ترجیح سخن دیگران بر فرمایش امام معصوم

اشاره:

پیروان مذهب شیعه در امور دینی از قرآن و اهل بیت پیامبر که هردو معصوم اند پیروی می کند. سخن هیچ کسی را بر این دو ثقل گرانقدر اسلام ترجیح نمی دهند. باور شیعیان بلکه همه مسلمانان به سید یمانی و خروج او مبتنی بر روایات معصومین است و جدای از آن چیزی برای شیعیان هیچ حجیتی در ابن باره ندارد.در همین حوزه اشکالی بر این جریان وارد است که به صورت مختصر به آن اشاره شده است.

ترجیح سخن دیگران بر فرمایش امام معصوم

دیگر اشکال بسیار روشن بر دلایل طرف داران احمد حسن، این است که اگر وی نه اهل یمن است و نه از یمن خروج می کند، پس چرا از وی به عنوان یمانی یاد شده است؟ این اشکال و در حقیقت تعارض آشکار با روایات اهل بیت(ع) برای روشن شدن دروغین بودن ادعای آن ها نزد هر فرد منصفی کافی است.

طرف داران احمد حسن برای فرار از این رسوایی، ادعای مضحکی را مطرح کرده اند و می نویسند:

واژۀ یمانی که در این روایات به کار رفته، به معنای منسوب به سرزمین یمن نیست، بلکه از روایات چنین استفاده می شود که پیامبر گرامی اسلام(ص) خود را یمنی خوانده اند. بنابراین امامان اهل بیت(ع) و تمام سادات، یمنی هستند، گرچه اهل سرزمین یمن نباشند! روایت یادشده بدین قرار است:

عرض رسول الله(ص) یوماً خیلاً وعنده أبی عیینه بن حصن بن حذیفه بن بدر. فقال رسول الله(ص): انا أبصر بالخیل منک. وقال عیینه: وانا أبصر بالرجال منک یا رسول الله! فقال النبی(ص): کیف؟ قال: فقال: ان خیر الرجال الذین یضعون أسیافهم علی عواتقهم ویعرضون رماحهم علی مناکب خیولهم من أهل نجد. فقال النبی(ص): کذبت ان خیر الرجال أهل الیمن والایمان یمان و أنا یمانی… ؛ [۱]

روزی رسول خدا در حالی که ابو عیینه بن حصن بن حذیفه بن بدر نزد آن حضرت بود از اسب ها سان دید. رسول خدا(ص) فرمود: من به خصوصیات اسب ها از تو داناترم. عیینه گفت: من نیز به حال مردان و انساب [آنان] از تو داناترم. رسول خدا(ص) فرمود: چگونه؟ عیینه گفت: مردانى که در نجد هستند، شمشیرهاى خود را روى شانه ها می گذارند و نیزه هاشان را روى شانۀ اسب ها مى نهند بهترین مردان اند. رسول خدا(ص) فرمود: دروغ گفتى؛ بلکه مردان اهل  یمن بهترند، ایمان یمنی است و من یمنی هستم … .

در حالی که روایت یادشده از اصل جعفر بن محمد حضرمی است که آن را از پسر عیینه بن حصن نقل می کند، اما همین روایت را شیخ کلینی به سند خود از امام باقر(ع) به صورت دیگری نقل می کند. روایت شیخ کلینی این گونه است:

عن أبی جعفر(ع) قال: خرج رسول الله(ص) لعرض الخیل، فمر بقبر أبی أحیحه، فقال أبوبکر: لعن الله صاحب هذا القبر فوالله إن کان لیصد عن سبیل الله ویکذب رسول الله(ص)! فقال خالد ابنه: بل لعن الله أباقحافه، فوالله ما کان یقری الضیف ولا یقاتل العدو، فلعن الله أهونهما علی العشیره فقداً. فألفی رسول الله(ص) خطام راحلته علی غاربها، ثم قال: إذا أنتم تناولتم المشرکین فعموا ولا تخصوا فیغضب ولده. ثم وقف فعرضت علیه الخیل. فمر به فرس فقال عیینه بن حصن: إن من أمر هذا الفرس کیت و کیت. فقال رسول الله(ص): ذرنا فأنا أعلم بالخیل منک. فقال عیینه: وأنا أعلم بالرجال منک. فغضب رسول الله(ص) حتی ظهر الدم فی وجهه، فقال له: فأی الرجال أفضل؟ فقال عیینه بن حصن: رجال یکونون بنجد یضعون سیوفهم علی عواتقهم ورماحهم علی کواثب خیلهم ثم یضربون بها قدماً قدماً. فقال رسول الله(ص): کذبت، بل رجال أهل الیمن أفضل، الایمان یمانی والحکمه یمانیه ولولا الهجره لکنت امرء من اهل الیمن … ؛[۲]

