خانواده اولین نهاد اجتماعی

نهاد خانواده

خانواده، اولین نهاد اجتماعی است و ازدواج به­ عنوان یکی از اولین و مهم­ترین رسوم اجتماعی برای دست­یابی و تقویت نیازهای عاطفی، غریزی و امنیتی همواره مورد توجه بشر بوده است. ازدواج رابطه ­ای انسانی، پیچیده، ظریف و پویا می باشد که از ویژگی های خاصی برخوردار است که در صورت وجود محیطی سالم و سازنده، روابط گرم و صمیمی بین زن و مرد، کانون خانواده پیشرفت و ارتقا بهداشت روانی جامعه را فراهم می سازد.

هر چه محیط خانواده، سالم­ تر و امن تر باشد به ­همان اندازه روحیه­ اعضای آن مثبت تر خواهد بود. این تاثیر و کیفیت مطلوب به طور مستقیم به جامعه هم منتقل می شود، چون هر فرد انرژی درونی خود را در روابط اجتماعی اش وارد می کند و جامعه هم از افراد مختلف تشکیل شده، یعنی پتانسیل اجتماعی هر جامعه ای برآمده از متن خانواده هاست. پس محیط نامساعد و ناهنجار خانواده نیز تاثیری نامطلوب و تخریبی بر اخلاق اعضا و در نهایت بر اجتماع می گذارد.

پاسخ به نیازهای عاطفی

برآور­د کردن نیازهای عاطفی – احساسی – اجتماعی – غریزی هر انسانی ابتدا در محیط خانواده صورت می گیرد. تعامل و دلبستگی افراد خانواده با یکدیگر نیرو و پتانسیل شگرفی ایجاد می کند که زمینه ساز بسیاری کارهای مثبت دیگر است، و عدم چنین روابطی از ضعف ساختار خانواده نشات می گیرد که به گسترش ناهنجاری­ و بز­‌هکاری در جامعه دامن می زند.

اختلاف ­نظر و آرا در هر جمعی امری طبیعی است. در نهاد خانواده به­ خاطر منافع مشترک اعضا به­ خصوص زن و مرد، که بنیان خانواده بر دوش آنان است، تضاد و اختلاف ­نظر نباید بار تخریبی به خود بگیرند، بلکه از پتانسیل موجود در تضارب آرا باید در جهت پیشبرد اهداف خانواده بهره برد.

خانواده در عصر حاضر

با گسترش شهرنشینی، ساختار و کارکرد و اقتدار خانواده ها دگرگون و کمرنگ شده است. با این­ وجود پتانسیل درونی خانواده؛ به ­عنوان اولین نهاد اجتماعی و قدرتمندترین و تاثیرگذارترین آن در تنظیم رفتار جنسی جامعه – تولد نوزادان – تربیت انسان – مراقبت از سالمندان، امنیت اقتصادی و… جایگاه ویژه و نقش­ بارزی دارد.

اگر به تعریف و تشبیه سمبلیک خانواده به ­عنوان دژی محکم و استوار نگاهی دقیق‌­تر بیاندازیم، این مفهوم آشکار می گردد؛ که منظور از دژ جایی است که انسان در آن احساس آرامش و امنیت می کند. در گذشته های دور، انسان ها در قلعه­ هایی زندگی می کردند تا از تجاوز اشرار، قبایل بدوی، حیوانات وحشی، بلایای طبیعی، سیل، طوفان و… درامان باشند.

منبع: سایت دکتر افشین طباطبایی