آیا جشنها و مراسم موالید پیامبر اسلام و اهل بیت(ع) بدعت نیست؟

شبهه

وهابی‌ها شبهه می کنند که  جشن‌ها و مراسم موالید پیامبر- صلی الله علیه و آله و سلم- و اهل بیت(علیهم السلام) بدعت است و نباید مسلمانان به این امر بپردازند.

پاسخ شبهه

هیچ دلیلی بر این که برگزاری جشن میلاد پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بدعت باشد وجود ندارد. جز اینکه وهابی‌های تکفیری می گویند که در صدر اسلام چنین چیزهایی مرسوم نبوده است. آنان در این رابطه می گویند اگر کسی جشن میلاد را به قصد قربت به گمان اینکه عبادت خدا است و خداوند آن را دوست دارد، انجام دهد این کار بدعت است؛ زیرا نه خداوند آن را تشریع کرده است و نه پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله و سلم- و نه سلف صالح آن را انجام داده اند؛ در حالی که عبادت یک امر توقیفی است که انجام آن باید با تشریع خدا و رسولش باشد. از این‌رو جشنهای میلاد یک مصیبت بزرگ در جامعه اسلامی و باعث شرک و فسادی شده است که قابل شمارش نیست.^[۱]

وهابی‌ها می‌گویند جشن برای میلاد پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله و سلم- بر اساس محبت با آن حضرت تحقق پیدا نمی کند؛ زیرا از علامات محبت پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله و سلم- ترک بدعتها و چیزهایی تازه ای است که پیامبر آن را تشریع نکرده باشد. کسانی که برای میلاد آن حضرت جشنی را که بدعت است انجام می دهند در حقیقت از او اطاعت نکرده بلکه از خرافات گرایان و دجالین پیروی کرده اند بنابراین در ابراز محبت خود دروغگو هستند.^[۲]

تنها دلیل وهابی‌ها و تکفیری‌ها بر حرمت جشنهای میلاد بدعت بودن آن است یعنی از طرف خدا و پیامبر تشریع نشده است.

در پاسخ این شبهه باید گفت که جشن های میلاد از مصادیق بدعت نیست؛ زیرا بدعت به چیزی گفته می شود که از دین کاسته شود و یا بر دین افزون گردد.[۳] در نزد اهل سنت گاهی می تواند بعضی از بدعت ها مباح و جایز هم باشد.[۴] زیرا عمر خلیفه دوم پس از آنکه دستور داد نمازهای نافله شبهای ماه مبارک رمضان به جماعت خوانده شود و مردم از دستور او پیروی کردند، خودش گفت این بدعت، بدعت خوبی است. پس اگر فرض کنیم جشن برای میلاد پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله و سلم- بدعت است، می تواند مانند بدعت تروایح بدعتی خوبی باشد.

 اما جشن میلاد حضرت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ اصلا بدعت نیست؛ زیرا جشن نه مصداق کم شدن چیزی از دین است و نه مصداق زیاد شدن چیزی بر دین؛ بلکه تجلیل و بزرگداشت میلاد پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ یک امر طبیعی و عرفی برای مسلمانان است. چون شخصیت و مقام رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ هم در نزد خدا و هم در نزد مسلمانان جایگاه و ارزش والایی دارد و مسلمانان چرا نباید میلاد کسی را تجلیل و بزرگ بدارند که همه چیزشان از اوست و مایه نجات آنان از گمراهی گردیده است.

افزون بر این با جشن و تجلیل روز میلاد پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ نه تنها به دین و نبوت هیچ خدشه ای وارد نمی گردد؛ بلکه با یاد آوری شخصیت الهی رسول خدا ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ در قالب مجالس مدیحه سرایی و ثناء گویی عظمت و شکوه مسلمین افزایش پیدا می کند و به ویژه جوانان نسبت به رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ آشنایی پیدا کرده و بیش از پیش با او مأنوس می گردند.

