ابودجانه

چکیده:

سماک بن (اوس بن) خَرَشَـه بن لَوذَان(شهادت ۱۲ق) معروف به اَبودُجانه، از انصار و صحابی پیامبر(ص). او در جنگ‌های بدر و احد و دیگر غزوات پیامبر(ص) شرکت داشت. وی از معدود اصحابی بود که در جنگ احد به رغم پیشروی و پیروزی قریشیان، از پیامبر(ص) جدا نشد. ابودجانه در جنگ با مسیلمه کذاب به شهادت رسید.

صحابه پیامبر(ص)

ابودجانه، صحابی پیامبر(ص)[۱] از انصار و از قبیله بنی ساعده بود.[۲] وی در جنگ‌های بدر و احد و دیگر غزوات پیامبر(ص) شرکت داشت.[۳]

پیامبر(ص) در جنگ احد شمشیری به او بخشید[۴] ابودجانه در این جنگ رشادت و پایداری بسیار از خود نشان داد و از معدود اصحابی بود که به رغم پیشروی و پیروزی قریشیان، از پیامبر(ص) جدا نشد[۵] و به همین سبب پیامبر(ص) او را دعا فرمود.[۶]

در سال ۴ق، پس از پیروزی مسلمانان بر یهودیان بنی نضیر، پیامبر(ص) اموال آنها را میان مهاجران تقسیم کرد و با آنکه انصار از آن سهمی نیافتند، پیامبر(ص) سهمی به ابودجانه و سهل بن حنیف که فقیر بودند بخشید.[۷]

پس از پیامبر(ص)

پس از رحلت پیامبر(ص)، ابودجانه در سال ۱۲ق در جنگ یمامه شرکت داشت. هنگامی که پیروان مسیلمه کذاب به باغی پناه برده بودند، وی شجاعانه مسلمانان را به جنگ برانگیخت و بر اثر پایداری و شجاعت او، مسلمانان به درون باغ نفوذ یافتند.[۸] گفته‌اند که وی بر مسیلمه زخم زد و جنگید تا به شهادت رسید.[۹] و به قولی مسیلمه او را به شهادت رساند.[۱۰]

تشابه اسمی

شباهت نام ابودجانه صحابی پیامبر(ص) با سماک بن مخرمه اسدی که از عثمانیان بود و از علی(ع) کناره گرفت، [۱۱] یا سماک بن خرشه جعفی[۱۲] سبب شده تا برخی گمان برند که وی در جنگ صفین حضور داشته است.[۱۳]

پی نوشت ها:

1. ابن هشام، ج۲، ص۳۵۳؛ بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن اثیر، ج۲، ص۳۵۲.
2. ابن اسحاق، ص۳۲۶؛ ابن هشام، ج۲، ص۳۵۳
3. واقدی، المغازی، ج۱، ص۷۶؛ ابن اثیر، ج۲، ص۳۵۲
4. ابن هشام، ج۳، ص۷۱؛ ابن اسعد، ج۳، ص۵۶۶ـ۵۵۷.
5. ابن هشام، ج۳، ص۸۷؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۲۴۰.
6. واقدی، المغازی، ج۱، ص۲۴۶؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۳۲۰.
7. واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۷۹؛ بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۸ـ۱۹.
8. واقدی، الرده، ص۷۲، ۷۴.
9. واقدی، الرده، ص۷۴؛ ابن سعد، ج۳، ص۵۵۷؛ بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۱۰.
10. یعقوبی، ج۲، ص۱۳۰.
11. ثقفی، ج۱، ص۳۲۳، ج۲، ص۴۸۴؛ دارقطنی، ج۱، ص۳۱۳ـ۳۱۴.
12. نصر بن مزاحم، ص۳۷۵.
13. ابن عبدالبر، ج۲، ص۶۱۵ـ۶۵۲؛ قس: ابن حجر، ج۲، ص۱۲۸؛ عسکری، ج۲، ص۱۹۵.

منبع: ویکی شیعه