پنج درس ارزشمند و آموزنده امام محمد باقر عليه السلام

1 – امام جعفر صادق عليه السلام حکايت نمايد:
روزي پدرم – امام محمد باقر عليه السلام – فرمود: به خدا سوگند، بعضي روش هائي را چون: در آغوش گرفتن، روي زانو نشاندن، بوسيدن و اظهار محبت و مهرباني کردن، که نسبت به بعضي از فرزندانم انجام مي دهم.
با اين که مي دانم شايسته آن محبت ها نيستند؛ بلکه ديگري شايسته و مستحق آن مهرباني ها و محبت ها است.
اين برخورد يکسان من با آن ها به خاطر آن است که آنچه برادران حضرت يوسف عليه السلام با وي انجام دادند، در بين فرزندان من واقع نشود.
و خداوند حکيم داستان حضرت يوسف عليه السلام را به عنوان درس و تنبيه بيان کرده است تا آن که حسادت و کينه در خانواده ها و جامعه ما نباشد و آنچه بر سر يوسف عليه السلام آمد، بر فرزندان و برادران ما نيايد. [1].
2 – همچنين حضرت صادق آل محمد صلوات الله عليهم حکايت فرمود: روزي شخصي نزد پدرم، امام محمد باقر عليه السلام آمد، پدرم از او سؤال نمود: آيا ازدواج کرده اي؟
آن شخص گفت: خير.
پدرم فرمود: من دنيا و آنچه را که در آن است، دوست ندارم اگر يک شب را بدون همسر باشم؛ بدان که عظمت و فضيلت آن به قدري است که دو رکعت نماز شخص متأهل افضل است از يک شبانه روز عبادت و روزه يک فرد مجرد.
و پس از آن پدرم، مبلغ هفتصد دينار به آن شخص داد و فرمود: با اين پول ازدواج نما و توجه داشته باش که رسول خدا صلي الله عليه و آله مي فرمايد: همسري انتخاب کنيد که هم شأن خودتان باشد که در توسعه روزي مفيد مي باشد. [2].
3 – روزي برادر امام محمد باقر عليه السلام به همراه بعضي از دوستانش وارد منزل آن حضرت شدند، همين که نشستند، امام عليه السلام فرمود: براي هر چيزي حد و مرزي هست و سپس سفره غذا چيده شد.
يکي از افراد گفت: يابن رسول الله! براي اين سفره هم حد و حدودي وجود دارد؟
حضرت فرمود: بلي.
افراد سؤال کردند: آن چيست؟
حضرت فرمود: آن که هنگام شروع «بسم الله الرحمن الرحيم» بگوئي؛ و چون خواستند سفره را جمع کنند «الحمدلله» بگوئي؛ و ديگر آن که هر کس از آنچه جلويش نهاده اند استفاده کند و چشم به جلوي ديگران نيندازد. [3].
4 – يکي از اصحاب امام محمد باقر عليه السلام که در کوفه، مکتب قرآن داشت و زنان را نيز آموزش مي داد، روزي با يکي از زنان شاگرد خود شوخي لفظي کرد.
پس از گذشت چند روزي از اين جريان، در مدينه منوره به ملاقات آن حضرت آمد.
و چون وارد منزل حضرت گرديد، امام عليه السلام با تندي و خشم با او مواجه شد و فرمود: هر که در خلوت مرتکب گناهي شود، از عقاب و قهر خداوند متعال در امان نخواهد بود؛ و سپس افزود: به آن زن چه گفتي؟
آن شخص از روي شرمساري و خجالت در حالت سکوت، با دست هايش، صورت خود را پوشاند؛ و آن گاه حضرت به او فرمود: ديگر چنين نکن و از کردار خويش توبه نما. [4].
5 – امام جعفر صادق عليه السلام فرمود:
از پدرم، حضرت ابوجعفر، باقرالعلوم عليه السلام شنيدم، که مي فرمود: من در منزل از غلامان خود و نيز از اهل منزل مشکلات و سختي هائي را تحمل مي کنم که از حنظل – هندوانه ابوجهل – تلخ تر و بدتر مي باشد.
و سپس حضرت فرمود: هر که در مقابل ناملايمات و حرف هاي نابجاي اهل منزل صبر و تحمل کند، ثواب روزه دار و شب زنده دار نصيبش مي گردد و هم نشين با شهدائي مي شود، که در رکاب حضرت رسول صلي الله عليه و آله شهيد شده باشند. [5].

پي نوشت:

[1] مستدرک الوسائل: ج 15، ص 171، تفسير عياشي: ج 2، ص 166.
[2] عوالي اللئالي: ج 3، ص 282، ح 6.
[3] محاسن برقي: ص 431، ح 255.
[4] خرايج راوندي: ج 2، ص 594، ح 5 اختيار معرفة الرجال: ص 173، ح 295.
[5] ثواب الا عمال: ص 235، ح 1.