آغاز قیام حسین بن على (شهید فخّ) ۱۳ذیقعده

سال ۱۶۹ هجرى قمرى
پس از آن که عباسیان در سال ۱۳۲ قمرى با شکست نهایى امویان، خلافت را از آن خود کرده و از مردم براى خویش بیعت گرفتند، گرچه در آغاز خلافتشان به رهبرى ابوالعباس سفاح، با بنى اعمام و همرزمان سابق خود، یعنى علویان رابطه نیک و رفتارى پسندیده داشتند، ولى پس از مرگ سفاح و آغاز خلافت منصور دوانقى، اختلاف میان بنى عباس و علویان شدت گرفت و حاکمان وقت با بى رحمى تمام، علویان مبارز را سرکوب کردند.

در عصر موسى الهادى (چهارمین خلیفه عباسیان)، شیعیان و محبان اهل بیت(علیه السلام)، به ویژه علویان مبارز، به بهانه هایى واهى مورد آزار و اذیت عمر بن عبدالعزیز بن عبیدالله (از نوادگان عمر بن خطاب) عامل هادى عباسى در مدینه منوره، قرار مى گرفتند. تا این که آنان به تنگ آمده و تصمیم به قیام بر ضد عباسیان گرفتند. رهبرى این قیام را حسین بن على بن حسن مثلث بن حسن مثنى بن امام حسن مجتبى(علیه السلام) بر عهده داشت.

آنان در سیزدهم ذى قعده قیامشان را با شعار “المرتضى من آل محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)” آغاز کردند و با نیروهاى عمر بن عبدالعزیز عمرى درگیر شده و آنان به شکست و عقب نشینى وادار کردند و سرانجام عمر بن عبدالعزیز عمرى، از چنگ آنان گریخت و در نتیجه، شهر مدینه در اختیار علویان قرار گرفت و حسین بن على با در اختیار گرفتن صندوق خانه بیت المال و تقسیم آن میان مبارزان و مستمندان، به رتق و فتق امور پرداخت و خود را براى هجوم به مکه معظمه آماده نمود. علویان، پس ازیازده روز درنگ در مدینه، در ۲۴ ذى قعده، عازم مکه معظمه شدند. ولیکن در مکانى به نام “فخ” با سپاهیان هادى عباسى مواجه شده و پس از نبردى سنگین، متحمل شکست گردیدند و بسیارى از آنان، از جمله خود حسین بن على به شهادت رسیدند.(۱)

۱- نک: تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص ۳۳۵؛ تاریخ أمراء المدینه المنوره (عارف احمد عبدالغنى)، ص ۱۴۲؛ سبل الهدى و الرشاد (صالحى شامى)، ج ۲۱، ص ۷۴؛ المحبر (محمد بن حبیب بغدادى)، ص ۳۷؛ الکامل فى التاریخ (ابن اثیر شیبانى)، ج۶، ص ۹۰