آسیب شناسی روابط دختر و پسر-۲

ب: تبعات و پیامدهاى اجتماعى

۱- ایجاد روحیه بى اعتمادى در جامعه و خانواده

وقتى روابط بین دختر و پسر عادى شد، کمترین نتیجهاش آن است که افراد در موقع خواستگارى نسبت به همسر آینده خود دچار شک و تردید مى‌شوند که نکند او هم دوست پسرى یا دوست دخترى داشته است!؟ همین بى اعتمادى سبب نگرانى و اضطراب شده و چه بسا همین اضطراب در آینده زندگى آنها اثرى مخرب مى‌گذارد.

۲- افزایش طلاق و فروپاشى خانواده ها

تصور کنید با شخصى ازدواج کرده اید و بعد از مدتى متوجه مى‌شوید که همسر شما قبل از ازدواج، دوست دختر یا دوست پسرى داشته است. چه حالتى به شما دست مى‌دهد؟ حتى بر فرض اگر همسر شما همان دوست قبل از ازدواج شما باشد، آیا احتمال نمى‌دهید بعد از ازدواج نیز به دوستى هاى قبلى خود ادامه دهد؟ آیا شما همیشه مراقب او هستید؟

طبق آخرین تحقیقات افرادى که قبل از ازدواج با یکدیگر رابطه داشته اند، بعد از ازدواج در حل مشکلات خود عاجزند، چرا که نسبت به یکدیگر بسیار بدبین هستند.(۲۲)

بنابراین، کسى که قبل از ازدواج عادت داشته که به نامحرم نگاه کند و همین نگاه مقدمه دوستى هایش مى‌شد، پس از ازدواج هم به نامحرم نگاه خواهد کرد و چه بسا دخترى یا زنى در نزد او از همسرش زیباتر جلوه کند. همین امر مقدمه اى مى‌شود جهت بهانه گیرى ها و بدخلقى ها که نتیجه نهایى آن طلاق است.

بنابراین، نتیجه این دوستى ها، طلاق بیشتر و تبعات سوء طلاق مثل فرزندان طلاق، مشکلات روانى و روحى خصوصاً نسبت به خانم ها، عدم رغبت جوانان به تشکیل خانواده و تزلزل در نسل ها و… است.

ج: پیامدهاى روانى و تربیتى

۱- افت تحصیلى

دوستى با جنس مخالف [مشغول شدن فکر و ذهن] عقب ماندن از تحصیل

فوکویاما(متفکر آمریکایى): دانش آموزان آمریکایى شرکت کننده در المپیادهاى جهانى، در مقایسه با کشورهاى صنعتى دیگر، نازلترین رتبه را داشته اند.(۲۳)

۲- بیمارى هاى روانى و ناامنى

کاپلان و سادوک دو روان شناس غربى که کتاب هایشان منبع و مرجع اصلى روانپزشکان در دنیا است، حدود ۹۴ بیمارى روان تنى را فهرست کرده اند که نتیجه روابط بى حد و حصر بین زن و مرد مى‌باشد.(۲۴)

– دچار هیجانات کاذب شدن، مثل خیال ازدواج، خوش بختى و در نتیجه شکست روحى

– قربانى شدن دختران عموماً به خاطر از بین رفتن آبرو نزد خانواده و اقوام و حتى اقدام به خودکشى در برخى موارد.

به این خبر توجه کنید: پسرى دوست دختر خود را در جاده چالوس از صخره پرت کرد و او را کشت، چون مى‌خواست با شخص دیگرى ازدواج کند، ولى او مانع بود.(۲۵)

زلیخا مرد از این حسرت که یوسف گشت زندانى          چرا عاقل کند کارى که باز آرد پشیمانى

– ناآرامى انسان؛ چون غریزه جنسى فزون طلب است و دنبال دستیابى به لذت هاى بیشتر است، لذا آرامش ندارد.

