معاشرت امام زمان ( علیه السّلام ) در عصر غیبت کبری

از برخی روایات و حکایات معتبر چنین استفاده می‎شود که امام زمان ( علیه السّلام ) در عصر غیبت کبری، در مکان خاص و شهر معینی استقرار دایمی ندارد؛ و به طور ناشناس در بین مردم زندگی و رفت و آمد دارد.
چنان که صیرفی از امام صادق ( علیه السّلام ) روایت می‎کند که فرمود: صاحب الامر ( علیه السّلام ) از این جهت با یوسف ( علیه السّلام ) شباهت دارد که برادران یوسف، با اینکه عاقل و دانا بودند و قبلاً هم با وی معاشرت داشتند، وقتی به محضرش شرفیاب شدند، تا خودش را معرفی ننمود، او را نشناختند، و با اینکه بین او و یعقوب ( علیه السّلام ) بیش از هجده روز راه فاصله نبود، یعقوب از وی اطلاعی نداشت. پس چرا این مردم انکار می‎کنند که خداوند همین عمل را نسبت به حجت خویش حضرت صاحب الامر (‌ علیه السّلام ) نیز انجام دهد؟! آن حضرت هم در بین مردم تردد می‎کند و در بازارشان راه برود و بر فرششان قدم بگذارد ولی او را نشناسند، و به همین وضع زندگی کند تا خداوند به او اذن معرفی به مردم را بدهد.»[۱]
از جمله شهرهایی که به طور مسلم به مقدم مبارک امام زمان ( علیه السّلام) مزین شده است مدینه طیبه، مکه معظمه، نجف اشرف، کوفه، کربلا، کاظمین،‌سامرا، مشهد، قم و بغداد است و نیز مقام ها و مکان هایی که آن حضرت تشریف فرما شده‎اند متعدد است مانند مسجد جمکران، مسجد کوفه، مسجد سهله، ولی مکان معین و دایمی نمی‎توان برای حضرتش بیان کرد.
گفتم که از تو پرسم نشان کویت              گفتا نشان چه پرسی؟‌آن کوی بی‎نشان است
پس به طور خلاصه می‎توان گفت که حضرت (ع) در روی زمین زندگی می‎کنند و در محل های خاصی هم حضور پیدا کرده‎اند اما به هیچ وجه نمی‎توان گفت که حضرت در کجا هستند و در آینده کجا حضور پیدا خواهند کرد.
؛ دیدار و رویارویی با آن حضرت (ع) به سه صورت ممکن است پیش آید:
۱. دیدار حضرت مهدی ( علیه السّلام ) با عنوان غیر واقعی ایشان، به طوری که کاملاً برای دیدار کننده ناشناس باشد. این گونه دیدار، به فراوانی برای کسانی که در محل زندگی ایشان سکونت دارند و یا افرادی که با ایشان برخورد می‎نمایند روی می‎دهد.
۲. دیدار با حضرت(ع) در عنوان حقیقی ایشان (در عنوان امامت) بدون اینکه این امر را ملاقات کننده متوجه باشد و پس از پایان گرفتن دیدار متوجه گردد که چه کسی را ملاقات کرده است؛ این نوع ملاقات همان حالتی است که اکثر دیدارهای نقل شده را شامل می‎گردد.
۳. دیدار با حضرت با عنوان حقیقی ایشان، در حالی که دیدار کننده نیز در اثنای ملاقات متوجه باشد که ملاقات شونده امام زمان (ع) می‎باشد این نوع دیدار بسیار کم نقل شده زیرا معمولاً مخالف مصلحت است و با غیبت تامه و کامل حضرت مهدی (‌ علیه السّلام ) منافات دارد.[۲]
بابر این هر شیعه پاک سرشتی می‎تواند آن حضرت را به صورت اول و دوم ملاقات کند ولی باید توفیق رفیقش شود، از گناهان و موارد شبهه و مشکوک پرهیز کرده و درون خویش را از الودگی ها پاک کند، و از طرفی به ایمان و یقین و صفات پسندیده، انجام واجبات و مستحبات و ذکر حق تعالی جان خود را آراسته کرده، دررفع نیازمندی های مردم و اصلاح جامعه کوشا باشد، تا نور ولایت او در دل، و جمال او در چشمش تابیدن گیرد.
گفتم که روی ماهت از من چرا نهان است                  گفتا تو خود حجابی، ورنه رخم عیان است. [۳]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
۱. امام مهدی، (عج)، تحقیق مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه،
۲. سپیده امید، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، نویسنده:سید حسین اسحاقی.
۳. حکومت جهانی مهدی (عج)، نویسنده:آیت الله مکارم شیرازی
۴.داد گستر جهان،نویسنده:ابراهیم امینی.

پی نوشت ها:
[۱] . محمد باقر ‌مجلسی، بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ج ۲،‌ص ۱۵۴.
[۲] . علیرضا رجالی تهرانی، صد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (عج)، انتشارات نبوغ، یازدهم ، ۱۳۸۲،‌ص ۱۵۲- ۱۵۱.
[۳] . همان.