علم غیب امام سجاد(علیه السلام)

امام سجاد علیه السلام همچون دیگر ائمه و رسولان الهی برخوردار از علم غیب بود و با این فضیلت الهی وظایف امامت را انجام می داد . علم غیب به دو گونه است:

مطلق; که مختص خداوند است . «عالم الغیب والشهاده وهو الحکیم الخبیر[۱]»؛ آگاه به غیب و شهود است و حکیم و داناست .»
نسبی; که به اذن الهی در اختیار انبیا و امامان قرار دارد; علمی که محدود، وابسته به علم الهی، و بالقوه است، برخلاف علم غیب مطلق خدا که نامحدود، مستقل و فعلی است و در هیچ شرایطی، چیزی از او پنهان نمی ماند .

بر این اساس راوی می گوید: امام زین العابدین علیه السلام می فرمود: «لولا آیه فی کتاب الله لحدثتکم بما کان وما یکون الی یوم القیامه فقلت له یابن رسول الله ایه آیه؟ قال: قول الله تعالی یمحوا الله ما یشاء ویثبت وعنده ام الکتاب[۲]؛ اگر یک آیه در قرآن نبود، شمارا به آنچه بود و خواهد بود تا روز قیامت، خبر می دادم . [راوی می گوید:] به او گفتم: ای پسر رسول خدا! آن کدام آیه است؟ فرمود: سخن خداوند تعالی [که فرمود:] «هر چه را خدا بخواهد محو و تثبیت می کند و ام الکتاب نزد اوست .»

آن حضرت زمانی هم که شخصی بر سر مسئله ای فقهی با وی به جدل پرداخت فرمود: «اگر به خانه ما درآیی، ردپای جبرئیل را به تو نشان خواهیم داد . آیا کسی هست که از ما به سنت آگاه تر باشد.[۳]

نمونه ای از علم غیب آن حضرت را می توان در برخوردش با عبدالملک بن مروان یافت. حجاج بن یوسف به عبدالملک نوشت: «اگر می خواهی بنیان حکومت خودت را استوار سازی، لازم است علی بن الحسین علیه السلام را به قتل برسانی .»

عبدالملک هم در جواب او نوشت: «از ریختن خون بنی هاشم خودداری کن; زیرا سلطنت آل ابوسفیان به واسطه کشتن بنی هاشم چندان پایدار نماند». عبدالملک نامه را مخفیانه به حجاج فرستاد، ولی چند روز بعد نامه ای از امام سجاد علیه السلام دریافت کرد که در آن نوشته بود: «از آن نامه ای که درباره حفظ خون بنی هاشم به حجاج نوشته بودی اطلاع یافتم …».

وقتی عبدالملک نامه را خواند، دید تاریخ آن با تاریخ نامه ای که برای حجاج نوشته است مطابقت دارد[۴] .

[۱] . انعام/۷۳.

[۲] . مکارم شیرازى، ناصر،  تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۲۴۴، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چ۱، ۱۳۷۴ش.

[۳] . زندگانی امام زین العابدین، عبدالرزاق مقرم، ص ۴۳۵، به نقل از فصول المختاره، ج ۱، ص ۷ .

[۴] . اثبات الهداه، ج ۵، ص ۲۳۵ .