۳-مانع رشد و کمال

دوستى هاى غیر صحیح باعث مى‌گردد دختر و پسر به صورت ابزارى در آیند و هر روز، تغییراتى در آرایش، پوشش، حرکات و… داشته باشند که این چیزى جز مشغول شدن به کارهاى بى ارزش و دور شدن از هدف اصلى و شناخت خود و شکوفایى خلاقیت ها و عقب ماندن از قله کمال نیست. انسان در این صورت به دنبال خواسته هاى دیگران است و خودش را فراموش مى‌کند.

– نیازهاى انسان در یک تقسیم بندى به سه سطح تقسیم مى‌شوند که با نمودار ذیل مشخص مى‌شود:

نیازهاى فردى ۱

نیازهاى اجتماعى ۲

نیازهاى بدنى ۳

هر چه سطح نیاز به سمت بالاى مثلث برود، رفتارها شایسته تر و بهتر مى‌گردد، چون در سطح ۳ فقط دنبال رفع نیازهاى جسمانى است و در دومى مسائل اجتماعى و حفظ آبرو و شخصیت را در نظر دارد، اما در اولى دنبال کمال لایق است. معمولاً کسانى که دنبال دوست از جنس مخالف هستند، بیشتر به دنبال تأمین نیازهاى بدنى خود هستند و این باعث عدم رشد آن هاست.(۲۶)

د: پیامدهاى اقتصادى و سیاسى

اى غنچه خوابیده چو نرگس نگران خیز                                  کاشانه ما رفت به تاراج غمان خیز

اقبال لاهورى

غرق شدن جوانان در عشق هاى آن چنانى و دوستى هاى ناباب، نتیجه اش دورى از معنویات و رفتن به سمت فرهنگ غرب و در نتیجه تسلط غرب بر مسلمانان است.آیا تجربه اندلس اسلامى که جوانان را از راه فساد و فحشا غافل کردند و بر آن سرزمین تسلط یافتند براى ما کافى نیست؟

آیا توجه داریم که چرا آمریکا جهت جوانان مسلمان ما این همه هزینه مىکند؟ آیا به یاد این شعر سعدى نمى‌افتیم که:

شنیدم گوسپندى را بزرگى                        رهانید از دهان و چنگ گرگى

شبانگه کارد بر حلقش بمالید                         روان گوسپند از وى بنالید

که از چنگال گرگم در ربودى                         ولیکن عاقبت گرگم تو بودى

ه . تبعات اخلاقى

۱- تأثیرپذیرى شخصیت

شکل گیرى شخصیت انسان تابع نوع رفتار و کسانى است که با آنها رفت و آمد دارد. بنابراین، نوع دوست در تعیین سرنوشت و ساختن حقیقت انسان بسیار مهم است .

گر در طلب گوهر کانى،کانى                                 ور در پى جستجوى جانى،جانى

من فاش بگویمت همى مطلب را                              هر چیز که در جستن آنى،آنى

راستى آیا جوانى بهترین فرصت براى دستیابى به کمالات نیست؟ اگر جز این است چرا یکى از سئوالات مهم شب اول قبر سئوال از چگونگى سپرى کردن جوانى است؟

مولوى مى‌گوید:

جان همه روز از لگد کوب خیال                                وز زیان و سود وز خوف زوال

نى صفا مىماندش نى لطف و فر                              نى به سوى آسمان راه سفر(۲۷)

۲-انحطاط اخلاقى

ریشه بسیارى از مفاسد اخلاقى از همین دوستى ها ناشى مى‌شود که سبب سقوط انسان در گناه و معصیت مى‌گردد. ما نمونه بارز آن را در جوامع غربى شاهدیم که طبق آمار در دهه ۱۹۹۰، از هر سه کودک آمریکایى، یکى نامشروع بوده است.

از همین روست که انحطاط اخلاقى در غرب باعث نگرانى شده است.(۲۸)

همین دوستى ها و نگاه ها باعث مى‌شود از دیدن جمال یار و دوستى با او غافل شویم.