علاوه بر مطالبی که ذکر گردید می توانیم سه دلیل عام را بر مشروعیت تجلیل و جشن میلاد پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ اقامه نمائیم:

۱. جشن میلاد پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از شعائر اسلامی به شمار می آید؛ زیرا در متون اسلامی هر امری که اسلام را در برابر کفر مطرح کند و مسلمانان را از کفار متمایز گرداند از شعائر اسلامی شمرده شده است که حتی ختنه کردن پسرها از شعائر و خصائص اسلام به حساب می آید.[۵] چه چیزی می تواند بالاتر از بزرگداشت و تجلیل میلاد رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ به عنوان شعائر اسلام مطرح گردد.

۲. وجوب دوستی پیامبر اسلام در قرآن و روایات یک امر مسلم است. آیه ۲۴ سوره توبه و آیه ۵۶ سوره مائده بر این مطلب صراحت دارد و نیز در روایات زیادی در کتاب های اهل سنت و شیعه بر محبت پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ تاکید شده است که مجالی برای ذکر همه آن ها نیست و به عنوان نمونه یکی از آن ها را ذکر می کنیم که پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمود: «قسم به کسی که نفس من به دست اوست هیچ یکی از شما ایمان نمی آورد مگر بعد از اینکه من در نزد او از همه آدم ها حتی از پدر و مادرش محبوب تر باشم.»[۶] بنابر این بر مسلمانان لازم است که محبت و دوستی شان را به خصوص در مجالس بزرگداشت روز میلاد ابراز کنند.

۳. در زمان خود پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ شعرای عرب در حضور آن حضرت ثناگویی و مدیحه سرایی می کردند و هرگز از طرف پیامبر خدا مورد انکار قرار نمی‌گرفتند و این خود دلیلی بر استحباب جشن و سرور در روز میلاد است.[۷]

بنابر این تجلیل و بزرگداشت روز میلاد در قالب جشن و سرور خصوصاً اگر همراه با مجالس سخنرانی و بیان زندگی نامه و شخصیت پیامبر اسلام باشد، نه تنها بدعت نیست بلکه از شعائر مهم اسلامی به شمار آمده و منافع معنوی زیادی بر آن مترتب می گردد به شرط اینکه در این مجالس کارهای حرام و لهو و لعب انجام نگیرد که با تحقق کارهای حرام اصل مجلس به کار حرام تبدیل می شود. اما وهابی‌های تکفیری‌ در راستای تقدس زدایی و محبت زدایی نسبت به پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و اهل بیت آن حضرت هر کاری را که منجر به این دو امر شود بدعت می شمارند و هیچ دلیلی جز این که بگویند این امور در صدر اسلام وجود نداشته اند، بر بدعت آن ندارند. در حالی که بسیاری از امور و افعالی که امروز مسلمانان انجام می دهند در صدر اسلام وجود نداشته اند و مسلمان نباید خود را در امور معمولی و غیر عبادی در زندان و قید آن زمان قرار دهند و اگرنه یک مسلمان در دنیا پیدا نخواهد شد.

پی نوشت:

[۱] . عبد الرحمن بن حسن بن محمد بن عبد الوهاب بن سلیمان التمیمی فتح المجید شرح کتاب التوحید، ص۱۵۴، مصر، قاهره، مطبعه السنه المحمدیه، چ۷، ۱۳۷۷ق/ ۱۹۵۷م،محقق: محمد حامد الفقی.

[۲] . صالح بن فوزان بن عبد الله الفوزان، إعانه المستفید بشرح کتاب التوحید، ج۲، ص۴۲، موسسه الرساله، چ۳، ۱۴۲۳ق/ ۲۰۰۲م. [بی‌جا]

[۳] .  حنفی، ابن نجیم مصری، البحر الرائق، ۳/۴۱۹، بیروت، محمدعلی بیضون، چ۱، ۱۴۱۸ق.

[۴] . همان.

[۵] .  البحر الرائق، ۹/۳۵۹.

[۶] .  نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ۱/۴۹، بیروت، دار الفکر.

[۷] . رک: سبحانی، جعفر، فی ظلال التوحید، مؤسسه امام صادق ـ علیه السلام ـ، ۱۴۱۲ق، قم، ص ۳۰۸.

منبع: نرم افزار پاسخ ۲ مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.