ایوان‏هاى حرم مطهر امام حسین (علیه السلام)

۱۳۹۴-۰۵-۱۳

856 بازدید

بدون تگ

اشتراک‌گذاری در ایتا اشتراک‌گذاری در بله اشتراک‌گذاری در سروش کپی کردن لینک

از زمانى که توسعه صحن حرم در دوره قاجار آغاز شد، ایوان هایى در چهار ضلع صحن تعبیه گردید که راه‏هاى ورودى به داخل روضه مقدس را تشکیل مى‏دهند. علاوه بر ایوان‏هاى اصلى و بزرگ، در اطراف صحن نیز حدود ۶۵ ایوان وجود دارد و داخل آن‏ها حجره هایى براى اسکان طلبه ‏ها یا دفن پادشاهان، حاکمان، عالمان و بزرگان ساخته شده است.

ایوان‏هاى بزرگ و اصلى عبارت است از:

۱- ایوان طلا (جنوبى)

این ایوان از سایر ایوان‏ها بزرگ‏تر است. طول آن به ۳۶ متر مى‏رسد و سراسر حرم را از سمت قبله دربر گرفته است. دوازده ستون با ارتفاع متفاوت، سقف آن را نگه داشته‏اند. ستون هاى وسط چهار متر و ستون‏هاى طرفین سه متر ارتفاع دارد. این ستون‏ها در دوران گذشته از چوب جنگل‏هاى هند ساخته شده بود و چون رطوبت و موریانه آن‏ها را فرسوده ساخت، یکى از نیکوکاران ایرانى به نام محسن قنبر رحیمى در ۱۳۸۹ ق آن‏ها را به ستون‏هاى سنگى تبدیل کرد.[۱]ستون‏هاى میانى سیزده و ستون‏هاى جانبى نُه متر ارتفاع و قسمت میانى ایوان حدود ده متر عرض دارد. این ایوان به وسیله سه باب به داخل روضه راه دارد[۲]یک باب در وسط به طول چهار و عرض دو متر و دو باب، از دو طرف، به عرض ۷۰/ ۱ متر. هر دوى آن‏ها داراى روکش طلا و مزین به آیه‏ ها و اشعار است که سردار جان بن سردار خان وقف کرده است.[۳]دیوارهاى این ایوان به دستور یکى از همسران فتحعلى شاه قاجار در ۱۲۳۲ ق با طلاى خالص زر اندود شد[۴]و کاشى ‏هاى بسیار زیبا به قسمت‏هاى فوقانى آن‏ها افزوده گشت. سقف ایوان نیز با آیه هایى از قرآن کریم به خط سید صادق آل طعمه مزین است. در زمان‏هاى قبل شمعدان بزرگى به سقف این ایوان آویزان بود.

۲- ایوان ناصرى (غربى)

این ایوان در ضلع غربى حرم واقع است و چون ناصر الدین شاه قاجار آن را ساخته بود به نام او معروف شد. اندکى بعد، سلطان عبد الحمید ثانى، پادشاه عثمانى، آن را بازسازى کرد و نام آن به «ایوان حمیدى» تغییر یافت. ارتفاع آن پانزده، طول پایه آن هشت و عرض آن پنج متر است. این ایوان در ۱۲۷۵ ق بنا شده است و سقف ایوان کاشى کارى شده و با شعرهایى مزین است. بر پیشانى آن عبارت «عمل استاد احمد شیرازى ۱۲۹۶ ق» دیده مى ‏شود.[۵]

۳- ایوان شمالى‏

درسمت شمال ‏حرم ایوان‏ بزرگى قراردارد که‏ آن راشاه صفى ساخته است و به همین دلیل‏در ابتدا نام «صافى صفا» داشت. این ایوان در گذشته‏ هاى دور به «ایوان لیلو» معروف بود. زیرادرویشان درآن‏جا تکیه‏ داشتند ومراسم‏ عزادارى امام حسین علیه السلام را برپا مى‏ کردند.
در این ایوان بانى آن و چند تن از عالمان و اندیشمندان به خاک سپرده شده‏ اند.[۶]

پی نوشت:

[۱]. آل طعمه، همان، ۱۵۴.
[۲]. ادیب الملک، سفرنامه ادیب المک به عتبات، ۱۵۹.
[۳]. مدرسى، همان، ۴۰۳.
[۴]. همان جا، ۴۰۲.
[۵]. آل طعمه، همان جا.
[۶]. آل طعمه، همان جا.