کاشکى از غیر تو آگه نبودى جان من                              خود ندانستى بجز تو جان معنا دان من

هر چه بینم غیر رویت نور چشمم کم شود                    هر کسى را ره مده اى پرده مژگان من

سیره عملى پیامبر(صلى الله علیه و آله و سلم) و اهل بیت(علیهم السلام)

اگر پیامبر طبق نص قرآن اسوه حسنه است که:

«لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ»(۲۹)

به درستى که رسول خدا براى شما الگوى نیکویى است.

بنابراین کافى است مرورى بر سیره اجتماعى حضرت در این باره بیفکنیم:

۱- چشم هایش افتاده بود؛ یعنى نگاهش بیشتر به زمین بود.

۲- به هر کس به میزان فضیلتى که در دین داشت احترام مى‌گذاشت و محبت مى‌نمود.(۳۰)

۳- از رسول خدا(صلى الله علیه و آله و سلم) نقل شده است:

«انّه نهى عن محادَثهِ النساء یعنى غیرَ ذوات المحارم و قال: لا یخلُوَنَّ رجلٌ بامرأهٍ فما من رجلٍ خلا بامرأهٍ الاّ کان الشیطانُ ثالثَهُما»(۳۱)

آن حضرت از گفتگوى مردان و زنان نامحرم با یکدیگر نهى کرده و مى‌فرمود: نباید هیچ مردى با زن نامحرم در مکان خلوت گفت و گو کند، زیرا هیچ مرد و زن نامحرمى با هم خلوت نمى‌کنند مگر این که شیطان در خلوت آنان حضورى وسوسه انگیز پیدا مى‌کند.

امام باقر(علیه السلام) فرمود:

«محادثه النساء من مصائد الشیطان»(۳۲)

گفتگوى با زنان(نامحرم) از دام هاى شیطان است.

امام صادق(علیه السلام) فرمود:

«فیما أخذ رسول اللَّه(صلى الله علیه و آله و سلم) من البیعه على النساء ان لایحتبین و لا یقعدن مع الرجال فى الخلاء »(۳۳)

در بیعتى که رسول خدا از زنان گرفته است نشست و برخاست نکردن زنان با مردان در خلوت از جمله شرطه اى بیعت اوست.

امام صادق(علیه السلام): على(علیه السلام) از سلام کردن به زنان جوان کراهت داشت…(۳۴)

حضرت زینب (علیها السلام) در مجلس یزید خطاب به یزید چنین فرمود:

«آیا سزاوار است که زنان و کنیزان تو در پناه پرده باشند ولى دختران رسول خدا(صلى الله علیه و آله و سلم) چهره هاشان نمایان باشد به طورى که مردان نامحرم به آنان چشم بدوزند»(۳۵)

در زیارت ناحیه مقدسه امام زمان(عج) به نقل از آن بزرگوار مى‌خوانیم که آن حضرت از برهنگى و پریشانى موهاى خاندان عصمت و طهارت در عصر عاشورا چنان آزرده است که مى‌فرماید: «من باید براى این صحنه خون گریه کنم»

ویژگى هاى یاوران حضرت مهدى(عج)

اگر ما منتظر ظهور هستیم، پس باید قلب خود را محل عشق و محبت به حضرت قرار دهیم و از آن چه موجب نارضایتى اوست بپرهیزیم، چنان چه یاران حضرت در روایت این گونه توصیف شده اند:

– دور او مى‌چرخند و از شدت عشق به حضرت با جان از او محافظت مى‌کنند.

