با ایشان در درس آیت اللّه شهید صدر مىرفتم. آیت اللّه فاضل (ره) از شاگردان خوب شهید صدر (ره) بودند. شهید صدر (ره) علاقه زیادى به او داشت و او را دوست مىداشت. همچنانکه من او را دوست مىدارم. آیت اللّه صدر (ره) عنایت و علاقه عمیقى به ایشان داشت طورى که، رابطه عمیق، عاطفى و فکرى و هماهنگى ایشان با آیت اللّه صدر (ره) براى همه محسوس بود.
تدریس
در اول شروع تحصیلات – چه در بهسود و یا کابل – و پس از اتمام دروس خویش به تدریس آنها مىپرداخت. آیت اللّه فاضل (ره) مدت زمانیکه در نجف اشرف بودند، علاوه بر شرکت در درسهاى خارج اصول وفقه، فلسفه و کلام و پژوهش پیرامون معارف اسلامى و توجه به مسایل جهان و مشکلات جامعه اسلامى، به تدریس نیز مبادرت مىورزید؛ یکى از بستگانش مىگوید:
آن فقید سعید در نجف اشرف، درسهاى سطوح عالیه از جمله کفایه، مکاسب، رسایل، حلقات شهید صدر (ره) و درسهاى عقائد را، تدریس مىکردند، که در درسهاى ایشان طلاب فاضل از کشورهاى مختلف افغانستان، پاکستان، ایران، لبنان و عراق شرکت مىنمودند.و هنگامى که وارد سوریّه مىگردد و مدّت کوتاهى که در آن کشور اقامت دارد، به تدریس مىپردازد. دیگرى مىگوید: آیت اللّه فاضل، پس از آنکه مدت کوتاهى به درجه اجتهاد مىرسد، به تدریس مىپردازد و در سوریه نیز براى رونق دادن به حوزه علمیّه زینبیّه مشغول تدریس سطوح عالى کلام و معارف اسلامى مىگردد. آیت اللّه فاضل (ره) پس از ورود به خاک جمهورى اسلامى ایران و اقامت در حوزه علمیّه قم پیرو در خواست تعدادى از فضلاء افغانى حوزه علمیّه قم در سال ۱۳۶۵ به تدریس خارج فقه و اصول مشغول مىگردد. این جلسات نخست در مدرسه توحید که زیر نظر شخص ایشان تأسیس شده و اداره مىگردید، دایر و در سال ۱۳۶۹ هجرى. شمسى به سالن شماره ۳۱ مدرسه آیت اللّه العظمى گلپایگانى منتقل گردید، تا اینکه مجدداً از سال ۱۳۷۵ در دفتر ایشان دوباره آغاز و تا قبل از ارتحال ایشان ادامه یافت.
شاگردان
آیت اللّه فاضل (ره) در مدت حضور خویش در افغانستان، نجف اشرف و قم، شاگردان فراوانى راتربیت نمودهاند و از فیض و کمال علمى خویش بهرمند ساختهاند مانند:
۱ – شیخ على اکبر محقق
۲ – سید محمد باقر زکى
۳ – شیخ محمد محقق
۴ – شیخ ابواحمد ساعدى
۵ – سیّد عبداللّه فضل اللّه لبنانى، که کتاب اتم و حرکت ایشان توسط او انتشار یافته است.
۶ – شیخ گردى حسین توکلى، که اکنون در نجف است و از اساتید آن حوزه مىباشد.
۷ – سیّد باقر علوى، مقیم نجف اشرف.
۸ – شیخ على حسن رفیعى، از اساتید جامعه در نجف اشرف.
تالیفات
۱ – آراء الذّرین، حول الذّره و الحرکه
۲ – حول المعتقدات
۳ – حوار حول المهدى الفاطمى
۴ – منتهى المطالب فى شرح المکاسب
این نوشته ها بیشتر در زمانى تدوین شده است که ایشان در نجف بودند و با توجه به دوران کوتاه اقامت ایشان در نجف اشرف، با استعانت از امدادهاى غیبى و به یارى استعداد فوق العاده خود، آثار پر مایه علمى را از خود به یادگار گذاشتند.
وفات
این فقید سعید پس از سالها، خدمات و یک عمر تلاش بى وقفه علمى – سیاسى در سپیده دم ۲۳/۷/۱۳۷۷ در سن ۵۸ سالگى روحش به ملکوت اعلى پیوست و در گلزار شیخان به خاک سپرده شد.
فایل تصویری در سایت شما
فایل صوتی در سایت شما
به اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی