عشای ربانی یا شام آخر پدیده خرافی در مسیحیت

عشای ربانی یکی از آیین های هفتگانه شعایر مسیحیت و از اصول دیانت مسیحی است و آنها عبارت اند از: تعمید، تایید، ازدواج مسیحی، اعتراف، دستگذاری ، تدهین و عشای ربانی.

با وجود اینکه در دین مسیحیت شریعتی وجود ندارد؛ یک سلسله آداب و آیین هایی به نام آیین های یا اسرار هفتگانه در این دین مورد عمل قرار می گیرد که عبارت اند از:

۱. تعمید:در مسیحیت انسان با تعمید به جامعه مسیحی وارد می‌شود و رسالت دائمی کلیسا را بر عهده می‌گیرد.^[۱]

۲. تایید: تایید برای کمک گرفتن از روح القدس انجام می گیرد.^[۲]

۳. ازدواج: ازدواج مسیحی نشانه محبت خدا است که به بشریت اعطا شده است. ^[۳]

۴. دست گذاری: دست گذاری برای تعیین درجات است که یک مسیحی خود را وقف خدمت به جامعه مسیحیت می کند. ^[۴]

۵. اعتراف: اعتراف به خاطر بخشیده شدن گناه انجام می گیرد.^[۵]

۶. تدهین: تدهین یا روغن مالی مسح نمودن بیماران با روغن مقدس است.^[۶]

۷. عشای ربانی یا شام آخر.

عشای ربانی (شام آخر)

به عقیده مسیحیان، مسیح که از میان مرد‎گان برخاست، در جامعه مسیحی زیسته و همراه آن است. همچنین وی پیوسته همان کارهای نیکی را انجام می‎ دهد که در طول حیات خود در فلسطین انجام می ‎داد. کارهای غیر آشکار مسیح در زندگی کلیسایی به وسیله آیین ‎ها آشکار می ‎شود؛ به دیگر سخن، هنگامی که یک مسیحی در مراسم مربوط به یکی از آیین ‎ها شرکت می ‎کند، ایمان دارد که با این عمل به ملاقات مسیح که از مرگ برخاسته و فیض خدای نجات بخش را به وی بخشیده است، می ‎رود.^[۷]

شام آخر یا عشای ربانی یکی از این آیین ‎هاست، ولی فقط به عنوان یک آیین نیست بلکه این عمل یکی از مسائل اساسی ایمان و شعائر عبادی مسیحیت است و در عین حال یادبود و بازسازی شام آخر عیسی با شاگردان در شب قبل از مرگ اوست. در اناجیل کنونی آمده است که عیسی در این مراسم، نان و شراب را به عنوان گوشت و خون خود به شاگردان داد تا آن ها را بخورند و بنوشند. مسیحیان هنگامی که در این مراسم شرکت می‎کنند، باور دارند که مسیح با جسم خود نزد آنان حاضر می‎شود همچنین باور دارند همان طور که عهد خدا با قوم یهود توسط خون قربانی ‎ها بر کوه سینا استوار گردید، بر همان ترتیب، عهد جدیدی بین خدا و بشریت به وسیله خون عیسی مسیح محکم و استوار شد.^[۸]

این جریان در انجیل متی به این صورت آمده است:

روز اول عید که طی آن همه یهودیان نان های غیر فطیر را از خانه‎ های خود دور می‎کردند، فرا رسید. شاگردان عیسی نزد او آمده پرسیدند: «شام مخصوص عید را کجا آماده کنیم و بخوریم؟ او در جواب گفت: که به شهر نزد فلان شخص رفته بگویند استاد ما می‎گوید: وقت من رسیده است و من و شاگردانم در منزل شما شام خواهیم خورد. شاگردان اطاعت کردند و شام را در آنجا تدارک دیدند. شب وقتی عیسی با دوازده شاگرد خود دور میز می‎ نشست به ایشان گفت: یکی از شما به من خیانت می‎کند. همه از این سخن غمگین شدند و هر یک با اندوه زیاد پرسیدند: آیا من این کار را خواهم کرد… یهودا نیز از او پرسید: استاد آیا آن شخص من هستم. عیسی جواب داد:‌ بلی،‌ خودت گفتی. وقتی شام می‎خوردند، عیسی یک تکه نان برداشت و شکر نمود سپس آن را تکه تکه کرد و به شاگردان داد و فرمود: بگیرید بخورید این بدن من است. پس از آن جام را برداشت و شکر کرد و به آن ها داده فرمود: هر یک از شما از این جام بنوشید چون این خون من است که با آن این پیمان جدید را مُهر می‎کنم. خون من ریخته می‎ شود تا گناهان بسیاری بخشیده شود. این سخن مرا فراموش نکنید من دیگر از این محصول انگور نخواهم نوشید تا روزی که آن را تازه با شما در ملکوت پدرم بنوشم پس از آن سرود مخصوص عید را خواندند و به سوی کوه زیتون رفتند… .^[۹]

عشای ربانی یادآور شام آخر حضرت مسیح (علیه السلام) است که با دوازده شاگرد خود خوردند. در انجام این مراسم کشیش قطعات کوچکی از نان مخصوص (فطیر) را که قبلاً با شراب (یا آب) تقدیس شده، در بین مؤمنان تقسیم می‎کند و با خواندن دعا، نان و شراب در بدن مسیحیان به گوشت و خون عیسی (علیه السّلام) مبدل می‎گردد و با او متحد می‎ شوند.

حضرت مسیح بنا بر نقل انجیل در مراسم شام آخر گفته است که: وای به آن کسی که پسر انسان بدست او تسلیم کرده شود و آن شخص را بهتر بودی که تولد نیافتی.^[۱۰]

از دیدگاه مسیحیان عشای ربانی مقدس‌ترین شعار است که قلب زندگی کلیسا و هر فرد مسیحی را تشکیل می‌دهد. به موجب تصویب نامه شورای ترنت مقام ویژه ‌ای برای این شعار اختصاص دارد در حالی که شعایر دیگر باید به کار برده شوند تا نیرو و اثر آن ها ظاهر شود. در عشای ربانی منبع حقیقی تقدس حاضر است. از دیدگاه مسیحیان مسیح در حال برگزاری این شعار شخصاً در محراب حاضر است. به موجب آنچه در کتاب پرسش و پاسخ مذهبی بیان شده مسیح این شعار فرخنده را برای سه هدف تأسیس کرده است:

الف) برای آنکه همیشه در کلیسای خود حضور داشته باشد.

ب) برای اینکه قربانی عشای ربانی در برابر پدر وانمودی باشد از تسلیم شدنش برای صلیب.

ج) برای اینکه غذای روح امت خود را در این شعار مقدس تأمین کند. پایه زندگی در خدمت کلیسا که با عشای ربانی ارتباط دارد بر دکترین حضور مسیح در عناصر تقدیس شده این شعار استوار است. این بدین معنی است که نان فطیر و شراب، به خون و گوشت مسیح مبدل می ‌شود. عناصر این شعار عبارت است از نان که بدون خمیر ترش تهیه شده و شراب که با کمی آب مخلوط می ‌شود.[۱۱]

سوالات ما:

در این رابطه این سؤالات باید پاسخ داده شوند:

۱.در اناجیل از سوی حضرت مسیح (علیه السلام) هیچ توصیه ای نشده که پیروانش بعد از او مراسم عشای ربانی را انجام دهند؟  به چه دلیلی مسیحیان به مراسم عشای ربانی می پردازند؟
۲. با چه دلیلی می گویند در مراسم عشای ربانی شخص حضرت مسیح (علیه السلام) حضور پیدا می کند؟ چه کسی در مراسم انجام عشای ربانی دیده است که حضرت مسیح (علیه السلام) حضور پیدا می کند؟

۳. حضرت مسیح (علیه السلام) برای چه منظوری در مراسم عشای ربانی شرکت می کند؟

۴.  این که می گویند در این مراسم نان فطیر و شراب به گوشت و خون حضرت مسیح (علیه السلام) مبدل می شوند چه دلیلی بر ان دارند آیا کسی در این مراسم چنین چیزی را مشاهده کرده اند؟

۵. خوردن گوشت و خون حضرت مسیح(علیه السلام) با چه مجوزی درست است و چه آثاری بر آن مترتب می شوند؟

نویسنده: حمیدالله رفیعی

پی نوشت ها

[۱] . رک: آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی، ص ۱۸۳، سازمان مطالعه و تدریس کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ هفتم، تهران، ۱۳۸۴ ه‍ ش.

[۲] . رک: توماس میشل، کلام مسیحی، ص ۹۴.

[۳] . رک: کلام مسیحی، ص۹۴.

[۴] . رک: تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم و ایران، تألیف و. م. میلر، ترجمه علی نخستین، ص ۱۱۳، کتابخانه مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (نام انتشارات و چاپ وجود ندارد).

[۵] . رک: کلام مسیحی، ص۹۵.

[۶] . آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی، ص ۱۸۴ و ۱۸۶، انتشارات سمت سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، چاپ هفتم، ۱۳۸۴ ه‍ . ش، تهران.

[۷] . توفیقی،‌حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، ص ۱۸۲،‌انتشارات سمت، چاپ هفتم، ۱۳۸۴.

[۸] . توماس میشل، کلام مسیحی ص ۹۶،‌ترجمه‌حسین توفیقی، مرکز تحقیقات ادیان، چاپ دوم ۱۳۸۱.

[۹] . انجیل متی: ۲۶: ۱۷ ـ ۳۰.

[۱۰] . متی، ۲۶: ۲۰-۲۵.

[۱۱] . جهان مسیحیت، اینار مولند، ترجمه محمد باقر انصاری، مسیح مهاجری، ص ۱۰۹ و ۱۰۸، انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم، تهران، ۱۳۸۱ش.