– مطیع اویند؛ حتى از کنیز در برابر مولاى خود مطیع ترند.(۳۶)

آیا مى‌شود سراغ دوستى از جنس مخالف رفت و حرف هاى عاشقانه به او زد و آن وقت دم از منتظر بودن زد؟

عن السجاد(علیه السلام): آگاه باشید که مبغوض ترین مردم نزد خدا کسى است که بر سنت و مذهب امامى باشد، ولى به اعمال او اقتدا نکند.(۳۷)

راه هاى جلوگیرى از دوستى هاى غیر صحیح

۱- تقویت مبانى دینى و اخلاقى در خود

۲- ترغیب به ازدواج و فراهم آوردن زمینه هاى آن

۳- مشغول شدن به فعالیت هاى علمى و هنرى و…

۴- توجه به پیامدهاى سوء آن

۵- کنترل نگاه؛ چرا که به قول احمد شوقى شاعر عرب:

«نظره ] فابتسامه ] فسلام ] فکلام ] فموعد ] فلقاء»

نگاه ] لبخند ] سلام ] سخن(گفتگو) ] قرار ] دیدار

حسن ختام

عاشق حالى نه عاشق بر منى

بر امید حال بر من مىتنى

آن که یک دم کم،دَمى کامل بود

نیست معبود خلیل، آفل بود

و آن که آفل باشد و گه آن و این

نیست دلبر لااحب الآفلین

آن که او گاهى خوش و گه ناخوش است

یک زمانى آب و یک دم آتش است

برج و مه باشد و لکن ماه نه

نقش بت باشد، ولى آگاه نه(۳۸)

پی‌نوشت‌ها

۱) سوره فرقان، آیه ۲۸؛
۲) سوره زخرف، آیه ۶۷؛
۳) سوره کهف، آیه ۲۸؛
۴) سوره مائده، آیه ۵۷؛
۵) سوره کهف، آیه ۲۸؛
۶) وسائل الشیعه، ج۱۲،ص۲۱۱؛
۷) همان.
۸) کافى، ج۲، ص۱۶۶؛
۹) احمدى، على اصغر، روابط دختر و پسر در ایران، ص۱۱۳؛
۱۰) سوره زخرف، آیه ۶۷؛
۱۱) سوره فرقان، آیه۲۸؛
۱۲) مستدرک وسائل، ج۱۴، ص ۲۶۹؛
۱۳) مستدرک، ج ۱۴، ص ۲۶۴؛
۱۴) مثنوى معنوى، دفتر پنجم، بیت ۳۸۷۲؛
۱۵) مرآه النساء، ص۱۱۷؛
۱۶) سوره اسراء، آیه ۱۷؛
۱۷) میزان الحکمه، ج ۷، باب الغیره.
۱۸) الفقیه، ج۳، ص ۴۴۴؛
۱۹) همان، ج ۴، ص ۱۱ .
۲۰) نهج البلاغه، حکمت ۴۷؛
۲۱) همان، ج۴، ص ۱۱؛
۲۲) روزنامه جمهورى ۲۹/۱۱/۸۰ به نقل از دکتر کاترین کوهان استاد دانشگاه ایالت پنسیلوانیا.
۲۳) نشریه پگاه، شماره۲۲، ص۸؛
۲۴) نشریه یاران، شماره۱۳، شهریور۸۲؛
۲۵) روزنامه جام جم، ۲۴/۶/۷۹؛
۲۶) قائمى، على، جوان و تشکیل خانواده، ص۱۲؛
۲۷) مثنوى معنوى، دفتر اول، بیت ۴ – ۴۱۳؛
۲۸) پگاه، ش۲۲، ص۸؛
۲۹) سوره احزاب، آیه ۲۱؛
۳۰) المیزان، ج۶، ص۴۳۳؛
۳۱) دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۱۴؛
۳۲) مستدرک، ج۱۴، ص۲۷۳؛
۳۳) کافى، ج۵، ص۵۱۹؛
۳۴) فروع کافى، ج۵، ص۵۳۵؛
۳۵) سیدبن طاووس، لهوف، ص۱۶۰؛
۳۶) بحار، ج۵۲، ص۳۰۸؛
۳۷) مکیال المکارم، ج۲، ص۵۲۰؛
۳۸) مثنوى معنوى، دفتر سوم، بیت ۳۲ – ۱۴۲۸؛

منبع: ره توشه راهیان نور  ویژه جوانان و نوجوانان؛ تابستان ۱۳۸۳؛ نویسنده: على اکبر بیارى