امام باقر(ع) فرمود: روزى رسول خدا(ص) براى سان دیدن از اسب ها بیرون آمد، پس عبورش به قبر أبى احیحه افتاد. ابوبکر [ که همراه آن حضرت بود] گفت: خدا لعنت کند صاحب این قبر را؛ به خدا سوگند شیوه اش جلوگیرى از راه خدا و تکذیب رسول خدا(ص) بود! خالد پسر ابواحیحه گفت: بلکه خدا ابوقحافه را لعنت کند که _ به خدا _ نه مهمان نوازى داشت و نه با دشمنان اسلام می جنگید؛ خدا هر کدام از آن دو را که در تیره و تبار خود پست تر و بی مقدارتر بودند لعنت کند! رسول خدا(ص) که گفت وگوى آن دو را شنید افسار شتر را به گردنش انداخت و فرمود: هر گاه شما به مشرکین بد می گویید به طور عموم بگویید و شخص معینى را نام نبرید که فرزند آن شخص خشمناک گردد. سپس ایستاد و اسب ها را از جلویش عبور دادند. در این میان اسبى را آوردند؛ عیینه بن حصن گفت: این اسب چنین و چنان است [و شروع کرد به توصیف کردن آن اسب]. رسول خدا(ص) فرمود: ما را واگذار که من به خصوصیات اسب ها از تو داناترم. عیینه گفت: من نیز به حال مردان و انساب [آنان] از تو داناترم. رسول خدا(ص) خشمگین شد، به طورى که چهره اش سرخ شد و به او فرمود: [بگو] کدام مردان برترند؟ عیینه گفت: مردانى که در نجد هستند، آن ها شمشیرهاى خود را روى شانه ها می گذارند و نیزه هاشان را روى شانه اسب ها مى نهند، و در میدان جنگ با آن ها پیکار می کنند و همچنان پیش می روند. رسول خدا(ص) فرمود: دروغ گفتى، بلکه مردان اهل یمن بهترند؛ ایمان یمنى است و حکمت و فرزانگى نیز از یمن است، و اگر هجرت من [از مکه به مدینه] نبود، من نیز مردى از اهل یمن بودم… .

چنان که ملاحظه می شود، در روایت امام باقر(ع) عبارت «انا یمانی» وجود ندارد، بلکه پیامبر گرامی اسلام(ص) یمانی بودن را از خود نفی کرده اند و فرموده اند: «اگر من هجرت نکرده بودم اهل یمن بودم» و مفهوم این جمله این است که حال که هجرت کرده ام یمنی نیستم؛ اما طرف داران احمد حسن برای این که برای شعری که گفته اند قافیه ای دست و پا کنند، گزارش فرزند یکی از سرکردگان مشرک را بر گزارش امام باقر ترجیح داده اند، در حالی که طبق فرمایش امام باقر(ع) پیامبر گرامی اسلام(ص) یمنی بودن را از خود نفی کرده اند و در نتیجه به استناد این روایت نمی توان آن حضرت و تمام سادات را یمانی خواند. علّامه مجلسی در توضیح روایت پیش گفته چنین می نویسد:

این فرمایش آن حضرت که «اگر هجرت نبود» شاید به این معنا باشد که اگر من از مکه هجرت نکرده بودم امروز اهل یمن بودم؛ چرا که مکه از یمن است؛ یا مقصود این است که اگر نبود که به فرمان خدا مدینه را برای مهاجرت اختیار کنم، یمن را به عنوان وطن برمی گزیدم، یا مقصود این است که اگر نبود که هجرت شرافت بیشتری دارد، خودم را از انصار به شمار می آوردم … .[۳]

پی نوشت:

[۱] . عده من الرواه، الأصول السته عشر، ص۸۰-۸۱، قم دارالشبستری، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.

[۲] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۸، ص۶۹-۷۲، تحقیق، تصحیح و تعلیق: علی‌اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ پنجم، ۱۳۶۳ش.

[۳] . مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج۲۲، ص ۱۳۷، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.

منبع: آینده روشن (برگرفته از  مقاله نقد و بررسی آراء مدعیان مهدویت: با تکیه بر آراء احمد الحسن نوشته نصرت الله آیتی)